Gewoonte 1: wees pro-actief

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Gewoonte 1- Wees proactief

De eerste gewoonte draait om het menselijke vermogen om zelf je denken en handelen te kiezen. Het is een stap op de weg naar autonomie.

Wat is autonomie?

Gewoonte 1 

Wees proactief (vooruitziend) 

Neem de verantwoordelijkheid over je leven. 

Reactief taalgebruik              Proactief taalgebruik

*Ik zal het proberen.                                            *Ik zal het doen

*Zo zit ik nu eenmaal in elkaar.                       *Ik kan het veel beter.

*Ik kan er niets aan doen.                                   *Laat ik eens kijken wat de                  *Je hebt mijn dag verpest.                                   mogelijkheden zijn.

*Ik moet wel.                                                             *Ik kies ervoor.

*Ik kan het niet.                                                        *Er moet een manier zijn.

                                                                                         *Ik trek me niets aan van jouw 

                                                                                           slechte humeur

Cirkel van betrokkenheid

Waar maak jij je wel eens ooit zorgen over in de buitenste cirkel?

Maak duidelijk aan de leerlingen, dat ze hier geen invloed op hebben en laat ze besluiten zich hier niet meer druk over te maken, aangezien ze dit niet kunnen veranderen. Maar er is wel iets waar we wel invloed op hebben; hoe we reageren op dingen die met ons gebeuren. Cirkel van invloed=binnenste ring.  

Pro actief versus reactief

Je hebt invloed op HOE je reageert.

Kom er in de volgende quiz achter wat jouw eerste reactie is. 

Elke dag hebben we wel honderd kansen om te kiezen hoe we reageren;  proactief ( vooruitziend) of reactief (reagerend). Je hebt invloed op HOE je reageert.

 Kom er in de volgende quiz achter wat jouw eerste reactie is. 

Hoe zou jij reageren?

1

1. Haar de huid vol schelden en daarna wegstormen
2. Haar ermee confronteren en vertellen hoe je je voelt
3. Haar vergeven
4. Haar buitensluiten, dat deed ze ook bij jou.

Speel het geluidsfragment af.. De proactieve manier van reageren is antwoord B en C. Reactief is A en D. Reactieve mensen handelen vanuit impuls. Proactieve mensen denken eerst, voordat ze handelen. 

Hoe zou jij reageren?

2

1. Klagen over de oneerlijkheid van deze beslissing.
2. Gewoon hard blijven werken.
3. Vragen waarom de nieuwe op za mag werken en jij niet.
4. De kantjes ervan aflopen op je werk.

Reactieve antwoorden zijn A en D. Proactief B en C. Reactieve mensen zijn net al een blikje frisdrank. Als het leven ze een beetje door elkaar schudt, bouwt de druk op en ontploffen ze. Proactieve mensen zijn als water. Je kunt schudden wat je wilt, maar er gebeurt niets. Ze zijn kalm, rustig en hebben alles onder controle.  

Pro actief

Reactief

Ik zal het proberen

Zo zit ik nu eenmaal in elkaar

Ik zal het doen

Ik kan het veel beter

Ik moet wel

Ik kies ervoor

Ik kan het niet

Er moet een manier zijn

Bij reactief taalgebruik leg je de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Bij proactief taalgebruik laat je zien dat je zelf verantwoordelijk bent voor je keuzes. Ben je pro actief heb je de houding=het lukt. Reactieve houding=het lukt niet.

Opdracht deze week

Spreek elkaar deze week aan op reactieve opmerkingen!

Ik moet..

Je maakt me..

Waarom doen ze niet..

Ik kan niet...

Verander ze in proactief taalgebruik!

Huiswerk: noteer twee voorvallen waarin reactief omgezet werd in proactief

Geef dit als hw opdracht. Bespreek het de volgende coachles.  

proactief versus reactief

Proactief gaat uit van het volgende:

'Ik ben de kracht. Ik ben de baas over mijn leven. Ik kan mijn eigen standpunt kiezen. Ik ben verantwoordelijk voor mijn eigen geluk of ongeluk. Ik ben de chauffeur van mijn eigen lot, niet alleen maar een passagier.'

Proactief versus reactief

Proactieve mensen maken keuzes op basis van waarden.
Ze denken voordat ze handelen.

Reactieve mensen maken keuzes op basis van impulsen.

Reactieve mensen voelen zich een slachtoffer en:

Zijn snel beledigd                                                            Wachten totdat er iets met ze 

Geven anderen de schuld                                            met ze gebeurt

Worden kwaad en zeggen dingen                           Klagen en jammeren

waar ze later spijt van hebben                                   Veranderen alleen als ze niet                                                                                                     anders kunnen

Proactieve mensen:

Zijn niet snel beledigd                                         Raken niet snel in de put

Nemen de verantwoordelijkheid voor          Vinden altijd een manier om iets 

hun keuzen                                                                voor elkaar te krijgen

Denken na voordat ze handelen                      Richten zich op dingen waarop ze 

                                                                                        invloed hebben

Cirkel van invloed

Dingen waarop we invloed kunnen uitoefenen, zoals onszelf, onze meningen, onze keuzen, onze reacties op wat er met ons gebeurt.

Cirkel van betrokkenheid

Zaken waaraan wij niets kunnen veranderen, zoals je huidskleur, het weer, fouten uit het verleden, studiekosten, ouders, beledigende opmerkingen, geboorteplaats en dat Ajax het beste is.

Soms is dat lastig, zie dit gedicht

Ik loop op straat.
Er zit een diep gat in het trottoir.

Ik val erin.

Ik ben verloren... ik ben hopeloos

Het is niet mijn schuld

Het duurt eeuwig om er weer uit te klimmen.

Ik loop op straat.

Er zit een diep gat in het trottoir.

Ik doe net alsof ik het niet zie.

Ik val er weer in.

Ik kan niet geloven dat ik alweer in dit gat zit.

Maar het is niet mijn schuld.

Het duurt nog steeds lang om er weer uit te komen.

Ik loop in dezelfde straat.

Er zit een dip gat in het trottoir.

Ik zie het.

Ik val er toch in. Het is een gewoonte.

Mijn ogen zijn open.

Ik weet waar ik ben.

Het is mijn schuld. Ik klim er meteen weer uit.

Ik loop door dezelfde straat.

Er zit een diep gat in het trottoir.

Ik loop er omheen.

Ik loop door een andere straat.

Pro actief zijn betekent 2 dingen

1. Je neemt verantwoordelijkheid voor je leven

2. Je hebt de instelling 'het lukt'

'Het lukt'- personen:

Nemen initiatief om gebeurtenissen te beïnvloeden.

Denken na over oplossingen en opties.

Handelen

'Het lukt niet'- personen:

Wachten af tot er iets met hen gebeurt

Denken na over problemen en barrières.

Ondergaan 

Van stimulus naar respons:

Zelfbewustzijn: Ik kan afstand nemen van mezelf en mijn gedachten en daden observeren

Geweten: Ik kan naar mijn innerlijke stem luisteren en weten wat goed en slecht is

Voorstellingsvermogen: Ik kan mij nieuwe mogelijkheden voor de geest halen

Vrije wil: Ik heb de macht om te kiezen