Hoofdstuk 6 (kgt): Hoe worden wetten gemaakt?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3,4

Instructies

Maatschappijkunde VMBO kgt hoofdstuk 6 (Seneca)

Hoe worden wetten gemaakt? 

Hoofdstuk 6

Hoe worden wetten gemaakt?

Wat leerde ik het vorige hoofdstuk?

• 4 fasen in het proces van politieke besluitvorming toe te passen 
• 2 rollen van ambtenaren in de politieke besluitvorming
• 3 kenmerken waardoor ambtenaren een grote invloed hebben   op het opstellen en uitvoeren van beleid
• 3 functies die media in een democratie spelen toe te passen 
• de rol en de noodzaak van het sluiten van compromissen 

Terugblik vorige les

Wat leer ik dit hoofdstuk?

• de 9 rechten die horen bij de taken van het   Parlement
• uit te leggen dat het bestuur van de provincie en   de gemeente gebonden is aan wetten en   besluiten van de landelijke overheid
• de 3 terreinen waar de overheid zorg voor draagt   in een verzorgingsstaat

Ik leer...

Waar bestaat het parlement ook al weer uit?

Waar bestaat het parlement ook al weer uit? 

Wie zitten er ook al weer in het kabinet?

Wie zitten er ook al weer in het kabinet?

De 2 taken van het parlement 

1. Medewetgever
2. Controleren van het kabinet

Rechten die horen bij de taak als medewetgever

Rechten Eerste en Tweede Kamer

• Goed- of afkeuren van wetsvoorstellen 
• Budget- of begrotingsrecht

Rechten Tweede Kamer

• Recht van initiatief
• Recht van amendement

Een tweede kamerlid wil graag
een deel van een wet aanpassen. Welk recht hoort daarbij?

Een tweede kamerlid wil graag een deel van een wet aanpassen. Welk recht hoort daarbij?

1. Budget- of begrotingsrecht
2. Recht op initiatief
3. Goed- of afkeuren van wetsvoorstellen
4. Recht op amendement

Rechten die horen bij de controlerende taak

• Recht om een mondelinge of schriftelijke vraag te stellen 
• Recht om een motie in te dienen 
• Recht om de ministers ter verantwoording te roepen
• Het recht op een parlementair onderzoek (inclusief enquête)
• Begrotings- of budgetrecht

Situatie: een kamerlid wil vragen om extra uitleg over hoe het kabinet zorgt dat een nieuwe wet wordt ingevoerd.

Voor de docent: op de volgende slide wordt een vraag over deze situatie gesteld. 

Welk recht van het parlement
hoort bij de situatie op de vorige slide?

Welk recht van het parlement hoort bij de situatie op de vorige slide?

Situatie: een kamerlid wil vragen om extra uitleg over hoe het kabinet zorgt dat een nieuwe wet wordt ingevoerd.

1. Het recht op een parlementair onderzoek
2. Het recht om een vraag te stellen
3. Het recht om een motie in te dienen
4. Recht om de ministers ter verantwoording te roepen

Ministeriële verantwoordelijkheid

De ministers moeten verantwoording afleggen voor hun beleid. Ministers en staatssecratissen zijn verantwoordelijk voor het beleid. 

Ben jij het eens met de motie van
wantrouwen tegen de minister van Defensie?

Ben jij het eens met de motie van

afkeuring tegen de minister van Defensie? 

Ja

Nee

Van welk probleem in de samenleving

zou jij graag willen dat opgelost

wordt door een wet?

Van welk probleem in de samenleving
zou jij graag willen dat opgelost
wordt door een wet?

Verzorgingsstaat

De overheid is verantwoordelijk voor een minimumniveau van bestaanszekerheid van alle burgers 

Op welke manier laat de overheid
zien dat hij een verzorgingsstaat is?

Op welke manier laat de overheid zien dat hij een verzorgingsstaat is?

Stelsel van sociale zekerheid

Wetten die horen bij de verzorgingsstaat 

De wetten in het stelsel van sociale zekerheid hebben te maken met: 

• Collectieve welzijnsvoorzieningen
• Een rechtvaardige inkomensverdeling
• Bevorderen van werkgelegenheid

De sociale grondrechten

Grondwet artikel 19: zorg voor baan en veilig werk 

Grondwet artikel 20: zorg voor armen

Grondwet artikel 21: zorg voor woonomgeving

Grondwet artikel 22: zorg voor gezondheid en huizen 

Grondwet artikel 23: zorg voor onderwijs 

Koppel de situatie/wet aan de juiste wet die hoort bij het stelsel van sociale zekerheid 

Collectieve welzijnsvoorzieningen

Rechtvaardige inkomensverdeling

Bevorderen werk-

gelegenheid

Mensen die meer verdienen moeten ook meer belasting betalen. 

De leerplichtwet 

De overheid probeert bedrijven te stimuleren om te innoveren.

Kan je naar de rechter gaan als
jij van mening bent dat de overheid
niet voldoende huizen regelt en zich
dus niet aan de sociale grondrecht houdt?

Kan je naar de rechter gaan als jij van mening bent dat de overheid niet voldoende huizen regelt en zich dus niet aan de sociale grondrecht houdt? 

1. Ja
2. Nee

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik dit hoofdstuk?

• de 9 rechten die horen bij de taken van het   Parlement
• uit te leggen dat het bestuur van de provincie en   de gemeente gebonden is aan wetten en   besluiten van de landelijke overheid
• de 3 terreinen waar de overheid zorg voor draagt   in een verzorgingsstaat

Ik leerde...

De volgende Seneca-les gaat over:

Hoe was het vroeger met de democratie en hoe zal het in de toekomst zijn

Einde van de les 'Hoe worden wetten gemaakt?'