Privacy- en procesrecht - les 3

• Privacy- en procesrecht
• MBO
• Studiejaar 1

Procesrecht

Inleiding procesrecht

Er zijn verschillende soorten rechtszaken waarbij er verschillende verhoudingen zijn tussen de betrokken partijen.

Benoem de soorten rechtszaken en leg uit welke verhoudingen er zijn.  (overheid-burger of burger-burger)

uitspraken.rechtspraak.nl

Opdracht

1. Kies in twee/drietallen een uitspraak van de vorige link (website) en lees deze uitspraak door. 

2. Maak een korte presentatie: welk rechtsgebied (straf, civiel of bestuursrecht), wie zijn de partijen, hebben partijen een advocaat, waar gaat het over, wat is het oordeel van de rechter en waarom? en wat vinden jullie zelf van deze uitspraak?)

Presentatie per groepje (alleen of met z'n allen): 5-10 min 

Inleiding procesrecht

Het is aan de rechter om een beslissing te nemen als er een conflict is ontstaan. Dit kan een conflict zijn tussen de overheid en burgers, of tussen burgers onderling. 

Welke drie partijen zijn betrokken bij een rechtszaak in het strafrecht?

1. Rechter, overheid en natuurlijke persoon
2. Rechter, overheid en overheid
3. Rechter, natuurlijke persoon en rechtspersoon
4. Rechter, twee natuurlijke personen

De rechter beslist over de strafrechtszaak;

De overheid staat tegenover de verdachte (natuurlijk persoon). 

Kan een rechtspersoon betrokken zijn bij een rechtszaak in het burgerlijk recht?

1. Ja
2. Nee

Laat de studenten antwoord geven op de vraag en vraag daarna aan de studenten waarom ze voor dat antwoord hebben gekozen. Herhaal de stof. 

Procesrecht

• Strafprocesrecht: de officier van justitie geeft leiding aan het politieonderzoek.              Wetboek van Strafvordering
• Burgerlijk procesrecht: beschrijft het verloop van het proces  tussen eiser en gedaagde.               Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
• Bestuursprocesrecht: overheid tegen natuurlijke of rechtspersoon.           Algemene wet bestuursrecht

Benoem kort het verloop van het procesrecht per rechtsgebied. 

Uitgangspunten procesrecht

1. De zitting is openbaar;
2. De rechter is onpartijdig en onafhankelijk;
3. Alle partijen worden gehoord (hoor en wederhoor);
4. Partijen mogen zich door een advocaat laten bijstaan;
5. De rechter motiveert zijn uitspraak. 

Openbare zitting

Iedereen heeft toegang tot de mondelinge behandeling (zitting) van de rechtszaak. Ook de uitspraak is openbaar.

Uitzondering: zaken over minderjarigen, zaken in het personen- en familierecht of medische zaken zijn niet openbaar i.v.m. privacy (art. 27 Rv). Ook zaken in het strafrecht met minderjarige verdachte(n) of zedendelicten zijn niet openbaar (art. 269 Sv)

Onpartijdige en onafhankelijke rechter

De rechter weegt de belangen van beide partijen af. De rechter kijkt naar de feiten, de omstandigheden en de wet. Op basis daarvan neemt de rechter een beslissing. 

Weet jij waarom de rechter een toga draagt?

Toga: ze laten zo zien dat zij in functie zijn  en niet als privépersoon met privémeningen in de rechtbank zitten. 

Hoor en wederhoor

De rechter zorgt ervoor dat alle partijen hun zegje kunnen doen. De rechter geeft alle partijen hiervoor de gelegenheid.

Kan dit alleen mondeling op de zitting?

Nee, mag, afhankelijk van de procedure, ook schriftelijk. 

Advocaat

Verplichte procesvertegenwoordiging: je moet een advocaat inschakelen binnen het burgerlijk procesrecht (civiele kamer van de rechtbank)

Gemachtigde: je mag je laten vertegenwoordigen door een advocaat, maar dat moet niet. Je mag dit zelf kiezen. Dit geldt bij kantonzaken, binnen het strafrecht en binnen het bestuursrecht. Deze zaken mag je zelf starten, of je laat je bijstaan door een gemachtigde. 

Rechter motiveert zijn uitspraak

De rechter moet uitleggen waarom hij deze beslissing heeft genomen. Dit zorgt ervoor dat de rechterlijke uitspraken van goede kwaliteit zijn. Op basis van een goed gemotiveerd vonnis kan de verliezende partij beter beslissen of het zinvol is om in beroep te gaan. 

Wat is geen uitgangspunt van het procesrecht?

1. De zitting is openbaar
2. Hoor en wederhoor
3. De rechter is partijdig en afhankelijk
4. De rechter motiveert zijn uitspraak

Leg uit wat 'hoor en wederhoor' inhoudt

De rechter zorgt ervoor dat alle partijen hun zegje kunnen doen. De rechter geeft alle partijen hiervoor de gelegenheid.

Leg uit; waarom moet de rechter zijn uitspraak motiveren?

Dit zorgt ervoor dat de rechterlijke uitspraken van goede kwaliteit zijn. Op basis van een goed gemotiveerd vonnis kan de verliezende partij beter beslissen of het zinvol is om in beroep te gaan.