Periode 2, week 2: Mobiliteit deel 2

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Mobiliteit les 2

Periode 2, week 2

Theorie Verpleegkundige vaardigheden

Doelstellingen

Je kunt het geschikte hulpmiddel kiezen voor de transfer van een zorgvrager.

Je kunt diverse lichaamshoudingen benoemen bij een bedlegerige                      zorgvrager.                                                                                                                                          

Je kunt maatregelen nemen om vallen te voorkomen.                                                    

Digitaal leermateriaal

Thieme Meulenhof Traject

Persoonlijke basiszorg thema 6, niveau 4:

Hulp bieden bij mobiliteitsproblemen

Hoofdstuk 2: Het verplaatsen van de zorgvrager

Hoofdstuk 3: Gezond, comfortabel, veilig in bed

Wat weet je nog van de vorige les??

Enkele korte meerkeuzevragen volgen

Waar is de mobiliteitsklasse van afhankelijk?

1. Welke type fysieke zorg iemand nodig heeft
2. Welke type psychische ondersteuning iemand nodig heeft
3. Welke type ondersteuning iemand nodig heeft
4. Welke type dagelijkse activiteiten iemand uitvoert

Wat betekent een lage mobiliteit van de zorgvrager?

1. Grotere kans op overbelasting van de zorgvrager
2. Grotere kans op overbelasting van de zorgverlener
3. Kleinere kans op overbelasting van de zorgvrager
4. Kleinere kans op overbelasting van de zorgverlener

Wat staat er in een transferprotocol?

1. Hierin staan de praktijkrichtlijnen fysieke belasting
2. hoe de transfer bij de zorgvrager moet verlopen
3. Berekening van de relatie tussen tilwerkzaamheden en gezondheid
4. Welke hulpmiddelen er op de afdeling aanwezig zijn

Welke disciplines kunnen ingeschakeld worden als een cliënt problemen heeft met mobiliteit?

Fysiotherapie: wordt ingeschakeld bij mobiliteitsproblemen door gezondheidsklachten en ernstige verstoringen. De FT voorkomt, behandelt en stabiliseert gezondheidsproblemen. Door oefeningen met de zorgvrager te doen, massage, pijn te verlichten, apparatuur te gebruiken en adviezen te geven over hulpmiddelen.

Ergocoach: ook wel tilspecialist. Ondersteunt en begeleidt zorgverleners bij het voorkomen en verminderen van fysieke belasting. Vaak teamleden met specialisatie. Verantwoordelijk voor de preventie en vermindering van fysieke belasting bij tillen, transfers, maar ook naar fysieke belasting in bredere zin, zoals zithouding en manier van bukken.

Mensendieck: houdt zich bezig met houding en beweging van de zorgvrager door bewust te maken van de omgang met zijn lichaam. Door oefeningen te geven waarbij de oorzaak van verkeerde beweging of houding wordt weggenomen. Gebruiken geen apparatuur, alleen bewegingsoefeningen.

Cesartherapeut: Houdt zich bezig met de onjuiste houding en beweging van de zorgvrager. De juiste beweging en houding worden aangeleerd door oefeningen waarbij de spieren samenwerken en de gewrichten op de juiste manier worden belast. Gebruikt ook geen apparatuur.

Hulp bieden bij het lopen

Voorbeelden van loophulpmiddelen:                                                                                                                              

wandelstok                                                                                                                                                                                 

 elleboog-, triceps- of okselkruk                                                                                                                                       

 vierpootje of eiffeltje                                                                                                                                                             

 driewiel- of vierwielrollator                                                                                                                                                 

 looprek of loopfiets                                                                                                                                                                  Loophulpmiddelen moeten goed onderhouden worden. Controleer de doppen van het hulpmiddel regelmatig

BELANGRIJK:      Goed steunende schoenen!                                                                                                             

                             Nooit op sokken laten lopen!                                                                                                     

Complicaties bij verkeerde lichaamshouding

Enkele gevaren:                                                                                                                              

* Contracturen                                                                                                                                 

* Decubitus (doorligplekken)                                                                                                               

Hulp bieden bij het zitten / zithulpmiddelen

Geef aan welke naam bij welk zithulpmiddel hoort

Wat is de betekenis van een 'statisch zitmiddel' ?

Wat is de betekenis van een 'dynamisch zitmiddel'?

Statische zitmiddelen: een statisch zitmiddel past zich niet aan de vorm van de zorgvrager aan. Daardoor prikkelt het de zorgvrager tot activiteit. Deze zitmiddelen zijn alleen geschikt voor zorgvragers die in staat zijn te verzitten.

Dynamisch: de vorm van het zitelement past zich aan de vorm van de zorgvrager aan. Dit leidt tot betere drukverdeling en maakt het zitmiddel geschikt voor de zorgvrager die niet gemakkelijk kan gaan verzitten. Een zorgvrager die langdurig moet zitten of in een rolstoel zit, geef je voorlichting over de zithouding en de hulpmiddelen daarbij of je schakelt daarvoor een fysiotherapeut in. Als een zorgvrager langdurig of voor de rest van zijn leven in een rolstoel komt, heeft hij ook adviezen nodig over het leren omgaan met de rolstoel . Bij het (langdurig) zitten is er druk op de stuit en mogelijk ook op de ellebogen en de kniegewrichten. Dit verhoogt de kans op contracturen in deze gewrichten. Afhankelijk van de eigenschappen van de (rol)stoel is er een kans dat de zorgvrager onderuitzakt.
Hierdoor ontstaan druk- en schuifkrachten met gevaar voor decubitus. In een onderuitgezakte houding wordt bovendien de ademhaling belemmerd en neemt de belasting van de tussenwervelschijven in de onderrug toe.

