02. Etymologie

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Welkom: denk aan de regels!

1. Jas op de kapstok

2. Petten af

3. Telefoon in de telefoontas

4. Kauwgom uit

5. Pak je spullen alvast

6. Tas van tafel

Wat gaan we vandaag doen?

1. Gedicht (5 minuten)
2. Uitleg etymologie (15 minuten)
3. Opdracht 1 samen maken (10 minuten)
4. Zelf aan de slag (20 minuten, eerste 10 minuten in stilte)

Wat is etymologie?

1.1: Ewa's achternaam is Capone. Is dat toeval denk je?

Etymologie

• Woorden zijn op een bepaald moment ontstaan of vanuit een andere taal in het Nederlands gekomen.
• Het bestuderen van de herkomst en betekenis van woorden noemen we dus etymologie. Je kunt dit dus ook de historische verklaring voor een woord noemen.

Hoe komen woorden in talen terecht?

• Via de brontaal - Nederlands, Duits en Engels zijn Germaanse talen en lijken daarom veel op elkaar. We noemen ze ook zustertalen.
• Als Leenwoorden - op een later moment zijn woorden uit andere talen 'geleend'. Soms hoor je het meteen, soms zit het al zo lang in de taal dat je niet meer weet dat het een leenwoord is.

Tijd voor een spelletje

• Denk twee minuten goed na en schrijf voor jezelf zo veel mogelijk leenwoorden op. 
• Vervolgens krijgt iemand de beurt en die noemt een leenwoord. Daarna krijgt een klasgenoot de beurt. We gaan net zo lang door tot er een fout wordt gemaakt of iemand geen leenwoord meer weet.

Nederlandse leenwoorden

• Ook andere talen kennen leenwoorden.
• Het Amerikaans heeft zelfs een flink aantal Nederlandse leenwoorden. Hoe zou dat komen denk je? 

Opdracht 1

• Opdracht 1.1 wordt klassikaal besproken.
• Je krijgt te zien hoe je de betekenis van moeilijke woorden in een tekst kan vinden.
• Daarna maak je zelfstandig opdracht 1.2 en 1.3.

Zelf aan de slag, succes!

Lees: het groene kader op pagina 110.

Maak: opdracht 3, 4, 5 en 7 op pagina 111 t/m 113 van je boek. Opdracht 3.4 mag je overslaan.

Tijd: tot het einde van de les. De eerste tien minuten werken we in stilte. Daarna mag je op fluistertoon met je buurvrouw/buurman overleggen.

Hulp: kom je er samen niet uit? Steek je hand op en dan kom ik je graag helpen.

Klaar met de opdrachten? Begin met opdracht 1 op pagina 115 van je boek.