11. Britse Rijk 1.3 online 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Historische context - Britse Rijk

1.3 Het Britse Rijk als economische wereldmacht

les 2 - Vaar- en spoorwegen t/m vrijhandel op de wereldzeeën

31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

32 Discussies over de ‘sociale kwestie’.

33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.

35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.

36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

Kenmerkende aspecten

Welke KA's passen bij deze stukjes tekst?

31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

32 Discussies over de ‘sociale kwestie’.

33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.

35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.

36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

Kenmerkende aspecten

Voorbeeld van een goed antwoord op vraag 4

a De meeste spoorwegverbindingen lopen vanuit Noord-Engeland naar de havensteden en Londen, dus daar was ook de meeste productie.

b Er was veel aandacht voor en trotse gevoelens over de snelle ontwikkeling van het Britse spoornetwerk, de kinderen op school leerden er zelfs over.

c Oorzaak: De bouw van spoorwegen. Gevolg: toenemende productie van ijzer en hout voor het fabriceren van de spoorwegen en treinen.

Oorzaak: Toenemende productie. Gevolg: Bouw van spoorwegen en treinen om alle grondstoffen en eindproducten op de goede locatie te krijgen.

3. Hoe verliep de uitbreiding van het Britse en Indiase spoorwegnetwerk en waarom was deze snelle uitbreiding noodzakelijk voor de Britten?

Leerdoelen

Vertel maar

Maken - bespreken - verbeteren

1. Maak samen opdracht  4 (5 min)
2. Bespreek samen met een ander tweetal jullie antwoorden en verbeter met zijn vieren jullie antwoord. (4 min)

Voorbeeld van een goed antwoord op vraag 4

a De meeste spoorwegverbindingen lopen vanuit Noord-Engeland naar de havensteden en Londen, dus daar was ook de meeste productie.

b Er was veel aandacht voor en trotse gevoelens over de snelle ontwikkeling van het Britse spoornetwerk, de kinderen op school leerden er zelfs over.

c Oorzaak: De bouw van spoorwegen. Gevolg: toenemende productie van ijzer en hout voor het fabriceren van de spoorwegen en treinen.

Oorzaak: Toenemende productie. Gevolg: Bouw van spoorwegen en treinen om alle grondstoffen en eindproducten op de goede locatie te krijgen.

Invoer van ruwe katoen in Groot-Brittannië

Leg met cijfers uit bron 41 uit welk decennium je kunt beschouwen als het begin van de industriële revolutie.

Invoer van ruwe katoen in Groot-Brittannië

Tussen 1861 en 1865 werd de Amerikaanse burgeroorlog uitgevochten. Stel dat de tabel van bron 41 zou doorlopen tot 1900.

Beredeneer welke ontwikkeling in de cijfers je zou zien in de periode 1861-1870. Doe dat ook voor de periode 1870-1900.

Maken - bespreken - verbeteren

1. Maak samen opdracht  6 (6 min)
2. Bespreek samen met een ander tweetal jullie antwoorden en verbeter met zijn vieren jullie antwoord. (4 min)

Voorbeeld van een goed antwoord op vraag 6

a Zie de begrippenlijst.

b Verschil: bij industrieel kapitalisme wordt vooral geïnvesteerd in productie, bij handelskapitalisme in handel.

Overeenkomsten: beide systemen draaien om winst. De winst wordt grotendeels opnieuw geïnvesteerd in het economische systeem. In beide systemen wordt geïnvesteerd in transport.

Verschil: bij handelskapitalisme worden de winsten gemaakt door handelaren, bij industrieel kapitalisme door ondernemers en fabriekseigenaren.

Voorbeeld van een goed antwoord op vraag 6

c De continuïteit is vooral te vinden in het opnieuw investeren van winsten. De zaken waarin geld wordt geïnvesteerd veranderen: bij handelskapitalisme vooral in aan handel gebonden bedrijfstakken, bij industrieel kapitalisme vooral in aan industrie gebonden bedrijfstakken.

d Bij het investeren van geld en het laten groeien van ondernemingen willen ondernemers zo min mogelijk aan regels gebonden zijn. Dat wordt in een liberale markteconomie gerealiseerd.

e De overheid moet wel optreden om (internationale) handelsbelangen te verdedigen en te beschermen. Vervolgens moet de overheid ondernemers de vrije hand geven.

Welke vragen heb je nog?

Exit-ticket

Beantwoord deze vraag op het blaadje dat je van de docent krijgt:

Hoe verliep de uitbreiding van het Britse en Indiase spoorwegnetwerk en waarom was deze snelle uitbreiding noodzakelijk voor de Britten?

huiswerk

bestudeer par 1.3 vanaf '.Politieke macht voor ondernemers t/m concurrentie uit Amerika en Duitsland'

maak een samenvatting

laat ruimte voor wat je niet begrijpt.

extra

Maak met behulp van bron 40 duidelijk in welke delen van Groot-Brittannië de meeste productie was.

Stoomtrein

Een Britse schoolplaat uit 1833 brengt de ontwikkeling van de stoomtrein tussen 1825 en 1833 in beeld.

Leg uit dat je uit bron 42 kunt afleiden dat veel Britten trots waren op de snelle ontwikkeling van de spoorwegen.

De bouw van spoorwegen is zowel een oorzaak als een gevolg van de toenemende productie in Groot-Brittannië.

Wat is het verschil tussen handelskapitalisme en industrieel kapitalisme?

Leg uit dat er bij de overgang van handelskapitalisme naar industrieel kapitalisme zowel sprake was van continuïteit als van verandering.

Leg uit waarom ondernemers graag een liberale markteconomie wilden.

antwoord

De overheid moet wel optreden om (internationale) handelsbelangen te verdedigen en te beschermen. Vervolgens moet de overheid ondernemers de vrije hand geven.

Leg uit dat de gebeurtenissen in China goed passen bij de rol die de overheid volgens ondernemers moest hebben.