Zoek in TM traject op: welke verschillende lig- en zithoudingen in bed kun je benoemen?

De actieve- en passieve tillift

De actieve tillift:                                                                                                                                                                      

* Zorgvragers moeten een stabiele romp hebben (een beetje kunnen zitten);                                  

* De zorgvrager moet  kunnen steunen op 1 been;                                                                                          

*De zorgvrager moet kunnen begrijpen wat er wordt gevraagd;                                                             

*De zorgvrager heeft geen problemen met het schoudergewricht.   
         

De passieve tillift:

*Deze lift wordt gebruikt bij mensen die zich nauwelijks of niet meer kunnen verplaatsen. De zorgvrager zit dan in een band die het gehele lichaam ondersteunt;                                                  

*  Het voordeel is dat je iemand van een lig- naar zithouding kunt bewegen tijdens het tillen.                                          

Valpreventie

Vallen komt relatief veel voor bij ouderen en zorgvragers met een beperking en kan vaak grote lichamelijke en sociale gevolgen hebben. De afgelopen jaren is er dan ook steeds meer aandacht gekomen voor het voorkomen van vallen, oftewel Valpreventie.

Veel organisaties hebben hun eigen programma’s of protocollen voor valpreventie en er wordt voortdurend onderzoek naar gedaan.In de Landelijke Prevalentiemetingen Zorgproblemen (LPZ) worden onder andere de zorgproblemen vallen en vrijheidsbeperkende maatregelen gemeten.

In de chronische sector vielen vooral zorgvragers met dementie, hart- en vaatziekten, ziekten van het botspierstelsel en bindweefsel. In de thuiszorg ging het vooral om zorgvragers met hart- en vaatziekten, ziekte van het bewegingsstelsel, diabetes, ziekten van de ademhaling, en ziekten van oor en oog. In de acute sector ging het vooral om zorgvragers met hart- en vaatziekten.

Uit dit onderzoek bleek dat:

bijna 7,8% van de zorgvragers in de laatste dertig dagen gevallen was;

bijna één op de vier vallers vaker dan één keer valt;

bijna de helft van de valincidenten (44 %) gepaard gaat met letsels.

Oorzaken van vallen: persoons- en omgevingsgebonden factoren

De reden waarom iemand valt, kan te maken hebben met de zorgvrager zelf 

(persoonsgebonden factoren) of met zijn omgeving (omgevingsgebonden factoren) 

Persoonsgebonden factoren

verminderd reactievermogen

verminderd evenwicht

verminderde spierkracht

verminderd zicht en gehoor

beperkte lichamelijke mogelijkheden, verminderde lenigheid

specifieke ziekten (zoals artrose, CVA, Parkinson, orthostatische hypotensie)

problemen met lopen

cognitieve en psychische achteruitgang

geneesmiddelengebruik (met name slaap- en kalmeringsmiddelen

Omgevingsgebonden factoren:

Onvoldoende (straat) verlichting, hoge drempels, ongelijke bestrating, losse kleedjes en voorwerpen.

Hulpmiddelen: slecht onderhouden rollator, boodschappentas zonder wielen, slechte huishoudtrap, schoenen met gladde zolen.

Gevolgen van een valongeval bij ouderen

De gevolgen van een val voor ouderen kunnen op de volgende gebieden betrekking hebben:

* Lichamelijk gebied;                                                                                                  

* Sociaal gebied;                                                                                                          

* Cognitief gebied.                                                                                                       

Lichamelijke gevolgen

Voornamelijk breuken (pols en heup), pijn, bloeduitstortingen.

Sociale gevolgen

Vermindering activiteit en mobiliteit

Vermindering sociale contacten

Afhankelijkheid van medische en sociale voorzieningen

Afhankelijk van mantelzorger

Psychische gevolgen

Bang om opnieuw te vallen. (Verminderen de mate van activiteit, mobiliteit en het aantal sociale contacten -> kans op depressie.)

Vereenzaming

Depressiviteit

Wat kunnen de gevolgen zijn van een val op sociaal gebied?

Wat kunnen de gevolgen zijn van een val op lichamelijk gebied?

Terugblik op de doelstellingen van de les

Je kunt het geschikte hulpmiddel kiezen voor de transfer van een zorgvrager.

Je kunt diverse lichaamshoudingen benoemen bij een bedlegerige                        zorgvrager.                                                                                                                                                                         

Je kunt maatregelen nemen om vallen te voorkomen.                                                

Huiswerk

Maken:  Thieme Meulenhof Trajact:

Verwerkingsopdrachten + stellingen uit hoofdstuk 2: het verplaatsen van de zorgvrager;

Verwerkingsopdrachten + stellingen uit hoofdstuk 3: Gezond, comfortabel en veilig in bed.