1.4 Kritisch denken 24/25

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Leerdoelen 1.4

• Je kunt beschrijven wat kritisch denken is.

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een feit en een mening.

• Je kunt goede argumenten herkennen.

In deze paragraaf leer je:

• Informatie

• Kritisch denken

• Je eigen mening vormen en uitleggen

• Verschil kritiek geven en kritisch denken

Informatie

Informatie is alles wat je kennis geeft over iets of iemand.  

Informatie kan van alles zijn: deze powerpoint, een appje, een handleiding etc  

Informatie is belangrijk. Je gebruikt het bij het nemen van beslissingen.

Informatie moet dus betrouwbaar zijn.

www.nbcnews.com

Kritisch denken

Om te bepalen of informatie betrouwbaar is, moet je er vragen over stellen. Heb je genoeg informatie? Wat is de kwaliteit van de informatie?

Dat is kritisch denken: je gaat zorgvuldig om met informatie om je mening te bepalen > Centraal bij kritisch denken staat het stellen van vragen,

en doorvragen.

De drie stappen van kritisch denken

Stap 1 De informatie op waarde schatten

• Klopt de informatie die ik heb?

• Is er nog meer informatie beschikbaar?

De drie stappen van kritisch denken

Stap 2  Het van een andere kant bekijken

• Wat is de mening van andere mensen over de informatie? > Een mening is wat je van iets vindt.

• Waarom hebben andere mensen die mening? Kan ik daar iets van leren?

  

De drie stappen van kritisch denken

Stap 3 Nadenken over je eigen mening

• Klopt de informatie die ik heb nog wel?

• Moet ik mijn mening aanpassen?

Je mening uitleggen

Mensen hebben vaak verschillende meningen.

Het is belangrijk dat mensen aan elkaar kunnen uitleggen waarom ze iets vinden.

Dan kan je antwoord geven op vragen als:

- Waarom vind je dat?

- Waarom vind je het zo belangrijk?

Je mening uitleggen

1  Je moet de feiten kennen.

> Om je mening uit te kunnen leggen moet je goed voorbereid zijn.

Een feit is iets wat echt gebeurd is en wat je dus kunt bewijzen.

Mening: “Fatbikes zijn levensgevaarlijk en die moeten verboden worden.”

Feit: “Een fatbike is een elektrische fiets met dikke banden!”

Je mening uitleggen

2 Je moet het van verschillende kanten bekijken.

“Fatbikes moeten verboden worden voor jongeren onder de 16 jaar”

Zijn er ook andere mogelijkheden?

Wat zijn de nadelen van deze leeftijdsgrens?

Hoeveel kost het om deze wet te gaan handhaven?

Je mening uitleggen

3 Je moet argumenten kunnen geven die passen bij je mening.

Argumenten zijn redenen waarmee je kunt onderbouwen waarom

je iets vindt.

“Fatbikes moeten verboden worden voor jongeren onder de 16 jaar omdat veel slachtoffers van fatbike-ongelukken op de intensive-care belanden met hersenletsel jonger zijn dan 16 jaar”

Kijkvraag: 

Waarom is “Mijn oma rookte een pakje per dag en

die is 95 geworden” geen goed argument?

Verschil tussen kritiek geven en kritische denken

Kritisch denken is niet hetzelfde als kritiek geven.

Bij kritiek geef je je mening.

Bij kritisch denken stel je vragen bij meningen, feiten en argumenten. 

Je vraagt je af: klopt het wel?

Feit of Mening?

Afrikaanse hardlopers zijn sneller dan Europese

1. Feit
2. Mening

Feit of mening:
In Nederland regent het vaak.

1. feit
2. mening

Feit of mening?
In Nederland mag je niet voor eigen rechter spelen.

1. feit
2. mening

Feit of mening?

Maatschappijleer is echt het leukste en nuttigste vak op school

1. feit
2. mening

STELLING

In Nederland moeten schooluniformen verplicht worden.

Bedenk een argument VOOR deze stelling &

Bedenk een argument TEGEN deze stelling

Nieuwsvragen

Op welk land voert Israël sinds vorige week hevige luchtaanvallen uit?

1. Gaza
2. Irak
3. Libanon
4. Syrië

Wat gaan ziekenhuizen de komende week registeren?

1. Het aantal fatbike-ongelukken
2. Het aantal zieke rokers in het ziekenhuis
3. De werkdruk van de verpleegkundigen
4. Hoeveel bezoekers er per dag komen

Leerdoelen behaald? 

• Je kunt beschrijven wat kritisch denken is.

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een feit en een mening.

• Je kunt goede argumenten herkennen.

Aan de slag

Zie studiewijzer