Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid DEEL 2

• Recht
• Secundair onderwijs

Wat weten jullie nog van de vorige les?

Situatie Lisa

Lisa (26 jaar) is verpleegkundige in een woonzorgcentrum. Op een drukke ochtend ziet ze dat een van haar patiënten, een oudere man genaamd meneer De Vries, hulp nodig heeft om uit bed te komen en zich klaar te maken voor de dag. Lisa weet dat het belangrijk is om meneer De Vries op tijd uit bed te helpen, omdat hij anders last kan krijgen van doorligwonden en stijfheid.

Echter, op deze ochtend is Lisa overweldigd door de hoeveelheid werk die nog gedaan moet worden. Ze voelt de druk om snel door te gaan naar de volgende patiënt, die ook hulp nodig heeft. Lisa besluit om meneer De Vries nog even te laten liggen en belooft later terug te komen om hem te helpen.

Later die dag wordt meneer De Vries gevonden met doorligwonden, omdat hij te lang in bed heeft gelegen. Lisa wordt hierop aangesproken door haar leidinggevende.

Checklist verantwoordelijkheid

1. Uit vrije wil?
2. Met volle verstand?
3. Met kennis?

-> Besluit? 

1. Handelt Lisa uit vrije wil?

ANTWOORD: Lisa heeft de keuze om meneer De Vries te helpen of niet, en ze kiest ervoor om hem uit te stellen vanwege haar werklast. --> JA

2. Handelt Lisa met volle verstand?

ANTWOORD: Lisa is 26 jaar en wordt beschouwd als volwassen volgens de wet. --> JA

3. Handelt Lisa met kennis?

ANTWOORD: Lisa weet als verpleegkundige dat het belangrijk is om meneer De Vries op tijd uit bed te helpen om doorligwonden te voorkomen, maar ze besluit om het uit te stellen vanwege andere prioriteiten. --> JA

Wat is het besluit?

ANTWOORD: Lisa is verantwoordelijk

We weten nu dat Lisa verantwoordelijk is, maar waarvoor precies?

ANTWOORD: voor de doorligwonden van meneer De Vries

In dit geval is Lisa dus verantwoordelijk voor haar eigen daden (het niet tijdig helpen van meneer De Vries) en de gevolgen ervan (de doorligwonden van meneer De Vries).

Situatie Jolien

Jolien is leerkracht op een middelbare school. Vandaag gaat ze met alle klassen van het eerste jaar op uitstap naar een museum. Tijdens het bezoek laten enkele leerlingen het brandalarm afgaan.

Wie is hier verantwoordelijk?

De leerlingen?

ANTWOORD: denk aan onze checklist 1) vrije wil (ze zijn niet gedwongen om het brandalarm te laten afgaan), 2) met volle verstand (neen! De leerlingen zijn minderjarig) 

--> NEE

 

Jolien?

ANTWOORD: JA, de leerlingen staan onder toezicht van Jolien als begeleidende leerkracht. In dit geval is Jolien niet verantwoordelijk voor haar eigen daden, maar wel voor de daden van anderen die onder haar toezicht staan en de gevolgen daarvan.

Situatie Bea

Wanneer het goed weer is gaat Bea met haar hond Elmo naar het Rivierenhof om wat te spelen. Het is paasvakantie en een erg zonnige dag, waardoor er heel wat kinderen in het Rivierenhof zijn. Zoals gewoonlijk speelt Bea met Elmo door een bal te gooien. Tijdens het spelen loopt Elmo een kindje omver.

Wie is hier verantwoordelijk?

Elmo de hond?

ANTWOORD: nee

Bea?

ANTWOORD: ja, want Elmo is haar hond

Samengevat:

Je kan verantwoordelijk zijn voor: 

1. Je eigen daden en de gevolgen ervan (zoals Lisa)
   
2. De daden van anderen die onder jouw toezicht staan en de gevolgen daarvan (zoals Jolien)
   
3. Aan jou toevertrouwde voorwerpen (zoals Bea)
   

Taak

Vakpagina SmartSchool > oefeningen 

Deadline: donderdag 14/3 (morgen) om 23u59

docs.google.com

Vragenlijst Interpersoonlijk Lerarengedrag

Vanuit lerarenopleiding

Doel: informatie krijgen om mijn handelen concreet aan te passen om mijn leraar-leerlingrelatie te verbeteren.

Smartschool vakpagina > weblinks (of vorige slide)

Belangrijk:

• Individueel invullen
  
• Wees eerlijk!
  
• Bedankt alvast <3

Aansprakelijkheid: herhaling

Juridisch begrip 

3 voorwaarden:

1. Fout
2. Schade
3. Oorzakelijk verband 

Soorten aansprakelijkheid

1. Burgerlijke aansprakelijkheid 
2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid  

1. Burgerlijke aansprakelijkheid 

Fout begaan door:

• Daad
  
• Nalatigheid
  
• Onvoorzichtigheid
  

2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Fout begaan door:

• Onwettig uitoefenen van geneeskundige of verpleegkundige handelingen
  
• Een daad te stellen die in strijd is met de wet
  
• Het toedienen van onopzettelijke slagen en verwondingen
  
• Het toedienen van opzettelijke slagen en verwondingen
  
• Het toedienen van schadelijke stoffen
  
• Het verzuimen een handeling te stellen die door de strafwet verplicht is
  

Gevolgen van aansprakelijkheid 

Burgerlijke aansprakelijkheid

Gevolg: schadevergoeding

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Gevolg:

• Schadevergoeding
  
• Straf (celstraf, geldboete)

Oefening

Een verpleegkundige in een ziekenhuis geeft herhaaldelijk verkeerde doseringen medicatie aan patiënten. Ondanks herhaalde waarschuwingen en training blijft de verpleegkundige nalatig handelen. Uiteindelijk krijgt een patiënt een levensbedreigende overdosis van een medicijn en overlijdt. Na onderzoek wordt de verpleegkundige strafrechtelijk vervolgd voor dood door schuld.

Fout: De fout is het herhaaldelijk toedienen van verkeerde doseringen medicatie, wat resulteert in de dood van een patiënt. Dit valt onder nalatigheid en schuldig verzuim van de verpleegkundige.

Schade: In dit geval heeft de patiënt het hoogste niveau van schade geleden: overlijden. Het is het ernstigste gevolg van de nalatigheid van de verpleegkundige.

Oorzakelijk verband: Er is een duidelijk oorzakelijk verband tussen de fout van de verpleegkundige (het toedienen van de verkeerde doseringen medicatie) en het overlijden van de patiënt. De overdosis medicatie die door de verpleegkundige is toegediend, heeft direct geleid tot het overlijden van de patiënt.

 Strafrechtelijke aansprakelijkheid

	Verantwoordelijkheid	Aansprakelijkheid
Wat?
Wanneer?
Waarvoor?