BERH: 3.1 Organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 3 ordening

basisstof 1: organismen ordenen

Lesverloop

1. Waar gaat thema 3 over?
2. Leerdoelen BS1
3. Instructie en kennis-check.


4. Zelf aan de slag!

• Groepen maken
• Vier groepen
• Celkenmerken
• Soorten

3.1.1 Je kunt de kenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën.

3.1.2 Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren.

• Kenmerken
  
• Rijk
  
• Soort
• Vruchtbaar

Leerdoelen

Waar gaat BS1 over?

Begrippen

Inleiding

Ordenen:

• het indelen van een verzameling objecten in groepen op basis van bepaalde kenmerken.
  

• Als er meer kenmerken worden gebruikt voor het indelen, ontstaan er meer groepen.
  

3.1 Organismen ordenen

• De dieren op de  afbeelding kan je in groepen delen. Dat kan op verschillende manieren.
  

• Je kunt kijken b.v. hoeveel poten het dier heeft, of wat voor huid.
  

Verwantschap

overeenkomst in DNA  en uiterlijk van verschillende organismen.

Hoe meer organismen kenmerken gemeen hebben met elkaar, hoe meer verwant zijn ze aan elkaar.

1. waar
2. niet waar

kenmerken die alle organismen gemeen hebben zijn...

1. cellen en DNA
2. bladgroenkorrels, DNA
3. celkern, DNA
4. DNA

3.1 Organismen ordenen 

Er zijn 4 rijken:

• bacteriën
  
• schimmels
  
• planten
  
• dieren
  

Biologen ordenen organismen in groepen. Deze groepen noemen ze rijken.

3.1 Organismen ordenen

De rijken worden ingedeeld op basis van de celkenmerken:

• celkern
  
• celwand
  
• bladgroenkorrels
  

Dieren hebben geen celwand.

- Planten hebben bladgroenkorrels.

- Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

- Bacteriën hebben geen celkern.

Bij het indelen letten biologen op de kenmerken van cellen. Die kenmerken zijn voor elke groep verschillend.

............................................................................

3.1 Organismen ordenen

Bacteriën:

• geen celkern
  
• wel een celwand
  

3.1 organismen ordenen

Schimmels:

• wel een celkern
  
• wel een celwand
  
• geen bladgroenkorrels
  

3.1 organismen ordenen

Planten:

• wel een celkern
  
• wel een celwand
  
• wel bladgroenkorrels
  

3.1 Organismen ordenen

Dieren:

• wel een celkern
  
• geen celwand
  
• geen bladgroenkorrels
  

https://youtu.be/gxtjCvRmqmU?si=g96WF-_kHIkx61lp

SOORT

In de afbeelding links zie je 2 honden: een labrador en een poedel. Deze honden kunnen zich met elkaar voortplanten.

Ze krijgen dan jonge hondjes.

Als die groot zijn, kunnen ze zich ook weer voortplanten.

.....................................................................................

Organismen behoren tot dezelfde soort:

• als ze zich samen kunnen voortplanten,

• en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Horen een labrador en een poedel tot dezelfde soort?

1. ja
2. nee

Horen een tijger en een leeuw tot dezelfde soort?

1. ja
2. nee

Kruising tussen zebra en paard: zorse

kruising tussen ezel en paard: muilezel

Aan de slag! 

1. Lees de BS in je boek.  
2. Maak alle opdrachten vanaf opdracht 2; extra opdrachten ook! 


3. Maak aantekeningen van wat je geleerd hebt. 
4. Plaatjes tekenen (als het nodig is). Zo leer je goed.
   


5. Maak alle opdrachten in je boek; extra opdrachten ook! 
6. KIJK NA!
   
7. Leg uit: leg aan iemand uit wat je hebt geleerd.
8. Doe de Test Jezelf online.
   
9. Ga naar Biologiepagina.nl om te oefenen.
   
10. Noteer je vragen. Komt naar mij toe voor uitleg.

HERHALING DOELEN:

-  je kan de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- je kan uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Eind van de les

• Tafel recht
  
• Tafel en vloer leeg
  
• Stoel aangeschoven
  

https://youtu.be/uFZGZ6sOSl8?si=z4T-VXbADiJTq6y9

3.1 Organismen ordenen

Behalve celkenmerken kijkt de bioloog ook naar de eigenschappen van het organisme:

• bouw van het lichaam
  
• levenswijze 
  
• voedingswijze 
  

Tegenwoordig gebruiken wetenschappers ook het DNA om te bepalen wat de verwantschap van organismen is.

3.1 Organismen ordenen

Dieren hebben geen celwand.

Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

Bacteriën hebben geen celkern, wel een celwand.

ko

Film Ordenen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt