H5 samenstellingen / koppelteken en trema (23 april)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Zorg dat je startklaar bent

Nodig: Leesboek, Chromebook, lesboek, aantekeningenschrift. 

Welkom bij

Nederlands 

Lesdoelen

• Ik lees in mijn boek voor het leesdossier van boek 3. 
• Ik verwerk het gelezen gedeelte in mijn leedossier. 
• Ik noteer wat ik moet kennen (leren) en kunnen (oefenen) voor pww 3.
• Ik weet de spellingregels voor tussenletters in samenstellingen.

Leesdossier

Lees in je boek en verwerk wat je hebt gelezen in je leesdossier. 

20 min. in stilte lezen. 

5 min. verwerken in je leesdossier. 

Plan spreekdossier in Classroom ingeleverd? Deadline vandaag! 

PWW 3

Wat te leren voor toetsweek 3 voor NE?

Pak je boekje erbij en schrijf mee! 

Lesstof + tips

• Lesstof: hoofdstuk 5 en 6
• Tips:  oefen met het schrijven van een overtuigende tekst en laat deze op spelling nakijken door je docent / medeleerling / ouders etc. 

 

Stofomschrijving

• H5 lezen -  theorie kennen en kunnen
• H6 lezen - theorie kennen en kunnen
• Schema met tekstverbanden en signaalwoorden kennen
• H5 woordenschat -  theorie kennen en kunnen
• H6 woordenschat - theorie kennen en kunnen
• H5 taalverzorging - verkleinwoorden en afkortingen (theorie kennen en kunnen)
• H5 taalverzorging - tussenletters bij samenstellingen (theorie kennen en kunnen)
• H6 taalverzorging - koppelteken en trema (theorie kennen en kunnen)
• H6 taalverzorging - werkwoordspelling (theorie kennen en kunnen)
• H5 schrijven - overtuigende tekst schrijven zonder fouten in leestekens, spelling en werkwoordspelling. (kunnen)

Associatiespel

Tweetallen, Magister bepaalt

1 persoon in de klas

1 persoon buiten

DUO: alle drie de associaties hetzelfde=traktatie!

Samenstellingen

• Twee of meer woorden die je aan elkaar plakt. 
• Woorden los of als samenstelling maakt verschil in betekenis. 

Waarin maakt de spatie verschil in betekenis?

Tussenletter -en /-e in samenstellingen

• In sommige gevallen heb je een tussenletter nodig.
• Hond + hok = hondenhok (hond alleen mv. op -en)
• Peer + sap = perensap (peer alleen mv. op -en)
• Stage + plaats = stageplaats (stages alleen meervoud op -s)
• Rood + kool = rodekool (rode is een bijvoeglijk naamwoord)

Regel tussenletters -en 

Regel: -en krijg je alleen als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is met meervoud op alleen -en, anders wordt het een -e.

Dus groentesoep, want meervoud van groente is groenten EN groentes. 

AANTEKENINGEN

Tussenletter -s in samenstellingen

• Regel: De tussen -s schrijf je als je hem hoort.
• Dorp + plein = dorpsplein
• Station + weg = stationsweg
• Hoor je hem in de ene samenstelling, dan komt hij in andere samenstellingen ook terug.
• Stationsstraat, stationsplein, stationshal etc.

AANTEKENINGEN!

Oefenen met samenstellingen

• H5 Taalverzorging spelling deel 2 (tussenletters) opdracht 1, 3, 4. Pag. 144 - 135

• H6 Taalverzorging spelling deel 1 (koppelteken en trema) opdracht 1, 2, 3. Pag. 170 - 171
• Fluisterend overleggen toegestaan. 

Koppelteken (-) en trema (ë)

• Klinkerbotsing: twee klinkers die naast elkaar voor een andere uitspraak kunnen zorgen. Voor de goede uitspraak gebruik je een koppelteken (-) of trema (ë / ï ).
• Klinkerbotsing bij samenstellingen: gebruik een koppelteken (-) Familieuitje - Familie-uitje 
• Klinkerbotsing bij woorden die geen samenstelling zijn: gebruik een trema (ë). Beeindigen - beëindigen / geexperimenteerd - geëxperimenteerd.