Les 2

• IBS parkdieren
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2

Waar gaat jou voorkeur naar uit?

Mars

Snicker

Rolo

Twix

Wat is jou lievelingsdier

Macaroni of spaghetti

Macaroni

Spaghetti

Les 1

Welk gedrag zag je net?

1. Sociaal gedrag
2. Exploratiegedrag
3. Voorplantingsgedrag
4. Territoriaal gedrag

Welk gedrag zag je net?

1. Sociaal gedrag
2. Exploratiegedrag
3. Voorplantingsgedrag
4. Territoriaal gedrag

Agonistisch gedrag

• Oversprong gedrag
• Conflict gedrag
• Omgericht gedrag

Gedrag observeren

• Een observatie is een objectieve waarneming van gedragingen of gebeurtenissen, die wordt uitgevoerd met een bepaald doel voor ogen”
  
• Objectief: onbevooroordeeld, zonder inbreng van eigen mening
  
• Doel: feitelijke informatie over het gedrag van het dier -> Welzijn van het dier (5 vrijheden)
  

Observatie formulier

• “Legenda” van het protocol
  
• Omschrijving van de gedragingen die je waarneemt
  
• 3 kolommen:

- Naam van het gedrag

- Afkorting die je gebruikt voor dat gedrag

 -Omschrijving van dat gedrag

theorie

Afwijkend gedrag

Wat is afwijkend gedrag?

gedrag wat afwijkt van het normale gedrag en niet passend is in de situatie.

Wanneer zal een dier afwijkend gedrag gaan vertonen?

Afwijkend gedrag kan op veel manieren ontstaan

Deze oorzaken zijn grotendeels hetzelfde als bij probleemgedrag:

• genetische aanleg
  
• onaangename of traumatische ervaringen
  
• pijn of gezondheidsproblemen
  
• invloed van de eigenaar
  
• onvoldoende sociale ontwikkeling
  
• leefomgeving

Wanneer vertoont een dier afwijkend gedrag?

• Tijdens opvoeding noodzakelijk prikkels gemist om ‘normaal’ gedrag te kunnen vertonen
  
• Overmaat / te kort aan prikkels (verveling)
  
• Stress
  
• Niet gesocialiseerd
  

Soorten afwijkend gedrag

• stereotiep gedrag
  
• dwangmatig gedrag
  
• apathisch gedrag
  
• Conflictgedrag
• hyperactiviteit
  
• extreme angsten
  
• extreme agressie

Stereotyperend gedrag

Een gestrest dier gaat de stress te lijf door afwijkend gedrag te vertonen

• Routinematige herhalingen = stereotiep
  
• Aanmaak endorfine (Verdovende stof)

• Verslavende stof! gedrag werkt verslavend
  

Conflictgedrag:

Ontstaat door overmaat aan prikkels

- Gedrag past niet bij situatie

Voorbeeld = oversprong gedrag

- Voerpikken haan tijdens gevechten

     - Dier heeft geen honger

Oversprong gedrag

- Vaak nutteloze handelingen

Apathisch gedrag

Bij gebrek aan prikkels kan dier geen (natuurlijk) gedrag vertonen

• Soms dieren die lang op stal staan vastgebonden
  
• Niet verwarren met ‘bevriezen’
  

Stressignalen

Dat wat de stress veroorzaakt heet: een stressor

Negatieve stressor: Het lichaam reageert negatief op een gebeurtenis. (vuurwerk dat afgaat)

positieve stressor: Het lichaam reageert positief op een gebeurtenis. (ontmoeting van hond met baasj)

Welke bewering over stress is juist?

1. Acute stress kan leiden tot lichamelijke klachten en afwijkend gedrag.
2. Een dier maakt ook stresshormonen aan als hij positieve stressoren ontvangt uit zijn omgeving.

Stress

• Je spreekt van acute stress als de stress maar kort duurt.
  

• Stress die langer aanhoudt of zelfs blijvend wordt, noem je chronische stress. 

Geef een voorbeeld van een stressor bij zowel een mens, als dier

Welke lichamelijke veranderingen treden er op als een dier (acute) stress ervaart?

1. Versnelde ademhaling
2. Vertraagde ademhaling
3. Versnelde hartslag
4. Vertraagde hartslag

Het stressbad: ontspanning en spanning

• Als er te veel water in bad loopt, stroomt het bad over. Het dier ervaart te veel spanning, wat leidt tot lichamelijke en/of gedragsmatige afwijkingen.
  
• Als een dier iets doet wat ontspanning of positieve energie oplevert, loopt het bad juist leeg, alsof je een stop uit de badkuip trekt.

Als je een dier zijn bek ziet aflikken, gapen of uitschudden, wijst dit altijd op een gestrest dier

1. Juist
2. Onjuist

Dieren moet je altijd voldoende uitdaging bieden om stress en frustratie te voorkomen. Welke drie manieren heb je?

Voorkomen stress

• Sociale verrijking: samen laten leven met soortgenoten of andere dieren uit zijn habitat

• Voerverrijking: Voer verstoppen zodat dier er naar moet zoeken

• Omgevingsverrijking: Maak de omgeving uitdagend (Verhogen, klimtoestellen)

Vragen?