Schrijfvaardigheid - hele lessenserie over het betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 4

Schrijfvaardigheid - 

het betoog

Planning blok Schrijfvaardigheid 

(21 januari t/m 19 februari)

21/22 januari

Voorkennis activeren 

25 januari t/m 29 januari

Het bouwplan

Het betoog

Tekst 'Opzouten met dat zout', blz. 120/121 van je boek

INLEVEREN: Leesverslag 3 - laatste les Nederlands van de week (dus 28 of 29 januari) - via mail

1 februari t/m 12 februari

Opdracht 3, blz. 121 van je boek

Voorbereiding op het tentamen

15 februari t/m 19 februari

Tentamen Schrijfvaardigheid (op school, 120 minuten)

Noem vijf tekstdoelen

Welke twee soorten titels ken je?

Welke twee functies heeft de inleiding?

De inleiding van een tekst heeft twee functie: de aandacht trekken en het onderwerp introduceren.
Op welke manieren kun je de aandacht van de lezer trekken? Noem er ten minste drie.

De inleiding van een tekst heeft twee functies: de aandacht trekken en het onderwerp introduceren. Op welke drie manieren kan je een onderwerp introduceren? Noteer ze alledrie.

Welke signaalwoorden horen bij het redengevend verband?

1. daarom, omdat, want, dus, dat blijkt uit, namelijk
2. kortom, samengevat, dus, daarom, al met al
3. maar, echter, toch, enerzijds...anderzijds
4. ook, tevens, bovendien, verder, om te beginnen

Welke signaalwoorden horen bij een tegenstellend verband?

1. doordat, als gevolg van , het komt door, zodat, daardoor
2. daarom, omdat, derhalve, dus, want, immers, namelijk
3. maar, echter, niettemin, tegenstellend
4. dus, daarom, dat houdt in, concluderend

Je krijgt een filmpje te zien over schrijfdoelen en tekstsoorten

https://www.youtube.com/watch?v=6gBCD5EuayU&t=20s

Bij het betoog, de beschouwing en
de uiteenzetting horen de volgende schrijfdoelen:

1. Activeren, amuseren en informeren.
2. Overtuigen, opiniëren en informeren.
3. Activeren, overtuigen en informeren.
4. Overtuigen, amuseren en opiniëren.

Welke tekstsoort weerlegt tegenargumenten? A betoog, B beschouwing, C uiteenzetting

1. betoog
2. beschouwing
3. uiteenzetting

Het bouwplan

Je krijgt een filmpje te zien over het nut en het maken van een bouwplan

https://www.youtube.com/watch?v=5ZR5bIlHolY&t=49s

Gebruik het bouwplan hier links voor de vragen op de volgende twee slides. Je vindt dit bouwplan ook op blz. 110 van je boek.

Bekijk het bouwplan voor de tekst 'Mobiele telefoons in de les'.
Wat is het tekstdoel?

Bekijk het bouwplan voor de tekst 'Mobiele telefoons in de les'.
Wat is de tekststructuur?

Bekijk het bouwplan voor de tekst 'Mobiele telefoons in de les'.
Op welke manier zou je in alinea 2 het onderwerp introduceren?

Het betoog 

Een betoog is bedoeld om te overtuigen: de schrijver wil dat de lezers zijn mening (standpunt) over een bepaalde kwestie overnemen. Die mening is dan ook de hoofdgedachte van de tekst.

De schrijver geeft argumenten voor zijn standpunt en soms weerlegt hij argumenten die de lezers tegen zijn standpunt kunnen inbrengen: hij toont dan aan dat die minder zwaar wegen dan zijn eigen (voor)argumenten.

Het betoog in het kort - 1:

Een betoog schrijf je n.a.v. een stelling (een uitspraak/zin waarover men van mening kan verschillen)

Tekstdoel: overtuigen

Subjectief: eigen mening van de auteur is belangrijk

Hoofdgedachte = de mening (standpunt) van de auteur. 

Het betoog in het kort - 2:

Tekststructuur: je kunt voor een betoog de volgende tekststructuren gebruiken (zie voor uitleg boek blz. 22/23):

• argumentatiestructuur;
  
• voor- en nadelenstructuur;

Een functie van de inleiding is duidelijk maken waar de tekst over gaat. Welke manier gebruik je om het onderwerp van een betoog te introduceren?

