9.4 Ziek

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H9.2- gezondheid

Opstart:

• telefoon in de telefoontas
• ga zitten volgens de plattegrond
• PAK ALVAST JE BOEK EN SCHRIFT

9.4 Ziek

Welke soorten ziekteverwekkers zijn er?

Leerdoelen

• Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek wordt en je kunt beschrijven hoe ze in je lichaam komen.
• Je kunt beschrijven hoe een infectieziekte verloopt.
• Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen ziekteverwekkers herkennen en hoe ze je genezen.
• Je kunt uitleggen wat de functie van koorts is bij de genezing.
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam op eigen kracht immuun wordt voor een ziekte en hoe vaccinatie (inenting) daarbij helpt.
• Je kunt uitleggen wat er gebeurt als je een nieuw orgaan of weefsel nodig hebt. 

Ziekteverwekkers

• Virussen - bijv. verkoudheidsvirussen
• Bacteriën - bijv. longontsteking
• Schimmels - bijv. kalknagel

Bacterie:

Virus:

Bron 2

Verloop: 

• Besmetting: ziekteverwekker aanwezig maar nog niet (voldoende) vermenigvuldigd.
  
• Infectie: vermenigvuldigen van ziekteverwekker in je lichaam (soms ontsteking tot gevolg).
  
• Incubatietijd = vermeerdertijd tot je symptomen krijgt. 
• Infectieziekten - verzamelnaam voor ziekten veroorzaakt door bacterie of virus.
• Zie bron 4 blz. 92 KK!

Ontsteking: Doel: verwijderen
veroorzaker en schade
herstellen (etter/pus).

Genezen

Besmetting

Symptomen

Incubatie

Prognose

Diagnose

Een infectie, en nu?

Afweer = Het uitschakelen van ziekteverwekkers 

Witte bloedcellen:

• Vreetcellen
• Antistoffen

Afweer: 

• Afweer: uitschakelen ziekteverwekker door witte bloedcellen. VB: vreetcellen, antistofcellen
  
  
• Antigenen: Herkenningseiwitten buitenkant van eigen cellen (= lichaamseigen) of ziekteverwekkers (= lichaamsvreemd).
  
  
  
• Antistoffen: passende stof op antigeen.
   - koppelen ziekteverwekkers aan elkaar.
  
   - ziekteverwekker beter herkenbaar vreetcel. 

• Zie bron 5 en 6 blz 180

Vreetcellen bron 4

• Bacteriën veroorzaken                                                                                 een ontsteking.
• Na het werk gaan ze dood                                                                           -> pus of etter

Algemene afweer

Antistofcellen bron 5

• Maken antistoffen
• Ziekteverwekker wordt herkend                                                                aan antigenen.
• Lichaamseigen
• Lichaamsvreemd 

=> Specifieke afweer

Wat zijn antigenen?

1. Herkenningseitwitten aan de buitenkant van cellen
2. Witte bloedcellen die antistoffen maken
3. Witte bloedcellen die ziekteverwekkers opruimen
4. Lichaamseigen stoffen

Welke kleur heeft hier de antigeen?

1. Geel
2. Oranje
3. Blauw

3 typen witte bloedcellen: 

• Vreetcellen: opeten ziekteverwekker (pus/etter). (Algemene afweer)
    - Proces = facocyteren. Bron 6 blz. 87 KK!
  
  
• Antistofcellen: antistoffen aanmaken voor antigenen (zijn specifiek = specifieke afweer)
    - is actieve immuniteit (lichaam werkt zelf).
  
  
• Geheugencellen: herkennen ziekteverwekkers,
    snellere aanmaak antistoffen = immuun
  
  
• Bron 4 t/m 6  blz. 180

koorts

afweer tegen ziekteverwekkers

www.menti.com

immuun

Immuun = witte bloedcellen onthouden de antistof, je wordt niet meer ziek 

Wat gebeurt er als je ingeënt wordt?

Je hebt 3 soorten immuniteit:

1. Door besmetting met ziekteverwekker (actief)
2. Door vaccinatie met antigenen (actief)
3. Door injectie met antistoffen (passief)

Huiswerk

• maak van bs 9.4 opdracht 3 t/m 25