H4 - T3 : BS5 speciale manieren van overerven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

- herhaling

- monohybride kruising

- X-chromosomale kruising

- multipele allelen

- Letale factor

- Gekoppelde overerving

-mtDNA

Wat voor type overerving is dit?
Een bruine labradorreu (bb) en zwartharige labradorteef (BB) krijgen 2 zwarte labradorpuppies.

1. monohybride
2. X-chromosomale
3. meerdere allelen
4. gekoppelde

Wat voor type overerving is dit?

Bij fruitvliegjes is het allel voor een rode oogkleur X^a en een witte oogkleur X^A.

1. monohybride
2. X-chromosomale
3. meerdere allelen
4. gekoppelde

Wat voor type overerving is dit?
Een man met bloedgroep o verwekt een kind bij een vrouw met bloedgroep AB.

1. monohybride
2. X-chromosomale
3. meerdere allelen
4. gekoppelde

Welke genotypen en fenotypen kan je hebben als je ouders IAIA en IBi hebben?

1. I​A​​I​A​​metbloedgroepA
2. I​A​​I​B​​metbloedgroepAB
3. I​A​​iofI​A​​I​B​​metbloedgroepAofAB
4. I​B​​imetbloedgroepB

Een persoon heeft bloedgroep A.
Welk genotype heeft deze persoon in ieder geval NIET?

1. IAIA
2. IAi
3. IAIB

de vrouw heeft bloedgroep A en de man heeft bloedgroep B. Ze krijgen een kind met bloedgroep 0. Wat zijn de genotypen van de ouders?

1. IAi en IBi
2. IAIA en IBi
3. IAi en IBIB
4. IAIB en ii

Zoek uit:
Kan deze eigenschap autosomaal overerven?
Kan deze eigenschap X-chromosomaal overerven?

1. wel autosomaal wel X- Chromosomaal
2. wel autosomaal niet X- chromosomaal
3. niet autosomaal wel X - chromosomaal
4. niet autosomaal niet autosomaal

Letale factor

Een allel dat geen levensvatbaar individu oplevert als een genenpaar bestaat uit twee van zulke allelen.

Als beide ouders dezelfde letale factor bezitten, wordt een deel van de verwachte nakomelingschap niet geboren.

d is een letaal allel bij cavia's. Je kruist cavia Dd met cavia Dd. Hoeveel % van de levend geboren jongen heeft genotype Pp?

Men kruist AABB x aabb. De genen erven gekoppeld over. De ligging van de genen in de chromosomen is juist weergegeven bij: (De strepen stellen chromosomen voor.)

1. 
2. 
3. 
4. 

Mitochondriaal DNA

Ziekte van Leber
Mitochondriaal DNA kan een overdraagbare ziekte veroorzaken. Dit kan gebeuren wanneer in een gen een mutatie plaatsvindt. Een voorbeeld daarvan is de ziekte van Leber, een oogaandoening. De ziekte wordt overgedragen van moeder op kind.
De ziekte van Leber kan alleen worden overgedragen van moeder op kind.
Hoe kun je dit verklaren?

eindexamensite.nl

eindexamensite.nl

MULTIPELE ALLELEN:
De ouders van Bert hebben bloedgroep A en B; Bert heeft bloedgroep B. De ouders van Anneke hebben bloedgroep A en 0; Anneke heeft bloedgroep A. Bert en Anneke trouwen en krijgen samen een kind. Hoe groot is de kans dat hun kind bloedgroep B heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Bert heeft bloedgroep B, dat betekent dat de ouder met bloedgroep A heterozygoot IAi moet zijn (anders had Bert wel een allel A gehad). Bert heeft het allel i geërfd van deze ouder, en heeft dus genotype IB i. Anneke heeft van de bloedgroep 0-ouder zeker i geërfd, van de andere ouder IA. Het gaat dus om deze kruising: IBi x IAi:

De kans op een bloedgroep B kind is dus 25%, IBi namelijk.

Een man en een vrouw, beiden met bloedgroep AB, krijgen een kind.

Welke bloedgroepen kan het kind hebben?

1. A
2. B
3. AB
4. O

Letale factoren:
De manx is een staartloze kat. De eigenschap staartloos is het gevolg van het dominante gen A. Voor fokkers van dit ras doet zich het volgende probleem voor: homozygoot staartloze jongen zijn niet levensvatbaar. Ze sterven voor de geboorte. Het genotype van een levende staartloze kat is Aa.
Hoe groot is de kans op levende staartloze katten bij een kruising tussen 2 staartloze katten.

1. 100 %
2. 50 %
3. 67 %
4. 75 %

Een homozygoot zwart-ruwharig konijn wordt gekruist met een wit-gladharig konijn. De genen voor zwart en ruw zijn dominant.
Bij onderlinge voortplanting van individuen uit de F1 ontstaat een F2 waarin ongeveer 75% van de nakomelingschap zwart-ruwharig is.
Wat is het genotype van F1?

1. AaBb
2. AABB
3. AaBb of AABb
4. AABb