Paragraaf 7.4 - Verteren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Startopdracht

Zoek een plek in de klas

Mobiel in je kluis

Boek+ schrift+ pen op tafel

Planning

Startopdracht (5min)

Herhaling (5min)

Uitleg (15min)

Aan het slag (15min)

Afsluiten (5min)

Wat zijn de 6 voedingsstoffen?

Voedingsstoffen kun je indelen in 3 groepen met hun functie. Welke groep hoort er NIET bij?

1. Bouwstoffen
2. Beschermende stoffen
3. Bederfelijke stoffen
4. Energierijke stoffen

Waar kan je de schijf en 5 voor gebruiken?

1. om ingrediënten uit zoeken voor lekker recepten
2. om een keus te maken wat je elke dag gaat eten
3. voor gezond eten om gezond te blijven

7.4 Verteren

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel benoemen en hun werking beschrijven
• Je kunt uitleggen wat de functie van vertering is
• Je kunt de functie en werking van verteringsenzymen beschrijven

7.4 Verteren

Hoe vervoert je verteringsstelsel voedsel? 

Verteringstelsel > van mond tot kont!

1. Mondholte
2. Slokdarm
3. Maag
4. Twaalfvingerige darm
5. Dunne darm
6. Dikke darm
7. Endeldarm
8. Anus

7.4 Verteren

Wat is vertering?

• Voedingsmiddel > bevatten voedingsstoffen (mineralen,
  vitaminen en water klein genoeg, kunnen direct in het bloed opgenomen worden)

1. Grote voedingsstoffen moeten heel klein gemaakt worden
2. Kleine deeltjes kunnen opgenomen worden in het bloed
3. In het bloed opgenomen voedingsstoffen kunnen naar de cellen toe

• Kleinmaken van voedingsstoffen heet vertering
  
• Onverteerbare voedingsdelen zijn vezels > stimuleren de darmwerking
  

7.4 Verteren

Hoe werken enzymen?

(substraat = een voedingsstof)

1. Enzym bindt aan voedingsstof
2. Enzym knipt voedingsstof in tweeën
3. Enzym laat los en gaat naar de volgende

• Enzym werkt het beste bij een optimumtemperatuur
  
• Minimumtemperatuur en maximumtemperatuur (blz. 48 / vraag 12)
  

Wat is vertering?

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen maken voedingsstoffen kleiner
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

7.4 Verteren

Mondholte

• Vertering > kleiner maken van voedingsstoffen
  - begint in de mond
  - door bijten en kauwen wordt voedsel kleiner
  - speeksel kan zich goed mengen met het voedsel
  
  

• Snijtanden > afbijten van voedsel
• Hoektanden > vasthouden van voedsel tijdens bijten
• Kiezen > fijnmalen van voedsel

Huig en strotklepje sluiten 

neusholte en luchtpijp af tijdens slikken

7.4 Verteren

Peristaltische bewegingen

Spierbewegingen waardoor

de voedselbrij door het

verteringsstelsel wordt

geduwd

7.4 Verteren

• Wat? Maken 7.4 – Opdracht 1 t/m 12
• Hoe? Blz. 43 t/m 48
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 15 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 12 is af, niet af de rest is huiswerk.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

Afsluiten

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel benoemen en hun werking beschrijven
• Je kunt uitleggen wat de functie van vertering is
• Je kunt de functie en werking van verteringsenzymen beschrijven

Startopdracht

Zoek een plek in de klas

Mobiel in je kluis

Boek+ schrift+ pen op tafel

Planning

Startopdracht (5min)

Herhaling (5min)

Uitleg (15min)

Aan het slag (15min)

Afsluiten (5min)

Wat doen enzymen?

Peristaltische bewegingen zorgen dat

1. een arts met een cameraatje in je darmen kan kijken
2. voedsel wordt gekneed en voortgeduwd
3. je moet overgeven
4. kringspieren en lengtespieren zich ontspannen

7.4 Verteren

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven waar in je verteringsstelsel vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten plaatsvindt
• Je kunt uitleggen waar en hoe voedingsstoffen in het bloed komen
  
• Je kunt beschrijven wat er met de voedselresten in de dikke darm gebeurt

7.4 Verteren

Hoe gaat vetering?

1. Mondholte -> speekselklieren > maken speeksel 
   - verteert zetmeel (koolhydraat)
2. Maag -> maagsapklieren > maken maagsap (bevat maagzuur)
   - verteert eiwitten
3. Twaalfvingerige darm -> 2 verteringssappen worden toegevoegd
   - Alvleesklier -> maakt alvleessap (verteert vetten, eiwitten en koolhydraten)
   - Lever -> maakt gal (opgeslagen in de galblaas) > hulpstof alvleessap
   
4. Dunne darm > maakt darmsap
   - verteert eiwitten en koolhydraten

7.4 Verteren

7.4 Verteren

Waar komen voedingsstoffen in het bloed?

Voedingsstoffen naar het bloed? > dunne darm

Darmplooien zorgen voor groter oppervlak voor opname
Elke darmplooi bestaat weer uit darmvlokken

• Voedingsstoffen door wand dunne darm
• Daarna door wand bloedvaatjes > haarvaten
• Zo komen voedingsstoffen in het bloed terecht
• Bloed vervoert voedingsstoffen naar alle organen (cellen)

7.4 Verteren

Wat gebeurt er in je dikke darm?

• Onverteerbare stoffen (bijv. vezels) worden afgebroken
• Hierbij komen stinkende gassen vrij (scheet)
• Water wordt uit voedselbrij onttrokken
  
  
• Dikke massa gaat naar endeldarm > opslag van ontlasting (poep)

7.4 Verteren

• Wat? Maken 7.4 – Opdracht 13 t/m 31 (22,32 niet)
• Hoe? Blz. 50 t/m 57
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 13 t/m 22 is af, niet af? Rest is huiswerk.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)