1. Er worden een of meer vragen gesteld
2. Er wordt een probleem geschetst
3. Er wordt een mening/standpunt geformuleerd

Het betoog bestaat uit:

• het standpunt (de mening) van de schrijver over een bepaalde kwestie;
• feitelijke en/of waarderende argumenten voor dat standpunt;
•  feiten en/of voorbeelden die de argumenten ondersteunen;
• tegenargumenten en de weerlegging daarvan

Let op de volgende punten:

• Feitelijke argumenten moeten waar zijn
• Waarderende argumenten moeten waar zijn: ze moeten door iedereen gedeeld worden of ze moeten ondersteund worden met feiten, cijfers of voorbeelden;
• De argumenten moeten relevant zijn; drogredenen bijvoorbeeld zijn niet relevant;
• De argumenten mogen elkaar niet tegenspreken (moeten consistent zijn)
• De argumenten moeten met elkaar het standpunt voldoende ondersteunen
• Eventuele tegenargumenten moeten gevolgd worden door een afdoende weerlegging 

De opbouw van het betoog

Inleiding: 

trek de aandacht van de lezer, introduceer het onderwerp en presenteer je standpunt (mening)

Middenstuk: 

argumenten voor je standpunt + ondersteuning met feiten, cijfers of voorbeelden

tegenargument met weerlegging

Slot:

Het slot van een betoog is een conclusie of een samenvatting. Een conclusie is het gebruikelijkst: de stelling wordt herhaald en de belangrijkste argumenten worden nogmaals gegeven. Gebruik hiervoor iets andere bewoordingen. Voeg geen nieuwe argumenten meer toe!

Wat doet een schrijver als hij als tekstdoel OVERTUIGEN heeft?

1. Hij legt uit en geeft vooral feiten
2. Hij probeert je een mening te geven met argumenten.
3. Hij probeert je te overtuigen iets te gaan doen.
4. Hij schrijft een tekst die je voor de gezelligheid kunt lezen.

Lees de tekst 'Opzouten met dat zout' op blz. 120/121 in je boek

Lees de tekst 'Opzouten met dat zout'.
Formuleer op basis van de inleiding en het slot de mening van de auteur over zout eten.

Lees de tekst 'Opzouten met dat zout'.
Noteer van alinea's 3 t/m 9 de kernzinnen.

Lees de tekst 'Opzouten met dat zout'.
Noteer de signaalwoorden uit de kernzinnen. Zet het verband erachter.

Lees de tekst 'Opzouten met dat zout'.
Welke structuur heeft de tekst?

Schrijf op basis van het blokjesschema op blz. 121 een betoog van ongeveer 400 woorden voor een publiek met een standpunt van twijfel. Neem de aandachtspunten die genoemd worden bij de opdracht ook in je betoog op. Maak een foto van de opdracht en upload deze naar deze slide.

De uiteindelijke opdracht

Je schrijft een betoog van ongeveer 400 woorden over het spreiden van de eindexamens. Je gebruikt hiervoor de door jou gevonden bronnen die je in je documentatiemap hebt verzameld. 

De voorbereiding - 1

Bedenk wat je allemaal over het onderwerp weet. 

Maak een woordweb. 

Maak een foto van je woordweb en upload deze op de volgende slide.

Upload hier je woordweb.

De voorbereiding - 2

Documenteer je over het onderwerp "het spreiden van de eindexamens"

• Zoek ten minste 5 geschikte bronnen (zie boek blz. 43)
• Maak een documentatiemap (zie boek blz. 46)

De voorbereiding - 3

Maak een bouwplan:

– Noteer het onderwerp van de tekst.

– Noteer het tekstdoel

– Noteer voor welk publiek je de tekst schrijft.

– Formuleer in één zin de hoofdgedachte van de tekst.

– Kies een geschikte tekststructuur. → zie blz. 22/23 van je boek

– Noteer van elke alinea de inhoud in steekwoorden.

– Maak een foto van je bouwplan en upload deze in de volgende slide.

– Print het bouwplan. Je mag deze gebruiken tijdens het tentamen.

Het bouwplan staat als bijlage in Magister studiewijzer: Schrijfvaardigheid. 

Maak een foto van je bouwplan en upload deze naar de slide

Het tentamen Schrijfvaardigheid

Het tentamen maak je op school. Je krijgt hier twee uur de tijd voor. De datum wordt nog bekend gemaakt.

Je mag het volgende meenemen naar het tentamen:

• documentatiemap met je bronnen
• bouwplan
• woordenboek NE