4.2-1 Vorming geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

                         4.2 Vorming geslachtscellen

Deze les

• Voorstellen
• Check 4.1
• Start 4.2 (1)
• Werken aan opdrachten

eisprong

eicel rijping

innesteling

celdeling

bevruchting

waaruit ontwikkelt het embryo zich?

1. uit de blastula
2. uit de trofoblast
3. uit de embryoblast
4. uit de zygote

Innesteling en ontwikkeling 

Binas 86E

Zygote en klievingsdelingen

zygote = diploide cel die ontstaat bij bevruchting, 0-2 weken na bevruchting.

De eerste 4 dagen ondergaat de zygote klievingsdelingen waarbij er meer cellen ontstaan, maar waarbij het totale volume van de zygote gelijk blijft.

Blastula

Na de klievingsdelingen ontstaat een bolletje met cellen met daarin een holte, de blastula-holte. Het klompje cellen in het midden wordt embryoblast genoemd en specialiseren zich uiteindelijk tot de embryo-cellen, een vruchtvlies en het dooierblaasje. De cellen aan de buitenkant zijn de trofoblastcellen en vormen een ander vruchtvlies. Tevens scheiden zij het hormoon HCG af, wat de productie van progesteron stimuleert.

De kiemschijf wordt uiteindelijk de embryo.

De amnionholte vult zich met vocht (het vruchtwater) en het amnion zelf is een van de vruchtvliezen.

Het chorion vormt het buitenste vruchtvlies

Na 3 maanden zwangerschap is de placenta helemaal gevormd en krijgt de foetus alle voedingsstoffen en zuurstof via de placenta aangevoerd. Afvalstoffen gaan ook via de placenta naar de moeder.

Door welk bloedvat stroomt bloed van de placenta naar het embryo?

1. navelstrengslagader
2. navelstrengader

Het bloed van de moeder gaat via de placenta door het kind.

1. Juist
2. Onjuist

Leerdoelen

Je leert hoe geslachtscellen ontstaan

4.2.5 Je legt uit hoe haploïde ontstaan uit diploïde lichaamscellen

4.2.6 Je beschrijft de vorming van eicellen en spermacellen

In de eierstokken (ovaria) worden de eicellen geproduceerd.

BINAS 86B1

In de eierstok rijpen elke maand meerdere eicellen. Eentje wordt maar helemaal rijp. Een eicel wordt omgeven door follikelcellen (voedende cellen).

BINAS 86B1

In de zaadballen worden de zaadcellen geproduceerd, ze worden opgeslagen in de bijballen.

Zaadcellen optimumtemperatuur: ongeveer 35°C .

Na de geboorte dalen de zaadballen in vanuit de buikholte.

BINAS 86A1

Sperma: Zaadcellen met vocht van prostaatklier (base, neutraliseert zure omgeving vagina) en zaadblaasje (fructose (energie), prostaglandines (bevordert beweeglijkheid) en fibrinogeen (verdikking sperma)).

BINAS 86A1

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Vorming geslachtscellen

karyogram

Vorming geslachtscellen

Deze cellen zijn diploïd (2n).

Bij de mens 23 paar homologe 

chromosomen

= 2x23 chromosomen

Chromosomen bij andere Organismen

Fruitvlieg 8

Rode Panda 36

Mango 40

Hond 78

Varen 160

addertong 1260

Vorming geslachtscellen

Als in een zaadcel en een eicel

net zoveel chromosomen

zouden zitten dan zou je na de 

bevruchting een bevruchte 

eicel met 92 chromosomen

hebben. Dit kan niet.

Vorming geslachtscellen

Bij vorming van 

geslachtscellen  aantal

chromosomen worden 

gehalveerd

23 -23 -> 46 (nomale cel)

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Reductiedeling: meïose

-> cellen met minder chromosomen

Voorbereiding is hetzelfde als bij

de mitose (G1 - S- G2)

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Deze deling start óók na de G2 fase. 

Het DNA (de chromosomen) is dus al

verdubbeld.

S fase (interfase): DNA replicatie

Mitose

Doel van de meïose

BINAS 76B2

Meïose I

Profase I:

Kernmembraan ver-

dwijnt. Chromosomen

spiraliseren. Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Crossing-over kan optreden.

Metafase I:

Chromosomen liggen

twee aan twee in het

equatoriale vlak.

Spoelfiguren hebben trekdraden gevormd naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken

chromosomen naar de

polen.

Telofase I:

Door insnoering 

ontstaan twee haploïde

cellen.

Meïose II

Meïose II (~mitose)

Doel 4.2

Je hebt geleerd hoe geslachtscellen ontstaan

oefenopgaven: https://biologiepagina.nl/Vwo4/Voortplanting/Toetsmeiose/meiose.htm 

Doel 4.2

BINAS 70B Karyogram

BINAS 76A Celcyclus

BINAS 76B2 Meiose

BINAS 86A Geslachtsorganen man

BINAS 86B Geslachtsorganen vrouw

BINAS 86D Oögenese en spermatogenese

Begrippen 4.2

homologe chromosomen, reductiedeling, meiose I, meiose II, crossing-over, recombinatie, halpoïde, diploïde, gameten, öogonia, primaire en secundaire oöcyt, follikel, poollichaampje, spermatogonia, primaire en secundaire spermatocyt, spermatiden, trilhanen, zaadblaasjes, prostaatvocht, interstitiële cellen, cellen van Leydig, testosteron