m4.gs 1.2 Samenleving en politiek

Wat is verzuiling?

verzuiling

• Je weet dat de Nederlandse samenleving verzuilt raakt.
  
• Je weet hoe de vier verschillende stromingen in het verzuilde Nederland zijn vormgegeven.
• Voor de oorlog was NL verzuild
  
• In de oorlog: hoop op eensgezindheid samenwerking tussen de zuilen
  
• Na de oorlog: verzuiling keert terug

KENMERKEN van de ZUILEN

Liberalen --> vrijheid, kleine overheid, weinig belasting, fabrikanten

Socialisten --> arbeidersklasse, voor vakbonden, verbetering woon en werkomstandigheden, grote overheid, veel wetgeving

Confessionelen --> katholiek en protestanten

Feministe --> (liberalen vrouwen) voor vrouwenkiesrecht

De verzuiling

Wat was het effect van de verzuiling op de Nederlandse samenleving?

elke burgers --> zijn eigen school, bakker en vereniging

politiek --> wel een samenwerking nodig (schoolstrijd en pacificatie)

Verzuiling

Verschil: katholiek en protestant --> onderwijs, 

KR paus, kleurrijk, Sinterklaas      PR: bijbel, sober zwart,

De schoolstrijd 1/2

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emancipatie):

1. De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).
   
2. Bij het maken van wetten moet meer rekening gehouden worden met geloof.

• In 1917 komt er financiële gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs 

Schoolstrijd 2/2

Doel van de confessionelen (christelijke zuilen) was dat de overheid ook ging betalen voor christelijk onderwijs (Katholieke en Protestanten scholen)

De grondwet van 1848 gaf vrijheid van onderwijs.  Maar er werd alleen openbaar onderwijs bekostigd.

Gelovigen mochten eigen scholen stichten -> maar bijzonder onderwijs moest zelf worden betaald. De confessionelen willen dat de overheid deze vorm van onderwijs ook betaald.

Dus de katholieke zuil komt met eigen scholen en de protestanten komen met eigen scholen.

In de samenleving zijn er zuilen die apart leven maar in de politiek werken deze zuilen samen. Met als doel financiële gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs.

Schoolstrijd 

zichtbaar in een bron

Wat : Openbare scholen worden gefinancierd door de overheid. Bijzondere scholen niet. 

Wie: Kuyper zet zich in voor gelijke financiering.

Hoe: In 1917 (pacificatie) wordt onderwijs financieel gelijkgesteld 

Pacificatie van 1917

SCHOOLSTRIJD = Confessionelen werken samen om de schoolstrijd voor elkaar te krijgen

Pacificatie = Confessionelen werken samen met socialisten omdat de socialisten mannenkiesrecht willen

* einde schoolstrijd, geld voor bijzonder onderwijs

* algemeen kiesrecht (1919 ook voor vrouwen, passief kiesrecht)

* afschaffen districtenstelsel 

* nu evenredige vertegenwoordiging

5- Juist:

5 - Onjuist:

Test  Sociale Kwestie: welke zin klopt?

De Sociale Kwestie was een gevolg van de industrialisatie.

Armoede was een nieuw verschijnsel in de industriële samenleving.

In 1874 werd alle kinder-arbeid tot 12jr verboden.

De sociale wetten na 1880 waren een gevolg van de sociale spanningen.

In 1900 was de Sociale Kwestie deels opgelost.

Liberalisme

Socialisme

Confessionalisme

Sociale kwestie vanuit geloof oplossen

Zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid 

de sociale kwestie wordt van zelf opgelost

de overheid moet de zwakkere helpen

Er moet algemeen kiesrecht komen

Overheid moet sociale wetten maken

Bijzondere scholen moeten ook betaald worden door de overheid

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Vrijheid

Socialisten

Protestanten

Katholieken

Liberalen