07/03 Klas 4: uitleg betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

Een betoog schrijven

Doelen van deze les

- Je weet wat een betoog is en hoe deze wordt opgebouwd

- Je kunt met behulp van een schrijfplan een gestructureerd betoog schrijven met een inleiding, middenstuk en slot

Wat is een betoog?

• Een betoog is een tekst waarin je een ander probeert te overtuigen van jouw standpunt. 
• Qua vorm lijkt een betoog op een artikel (examenstof!)
  
• Je betoog begint met een pakkende titel
• Je betoog bestaat uit een inleiding, middenstuk en slot
• Je overtuigt je publiek met sterke argumenten

Hoe ziet het er schematisch uit?

Alinea 1:                inleiding

Alinea 2:               argument 1

Alinea 3:               argument 2

Alinea 4:               tegenargument + weerlegging

Alinea 5:               slot

Hoe schrijf je een betoog?

In de inleiding trek je de aandacht én introduceer je het onderwerp. 

Je noemt ook de stelling , maar je geeft nog geen argumenten daarvoor. De argumenten komen pas in de kern. Aandacht trekken kan op verschillende manieren, zoals iets uit de actualiteit noemen of een anekdote beschrijven.

Dus de twee doelen van een inleiding zijn...

1. aandacht trekken en stelling noemen
2. aandacht trekken en onderwerp introduceren
3. onderwerp uitleggen en stelling noemen
4. aandacht trekken en stelling noemen

Oefenstelling

We oefenen in deze LessonUp met de stelling: scholieren moeten gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen. 

Voorbeeld inleiding actualiteit

De laatste jaren is het een terugkerend probleem: toegangswegen naar middelbare scholen lopen helemaal vol. Ook rondom de scholen is het een chaos: alle parkeerplekken zijn vol, waardoor docenten niet kunnen parkeren. Deze problemen spelen vooral als het slecht weer is en leerlingen niet willen fietsen. Dit probleem kunnen we makkelijk oplossen door scholieren gratis met het openbaar vervoer te laten reizen.

Voorbeeld inleiding anekdote

Truusje (12) woont in Zunderdorp. Elke dag moet zij vijftien kilometer fietsen om bij haar school te komen. Ze moet erg vroeg opstaan en ze is 's middags pas laat thuis. Truusje is niet de enige leerling bij wie dit speelt. Dagelijks moeten honderden kinderen ver fietsen van huis naar school. Naar mijn idee zou het een goed idee zijn om scholieren gratis met het openbaar vervoer te laten reizen.

Welk doel heeft een anekdote in de inleiding?

1. onderwerp uitleggen
2. stelling noemen
3. onderwerp en stelling uitleggen
4. aandacht trekken

Middenstuk

• In het middenstuk staan je  argumenten
• Je betoog bestaat uit twee argumenten 
• Een tegenargument + weerlegging
• Je werkt je argumenten uit tot volledige alinea's

Voorbeeld argument

Scholieren hebben vaak erg lange en vermoeiende lesdagen. Gratis met het openbaar vervoer reizen zorgt er ten eerste voor dat scholieren met meer energie aan de schooldag beginnen, waardoor ze hun energie in hun schoolwerk kunnen steken en mogelijk betere resultaten halen. 

Voorbeeld tegenargument + weerlegging

Er zitten helaas ook nadelen aan het plan. Als alle leerlingen met het openbaar vervoer reizen in plaats van met de fiets, dan wordt er veel meer CO2 uitgestoten. De laatste jaren is er veel aandacht voor het terugbrengen van CO2-uitstoot en dit plan zou dat volkomen tegenwerken. Aan de andere kant wordt er ook heel veel CO2 uitgestoten op momenten dat leerlingen met de auto gebracht worden en daardoor lang in de file staan. Het zou dus zo maar kunnen dat op de lange termijn het openbaar vervoer beter is voor het milieu.

Slot

• Herhaal kort je argumenten 
• Trek een conclusie (en daarom ben ik van mening dat ...)
• Sluit af met een uitsmijter; een pakkende zin om je betoog mee af te sluiten --> Laten we dit plan zo snel mogelijk uitvoeren, want de scholieren zijn onze toekomst!

Samengevat

• Inleiding (actualiteit of anekdote) waarin je standpunt staat, maar niet je argumenten
• Twee alinea's met argumenten
• Eén alinea met een tegenargument en een weerlegging
• Eén slotalinea met daarin je argumenten, conclusie en een uitsmijter

En nu?

• Maken blz. 77 opdracht 2