Les 3: verder met herhalen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3,4

Herhaling klas 3

pH schaal, zuren en basen

Als je wilt weten hoe agressief, ofwel hoe zuur of hoe basisch een oplossing is, kun je de zuurgraad bepalen. 

• De zuurgraad wordt weergegeven met de pH. De pH is een getal tussen de 0 en 14 .
• pH < 7, zuur
• pH = 7, neutraal
• pH > 7, basisch

Indicatoren

Om erachter te komen of een oplossing zuur of basisch is, gebruik je indicatoren. 

• In de tabel hieronder zie je de kleuren van enkele indicatoren in een zure, neutrale en basische oplossing.

pH schaal, zuren en basen

Indicatoren

Om erachter te komen of een oplossing zuur of basisch is, gebruik je indicatoren. 

• In de tabel hieronder zie je de kleuren van enkele indicatoren in een zure, neutrale en basische oplossing.

Snel de pH meten:

• pH meter
• Universeel indicatorpapier

pH schaal, zuren en basen

Les 1: Verbrandingsreacties

Brand

Een verbranding is een reactie tussen een brandstof en zuurstof.

1. brandstof: stof die warmte levert
2. zuurstof
3. ontbrandingstemperatuur: stofeigenschap die bepaald tot welke temperatuur een stof moet worden verhit voordat deze brand

Een explosie is een snelle verbranding waarbij het volume van de gasvormige stoffen sterk toeneemt.

De toename van het volume kan op twee manieren.

1. Er ontstaat zoveel warmte, dat de aanwezige gassen uitzetten.
2.  De volumeverhouding tussen de brandstof en zuurstof liggen binnen de explosiegrenzen.

Brand

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Brand

Veel brandstoffen bevatten onderstaande atomen.

Bij de verbranding ontstaan oxiden, die je vervolgens kunt aantonen met een reagens

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Reagens

vuur                       waterstof        blafje

houtspaander     zuurstof          feller branden

vuur                       zwavel             blauwe vlam

Brand en milieu

Milieugevolgen van fossiele brandstoffen

• Brandstoffen bevatten naast koolstof-, waterstof- ook zwavelatomen. 
• Bij de verbranding van zwavel ontstaat zwaveldioxide.
• Zwaveldioxide reageert met water en zuurstof tot zwavelzuur.
• Er ontstaat daardoor zure regen.
• Zure regen tast de planten aan, zorgt voor verzuring van de bodem waardoor het kalk oplost en voor aantasten van beelden.

Milieugevolgen van fossiele brandstoffen

• In de verbrandingsmotor ontstaan stikstofoxiden door de reactie van stikstof met zuurstof.
• Stikstofoxiden dragen bij aan zure regen.

Brand en milieu

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Een blokschema geeft overzicht over hoe een proces in zijn werking gaat.

• blokken: processen / bewerkingen (werkwoord)
• pijlen: de stoffen
• pijl van boven: toegevoegde stoffen
• pijl van onder: afgevoerde stoffen

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

zand

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

zand

zout + water

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

zand

zout + water

indampen

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

zand

zout + water

indampen

zout

Een reagens is gevoelig en selectief.

• Gevoelig, omdat hij met een beetje stof van kleur veranderd.
• Selectief, omdat hij met weinig  stoffen reageert.

Blokschema

Mengsel: zand + zout

zand

zout

water

extraheren

zand + zout + water

filtreren

zand

zout + water

indampen

zout

water