2.3 De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

2.3 de Romeinse samenleving

Welkom!

Aan het einde van de les...

• Je kunt uitleggen wie de macht hadden in de Romeinse Republiek en wie in het Romeinse Keizerrijk.
  
• Je kunt vijf sociale lagen in de Romeinse samenleving beschrijven.

Planning

• Wat weet je al/nog (+- 10 min)
• Uitleg (+- 20 min)
• Opdrachtje (+- 15 min)

Wat weet je nog van het boek ''de Slavenring?''

Koninkrijk?

• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest, hoewel daar erg weinig over bekend is.

• En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?
  

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• De laatste koning wordt verdreven
• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen.

 

Senatus Populusque Romanus

(De Senaat en het Volk van Rome)

Republiek

• De senaat is een vergadering van alle rijke mannen.
• Twee Consuls leiden de senaat.
• Consuls gaven leiding aan de vergaderingen van de senaat en hadden Vetorecht. 

Senaat = Een vergadering die de Romeinse Republiek bestuurde. De leden kwamen uit de rijkste en belangrijkste Romeinse families.

Consul Belangrijkste bestuurder en legeraanvoerder in de Romeinse Republiek.

Republiek: Een land dat bestuurd wordt door een of meer gekozen leiders.

Vetorecht: Het recht om een beslissing tegen te houden.

Waarom waren er twee consuls en niet één?

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!
• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met keizer Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)
• Het rijk breidt zich nog steeds verder uit, maar voorlopig is er tussen de machtigste politieke groepen een soort vrede...  

Opdracht!

Ga naar paragraaf 2.3 en lees ''Vijf sociale lagen''. In deze tekst worden de sociale lagen van het Romeinse Rijk beschreven. Zet deze sociale lagen in een driehoek in je schrift. De belangrijkste zet je bovenaan!

2.3 de Romeinse samenleving

Welkom!

Aan het einde van de les...

• Je kunt vijf sociale lagen in de Romeinse samenleving beschrijven.
  
• Je kunt twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur.

Planning

• Lezen (+- 15 min)
• Wat weet je al/nog (+- 10 min)
• Uitleg (+- 20 min)

De Slavenring

Lezen H3, H4 en H5

Romeinen

kleine groep rijken

 handelaren en ambachtslieden

 boeren die op het platteland woonden

armen zonder vast werk.

mensen die tot slaaf waren gemaakt

Vrouwen in Rome

• Romeinse vrouwen hadden meer rechten dan met vrouwen in bijvoorbeeld Athene. 
• Vrouwen mochten zich buitenshuis begeven, maar ze bezaten echter geen politieke rechten en konden vaak niet beschikken over hun eigen vermogen.

De Romeinen maakten prachtige mozaïeken. Dit mozaïek is de oudste afbeelding van vrouwen in bikini. Het was de vloer van een Romeinse villa op Sicilië (Italië), gebouwd in de derde eeuw na Christus.

Slaven

• Slavernij was bij de Romeinen heel normaal. 
• Slaaf werd je bijvoorbeeld omdat jouw land was veroverd, of omdat je je schulden niet kon betalen. 
• Er waren veel slaven in Rome: 
• Van de miljoen inwoners waren ongeveer 400.000 slaven!

Twee jonge slaven. De linker draagt water en handdoeken; de rechter een mand met bloemen.

Brood en spelen

• Panem et circenses, oftewel 'brood en spelen'. 
• Rijke Romeinen hadden snel in de gaten dat het gewoon volk, plebejers en proletariërs, rustig blijft zolang het maar wat te eten heeft en/of zich niet gaat vervelen.
  

• Het volk kreeg dus 'brood' en 'spelen' in het Colosseum.
  

Gladiatoren

• Hoewel veel gladiatoren slaven zijn (geweest), zijn het echte sterren. 
• Een goede gladiator (de naam komt van gladius, het korte zwaard) is daarom duur. 
• Gevechten op leven en dood komen voor, maar worden als het even kan, voorkomen.

Het ziet er allemaal erg spectaculair uit, maar dit schilderij heeft niet zoveel met de werkelijkheid te maken. Het is een zwaar geromantiseerd beeld uit de 19e eeuw, ongeveer 1500 jaar na de val van het Romeinse Rijk!

Bij veel gevechten was er zelfs een scheidsrechter die keek of het gevecht wel eerlijk verliep.

Clip uit de film 'The gladiator'

Hier zie je een voorbeeld van een één-op-één gevecht.

In het filmpje zie je gevechten en bloed. Dit is nagespeeld, maar als je er niet goed tegen kunt moet je dit filmpje niet gaan kijken. Het doel van het filmpje is om jullie een beeld te geven over het verloop van die gladiatorenspelen.

0

2.3 de Romeinse samenleving

Welkom!

Aan het einde van de les...

• Je kunt twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur.

Planning

• Lezen in de Slavenring (+- 15 min)
• Wat weet je nog (+- 5 min)
•  Uitleg (+- 15 min)
• Filmpje 

Lezen

De Grieken

De Romeinen

Noem twee overeenkomsten tussen de Grieken en Romeinen

Typisch Romeins

• Vereerden hun keizers als Goden.  
• Dragen een toga naar officiële gelegenheden. 
• Gladiatorengevechten.
• Chillen in een badhuis. 

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Maar waar waren die Romeinen nou echt goed in?

• Ze waren goede architecten (centrale verwarming, forten, riolen, wegen, etc.)
•  Organiseren.
• Wetgeving

Het Forum Romanum (Romeins marktplein) was het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van Rome. 

Reconstructie van het Forum Romanum zoals het er tijdens het Romeinse Rijk moet hebben uitgezien.

Clip uit de film 'The gladiator'

Hier zie je een voorbeeld van een groepsgevecht.

In het filmpje zie je gevechten en bloed. Dit is nagespeeld, maar als je er niet goed tegen kunt moet je dit filmpje niet gaan kijken. Het doel van het filmpje is om jullie een beeld te geven over het verloop van die gladiatorenspelen.