Etiketten en Allergenen

• Consumptieve techniek
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Etiketten & allergenen

Leerdoelen van dit hoofdstuk:

• een voedingsmiddel etiket begrijpen.
• de juiste keuze kunnen maken via een etiket.
• de 13 allergenen kunnen benoemen.
• de herkomst van allergenen kunnen benoemen.

Programma

• Voedingswaarde tabel.
• Vetten (onverzadigd & verzadigd).
• Suikers (fruit, sap, vruchtendrank).
•  Ingrediëntenlijst.
• Allergenen.

Voedingsmiddel etiket

Fabrikanten zijn verplicht te vermelden waaruit hun product bestaat en wat er aan is toegevoegd en dit vind je op het etiket.

Voedingswaarde tabel

Het is wettelijk verplicht om energie en 6 voedingsstoffen (vet, verzadigd vet, koolhydraten, suikers, eiwitten en zout) op het etiket te vermelden. 

Dit moet altijd per 100 gram of 100 milliliter vermeld worden, zodat producten goed vergeleken kunnen worden.

Voedingswaarde

Naast de 6 verplichte voedingsstoffen mogen ook de volgende voedingsstoffen vermeld worden: enkelvoudige onverzadigde vetzuren, meervoudig onverzadigde vetzuren, zetmeel en vezels en ook de voedingswaarde per portie.

Waarom zie je vaak vezels en weinig zetmeel op het etiket?

• Vezels bevorderen de spijsvertering (gezond).
• Zetmeel is een meervoudige suiker (ongezond).

00:42

Verzadigd vet zorgt voor veel cholesterol.

1. juist
2. onjuist

01:11

Een tekort aan cholesterol kan leiden tot hart en vaat ziekten.

1. juist
2. onjuist

01:13

Natuurlijke suikers en toegevoegde kristalsuiker bevatten ongeveer evenveel calorieën.

1. juist
2. onjuist

Suikers in fruit

• In fruit zitten suikers, maar ook belangrijke voedingsstoffen, zoals vezels en vitamine C. 
• Fruit is goed voor de gezondheid en hangt samen met een lager risico op hart- en vaatziekten.  
• Fruit zorgt voor een lager risico op diabetes type 2, darm- en longkanker.

Suikers in fruitsap

• Door het drinken van alleen het sap krijg je veel sneller veel suiker en veel calorieën binnen, vergeleken met het eten van een stuk fruit.
• 1 glaasje appelsap bevat zo'n 3 hele appels.

• Vruchtensappen zijn bevatten veel suiker en dus calorieën. 
• Het drinken van veel vruchtensap vergroot de kans op overgewicht en diabetes type 2.

"Vruchtendrank"

• Vruchtendrank, vruchtennectar en dubbeldrank zijn geen 100% fruitsappen.
• Bevatten naast vruchtensap, water, toegevoegde suiker en vaak citroenzuur, aroma’s en andere hulpstoffen.

Ingrediëntenlijst

Wat zit er in een product? 

Het beste kun je kijken onder het kopje ‘Ingrediënten’. 

De voedingsstof die als eerste wordt genoemd, zit er het meest in. 

Staat er een plaatje op de verpakking van een ingrediënt, bijvoorbeeld een aardbei, of heeft het product het ingrediënt in de naam (bijvoorbeeld aardbeienyoghurt) dan moet op de verpakking in procenten staan hoeveel ervan inzit. Bijvoorbeeld aardbei (5%)

Welk ingrediënt zit het meest in een bouillonblokje?

1. groenten
2. suiker
3. kip
4. zout

Suiker uit vers fruit bevat ongeveer evenveel calorieën dan poedersuiker!

1. waar
2. niet waar

Ingrediënten -allergenen

Als je een voedselallergie hebt, is informatie op het etiket extra belangrijk en soms zelfs van levensbelang. 

Fabrikanten zijn daarom verplicht om de veertien meest voorkomende allergenen te vermelden op de verpakking.

Allergenen zijn stoffen die overgevoeligheidsreacties kunnen veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan melk, gluten en noten.

Ingrediënten -allergenen

Onder ‘Ingrediënten’ in een ander lettertype of vetgedrukt worden de allergenen vermeldt, zodat ze extra goed opvallen.

Welk middel helpt de verschijnselen te verlichten bij een heftige voedselallergie?

1. Anabolen
2. Aspirine
3. Adrenaline
4. Paracetamol

Ingrediënten -allergenen

1. Gluten in glutenbevattende granen: tarwe, spelt, rogge, gerst.

2. Schaaldieren en producten op basis van schaaldieren.

3. Eieren en producten op basis van eieren.

4. Vis en producten op basis van vis.

5. Aardnoten (pinda’s) en producten op basis van aardnoten.

6. Soja en producten op basis van soja.

7. Melk en producten op basis van melk.

8. Noten: amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, pistachenoten. 

Ingrediënten -allergenen

9. Selderij en producten op basis van selderij

10. Mosterd en producten op basis van mosterd

11. Sesamzaad en producten op basis van sesamzaad

12. Zwaveldioxide en sulfieten in concentraties van meer dan 10 mg/kg of 10 mg/l uitgedrukt als SO2

13. Lupine en producten op basis van lupine.

14. Weekdieren en producten op basis van weekdieren, zoals mosselen en oesters.