lezen (H3.3)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

• Nieuws kijken
• Spreekwoord
• Alinea's, kernzinnen en tekstdoel informeren
• Aan de slag

NOS Jeugdjournaal

Iemand aan de pols voelen.

Ook bekend: iemand polsen

Iemand aan de pols voelen.

= iemand uithoren.

Feitje: Dit spreekwoord komt uit 1914. Een dokter voelde vroeger aan iemands pools om te weten of hij koorts heeft of zwak is.

Doel van de les

BK: 

• Je kunt alinea's herkennen.
• Je kunt het tekstdoel informeren herkennen.

KGT: 

• Je kunt alinea's herkennen.
• Je kunt de kernzin in een alinea aanwijzen.

Hoe herken je een alinea?

BK/KGT: Alinea's 

In een alinea wordt een stukje van het onderwerp behandeld. Dit noemen we een deelonderwerp.

Geen alinea's

Wel alinea's

BK: teksdoel 'informeren'

tekstsoorten en doelen

BK: teksdoel 'informeren'

tekstsoorten en doelen

Informeren is dus: jou iets leren, informatie overbrengen aan de lezer.

KGT: kernzin

- Belangrijkste zin van een alinea.

- Kernzin is meestal de eerste (of laatste zin) van een alinea.

- In de zinnen voor of na de kernzin staat vaak een uitleg of voorbeeld uit iets van de kernzin.

Geen alinea's (dan is het ook lastig om de kernzin van en alinea te vinden)

kernzin van een alinea

Aan de slag

Wat: 

BK: opdracht 1 t/m 6 (blz. 142-145)
KGT: opdracht 1, 2, 4 t/m 6 (blz. 192-195)

Hoe: 10 min in stilte. Daarna mag je overleggen binnen je tafelgroep.

Tijd: 15 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Wat gaan we doen?

• Spreekwoord
• Terugblik  
• Aan de slag
• Songtekst

Blaffende honden bijten niet.

Blaffende honden bijten niet.

= zij die het hardst roepen, zijn het minst gevaarlijk

Aan welke 4 kernmerken herken je een alinea?

KGT: Hoe vind je de kernzin?

BK: Wat wil de schrijver met het tekstdoel 'informeren'?

Aan de slag

Wat: 

BK: AFMAKEN: opdracht 1 t/m 6 (blz. 142-145). Daarna verder met opdracht 7 t/m 11.
KGT: AFMAKEN: opdracht 1, 2, 4 t/m 6 (blz. 192-195). Daarna verder met opdracht 8 t/m 13. 

Deze opdrachten zijn huiswerk.

Hoe: 10 min in stilte. Daarna mag je overleggen binnen je tafelgroep.

Tijd: 15 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Wat gaan we doen?

• Spreekwoord
• Uitleg hoofd- en bijzaken (KGT) en  nauwkeurig lezen (BK)
• Aan de slag

Als je hem één vinger geeft, neemt hij de hele hand.

Als je hem één vinger geeft, neemt hij de hele hand.

= als je iemand een keer helpt, wil diegene steeds weer je hulp

BK: verkennend lezen

Voordat je de tekst echt gaat lezen, bekijk je de tekst. Je komt dan al veel over de tekst te weten. 

Je leest/bekijkt:

- de titel en tussenkopjes

- de eerste en laatste alinea

- vet of schuingedrukte woorden

- de plaatjes

- de bron

BK: nauwkeurig lezen

Je gebruikt nauwkeurig lezen als je précies wilt weten wat er in de tekst staat. 

Je leest de tekst aandachtig, zin voor zin.

Je leest het boek De brief voor de koning. Welke manier van lezen gebruik je?

1. verkennend lezen
2. nauwkeurig lezen

Welke manier van lezen gebruik je als je achter het onderwerp wil komen?

1. verkennend lezen
2. nauwkeurig lezen

Je ziet een krant liggen. Een kop is: Extra vakantie voor kinderen? Je wilt weten waar de tekst over gaat. Je gaat dan:

1. verkennend lezen
2. nauwkeurig lezen

BK: lezen in je leesboek

KGT: overleg eerst met je buur. Wat zijn hoofd- en bijzaken, denk je?

KGT: hoofd- en bijzaken

In de tekst staat belangrijke en minder belangrijke informatie.

Belangrijke informatie = hoofdzaken

Minder belangrijke informatie = bijzaken. Bijzaken maken de tekst duidelijker.

Bijzaken:

- Voorbeelden

- Herhaling

- Uitleg

jeugdjournaal.nl

Hoofd- en bijzaken

Wat is in bovenstaand stukje tekst een hoofdzaak en wat is een bijzaak?

• Hoofdzaak: De reden waarom Freek Vonk zo vaak wordt gebeten.
• Bijzaak: Door welke dieren hij is gebeten.

Voorbeelden zijn...

1. hoofdzaken
2. bijzaken

Je leest een gebruiksaanwijzing over hoe je een stoel in elkaar zet. De plaatjes zijn...

1. hoofdzaken
2. bijzaken

Een tekst gaat over spinnen. In de eerste alinea wordt verteld welke soorten spinnen er zijn. Deze informatie valt onder...

1. hoofdzaken
2. bijzaken

Aan de slag

Wat: 

BK: opdracht 12 en 13 (blz. 148-149)
KGT: opdracht 14, 18, 20, 22, 23 (blz. 201 - 204).

Hoe: 10 min in stilte. Daarna mag je overleggen binnen je tafelgroep.

Tijd: 15 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Wat gaan we doen?

• Spreekwoord
• Uitleg signaalwoorden bij een tegenstelling (KGT)
• Aan de slag 
• Tijd over: film uit kijken

Het beste paard struikelt ook wel eens.

Het beste paard struikelt ook wel eens.

= ook de beste maakt wel eens een fout

BK -> lezen

KGT -> uitleg signaalwoorden

Signaalwoorden en tekstverbanden

Signaalwoorden geven een verband tussen woorden, zinnen of alinea's in de tekst aan. 

Dit tekstverband ken je al: opsomming. 

Er zijn ook signaalwoorden die een tegenstelling aangeven. Een tegenstelling is iets wat tegenover het ander staat. (dik-dun, donker-licht)

Voorbeelden: zoek de signaalwoorden van een tegenstelling

Donja was op tijd vertrokken, toch kwam ze te laat.

Opa is dun, maar vroeger was hij erg dik.

Aan de ene kant is ze erg aardig tegen haar broer, aan de andere kant is ze erg onaardig tegen haar zus.

Aan de slag

Wat: 

BK: opdracht 14 en 15 (blz. 150-151)
KGT: opdracht 15, 16, 21, 24 (havo +17) (blz. 201 - 207)

Hoe: 10 min in stilte. Daarna mag je overleggen binnen je tafelgroep.

Tijd: 15 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Wat gaan we doen?

• Definitief boek kiezen fictie
  
• Toets bespreken
• Overige huiswerk bespreken KGT

Aan de slag

Wat: 

BK: Test jezelf 3.3 maken (in de online methode)
KGT: Test jezelf 3.3 maken (in de online methode)

Hoe: 10 min in stilte. Daarna mag je overleggen binnen je tafelgroep.

Tijd: 15 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Huiswerk nakijken

Eerst KGT -> BK gaat lezen in leesboek

Daarna BK -> KGT gaat lezen in leesboek