herhalingsles H13 Gaswisseling en uitscheiding Kader

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

Herhalen H.13 Gaswisseling en uitscheiding

Pw H.12 + H.13 maken

Gaswisseling en uitscheiding

Herhalingsles H.13 4 kader

een constant inwendig milieu

Wat is ons inwendige milieu?

Wat is ons uitwendige milieu?

Inwendig milieu

Welke onderdelen vallen onder het inwendige milieu? En welke onder het uitwendige milieu? Sleep naar het juiste vak!

Inwendig milieu

Uitwendig milieu

In de maag

In een haarvat

In de urineblaas

In de baarmoeder

In een leverlobje

In een bronchiole

In de galblaas

Glucose -> Glycogeen

Glycogeen -> Glucose

Insuline

Glucagon

Glucose

Glycogeen

Glucagon

Insuline

Hoeveelheid suiker in het bloed

Hormoon dat ervoor zorgt dat glucose wordt omgezet in glycogeen

Ziekte door problemen bij de productie van en/of reactie op insuline

Belangrijkste suiker in het bloed

Reservestof die wordt opgeslagen in de lever en spieren

Hormoon dat glycogeen wordt omgezet in glucose

glucosegehalte

insuline

diabetes

glucose

glucagon

glycogeen

De huid

De huid is een orgaan, het bestaat uit verschillende weefsels. Omdat de huid grenst met de omgeving, zitten er veel zintuigen in de huid.

De huid heeft verschillende lagen...

• de opperhuid
• de lederhuid
• Onderhuidsbindweefsel

De huid

(jouw grootste orgaan)

Warmtezintuigen reageren op warmte

Koudezintuigen reageren op kou

Drukzintuigen reageren als er op je huid wordt gedrukt.

Tastzintuigen reageren op een lichte aanraking van je huid.

Met je tastzintuigen kun je waarnemen hoe voorwerpen aanvoelen, bijvoorbeeld glad, ruw, hard of zacht. De tastzintuigen liggen in tastknopjes.

Hoornlaag

Kiemlaag

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

Talgklier

Zweetklier

Haarzakje

Haar

Bloedvat

Gaswisseling

Gaswisseling is het proces waarbij zuurstof en koolstofdioxide uitgewisseld worden. 

Mensen gebruiken longen. 

Andere manieren: 

kieuwen, tracheeën.

Het longblaasje

Astma en COPD

• Bij astma zijn de bronchiën ontstoken. Dit is erfelijk.

• Bij COPD zijn de bronchiën blijvend ontstoken. Dit komt door slecht te leven.

Piepende ademhaling passend bij COPD

Sleep de woorden aan de rechterkant naar de juiste plek bij het longblaasje

Longblaasje

Zuurstof

Rode bloedcel

Zuurstofarm bloed

Zuurstofrijk bloed

Lucht

Koolstofdioxide

Bij dit dier vindt gaswisseling via.......

1. Kieuwen
2. Longen
3. Tracheën
4. Huid

Bij dit dier vindt gaswisseling via de kieuwen.

1. Juist
2. Onjuist

Welke dieren gebruiken tracheeën voor gaswisseling

1. vogels
2. insecten
3. spinnen
4. eencelligen

Wat wordt er uitgewisseld bij gaswisseling bij dieren?

1. Water en koolstofdioxide
2. Zuurstof en water
3. Koolstofmonoxide en zuurstof
4. Zuurstof en koolstofdioxide

opening waardoor lucht in een trachee komt

ademhalingsorgaan waarmee dieren boven water ademhalen

luchtbuis in het lichaam van een insect

ademhalingsorgaan waarmee dieren onder water ademhalen

stigma

long

kieuw

trachee

C =
J =

1. C = lever J = nier
2. C = maag J = nier
3. C = maag J = lever
4. C = nier J = lever

Wat wordt waar uitgescheiden?

Longen

Lever

Nieren

urine met water, ureum en zouten

gal met kleurstoffen

koolstofdioxide

De buitenste laag van de nier wordt ...................................... van de nier genoemd

1. het niermerg
2. de nierschors
3. het nierkapsel
4. het niervlies

De afbeelding geeft onder andere een nier weer. Welke letter geeft het nierbekken aan?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Onderdelen
van de nier

Een man heeft een gezonde en een zieke nier. Een nier zonder niersteen en een nier met niersteen. In zijn zieke nier wordt deel P afgesloten door een niersteen.
Hoe heet deel P?

De functie van de nieren is uitscheiding. Wat scheiden de nieren uit?

1. alleen overtollig water
2. overtollig water, glycogeen, afvalstoffen en zouten
3. schadelijke stoffen
4. overtollig water en zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen

Is nummer 4 de linker nier
of de rechter nier?

1. Links
2. Rechts

De nierslagader is een slagader, loopt deze naar je nieren toe of van je nieren af?

1. naar je nieren toe
2. van je nieren af

Functies van de lever:

De lever kan voedingsstoffen zoals eiwitten omzetten in .....

glycogeen

gal

ureum

alchol, drug en medicijnen

de lever kan schadelijke stoffen zoals ...............  afbreken

de lever breekt overtollige eiwitten af, bij dit proces ontstaat ...........

De lever produceert ......... en dit helpt bij het afbreken van vet.

De lever kan de glucosegehalte op pijl houden door ................ om te zetten naar glycogeen

fibrogeen

Doorbloeding van de lever

De lever is een sterk doorbloed orgaan. In tegenstelling tot andere organen is de lever aangesloten op DRIE grote bloedvaten. 

Welke bloedvaten zijn dit?

leverader

leverslagader

poortader

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Koolstofdioxode verlaat de lever

Poortader

Leverslagader

Leverader

Klaar voor de toets?
Wat denk je dat je voor cijfer gaat halen?

tussen de 1-3

tussen de 3-5

tussen de 6-8

tussen 8-10