Hoofdstuk 3: Aansprakelijkheid

Hoofdstuk 3: Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
5 Gezondheidszorg - Recht en deontologie
Mevrouw van Loon
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
Recht en deontologieSecundair onderwijs

In deze les zitten 19 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Hoofdstuk 3: Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
5 Gezondheidszorg - Recht en deontologie
Mevrouw van Loon

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verantwoordelijkheid is ...
A
Een juridisch begrip
B
Een moreel begrip

Slide 2 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat zijn de drie voorwaarden van verantwoordelijkheid?

Slide 3 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarvoor kan je verantwoordelijk gesteld worden?

Slide 4 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen
De leerling:
- Geeft de definitie van aansprakelijkheid.
- Somt de voorwaarden om aansprakelijk gesteld te worden op.
- Past de voorwaarden van aansprakelijkheid toe op een casus.
- Legt het verschil tussen burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid uit.
- Herkent in een gegeven casus om welke soort aansprakelijkheid het gaat.
- Legt de gevolgen van burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid uit.
- Past de gevolgen van aansprakelijkheid toe op een casus.


Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overzicht hoofdstuk
1. Verantwoordelijkheid
definitie - voorwaarden - onderwerp

2. Aansprakelijkheid
definitie - voorwaarden - soorten - gevolgen

Slide 6 - Tekstslide

Overzicht hoofdstuk:
  • Les 1 = verantwoordelijkheid
  • Les 2 = aansprakelijkheid
  • Les 3 = oefeningen op verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
  • Les 4 = toets verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
2. Aansprakelijkheid

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2.1. Wat is aansprakelijkheid?
Juridisch begrip 
Opgenomen in het burgerlijk wetboek / strafwetboek

Verplichting om de nadelige gevolgen te dragen van een bepaalde gebeurtenis

Slide 8 - Tekstslide

Aansprakelijkheid is een juridisch begrip en is opgenomen in het wetboek.

 Aansprakelijkheid is de verplichting om de nadelige gevolgen van een bepaalde gebeurtenis te dragen.

Als zorgverlener ben je verantwoordelijk voor je daden en de gevolgen ervan. Je kunt vervolgd worden voor de schade die je door je daden toebrengt aan anderen of voor daden die in strijd zijn met de wet.

Voorbeeld: Je vergeet de temperatuur van het badwater te controleren en een zorgvrager loopt hierdoor ernstige brandwonden op.
Voorbeeld: Een zorgkundige dient zonder toestemming van een verpleegkundige of arts medicatie toe. De zorgvrager raakt hierdoor in coma en overlijdt.

2.2. Voorwaarden van aansprakelijkheid

3 voorwaarden:
  • Fout
  • Schade
  • Oorzakelijk verband

Slide 9 - Tekstslide

1. Je moet als zorgverlener een fout begaan hebben. Je kunt pas aansprakelijk worden gesteld als de eisende partij (de zorgvrager) kan bewijzen dat jij een fout hebt gemaakt.

2. De zorgvrager moeten schade geleden hebben. Er zijn verschillende soorten schade:
• Materiële schade (kledij, meubels, juwelen)
• Schade aan personen: lichamelijke schade en de kosten verbonden aan de materiële hulpmiddelen, prothesen, orthesen, technische hulpmiddelen, aanpassingen aan de woning of aan het voertuig die van dien aard waren of zijn om het leven van het slachtoffer te vergemakkelijken op persoonlijk vlak, op gezinsvlak of op professioneel vlak
• Morele schade: het lijden dat voortvloeit uit de geleden schade of het emotioneel lijden ten gevolge van de geleden schade komt in aanmerking om vergoed te worden

3. Er moet een oorzakelijk verband zijn tussen de fout van de zorgverlener en de schade die vastgesteld werd bij de zorgvrager. Er moet bewezen worden dat de gemaakte fout aan de basis ligt van de opgelopen schade.

Voorbeeld: Als jij als zorgverlener een zorgvrager alleen achterlaat in bad en hij wordt onwel en verdrinkt daardoor; lopen zowel de zorgvrager als zijn familie schade op. Als kan worden aangetoond dat de opgelopen schade veroorzaakt is door het feit dat jij de zorgvrager alleen gelaten hebt in bad, kun jij aansprakelijk gesteld worden.

Toepassing
In een ziekenhuis wordt een patiënt met ernstige hartproblemen opgenomen op de cardiologieafdeling. De behandelend arts schrijft een specifieke medicatie voor om de symptomen te verlichten en de patiënt te stabiliseren. Echter, door een vergissing in de administratie wordt de medicatie niet op tijd toegediend aan de patiënt. Als gevolg hiervan ervaart de patiënt een verslechtering van zijn toestand en ontwikkelt hij ernstige complicaties die leiden tot een langere opnameduur en noodzakelijke intensieve behandeling.

Slide 10 - Tekstslide

Zie ook cursus p.5-6
Heeft de arts een fout gemaakt? 

Is er schade opgelopen?

Is er een oorzakelijk verband?

Kan de arts aansprakelijk worden gesteld?

Slide 11 - Tekstslide

Nee, de arts heeft correct gehandeld door specifieke medicatie voor te schrijven.

Ja, de patiënt heeft schade opgelopen. Er is een verslechtering van zijn toestand en hij ontwikkelt ernstige complicaties die leiden tot een langere opnameduur en noodzakelijke intensieve behandeling.

Nee, er is geen oorzakelijk verband aangezien de arts geen fout heeft gemaakt. Het correct voorschrijven van de specifieke medicatie heeft niets te maken met de complicaties die de patiënt heeft opgelopen.

Nee, er wordt niet aan alle voorwaarden voldaan. De arts heeft namelijk geen fout gemaakt waardoor er ook geen sprake kan zijn van een oorzakelijk verband.
2.3. Vormen van aansprakelijkheid


Burgerlijke aansprakelijkheid

Strafrechtelijke aansprakelijkheid  

Slide 12 - Tekstslide

Er bestaan twee vormen van aansprakelijkheid: burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid. Het verschil tussen beide ligt in de fout die gemaakt werd.
Burgerlijke aansprakelijkheid
Fout begaan door:
  • Daad
  • Nalatigheid
  • Onvoorzichtigheid

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Fout begaan door:
  • Onwettig uitoefenen van geneeskundige of verpleegkundige handelingen
  • Een daad te stellen die in strijd is met de wet
  • Het toedienen van onopzettelijke slagen en verwondingen
  • Het toedienen van opzettelijke slagen en verwondingen
  • Het toedienen van schadelijke stoffen
  • Het verzuimen een handeling te stellen die door de strafwet verplicht is

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2.4. Gevolgen van aansprakelijkheid 
Burgerlijke aansprakelijkheid
Gevolg: schadevergoeding

Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Gevolg:
  • Schadevergoeding
  • Straf (celstraf, geldboete)


Slide 15 - Tekstslide

Als je aansprakelijk gesteld wordt heeft dat gevolgen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de gevolgen bij burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid.

Bij burgerlijke aansprakelijkheid word je aangesproken tot het betalen van een schadevergoeding. In veel gevallen zal de werkgever dit voor zijn rekening moeten nemen. Als je als zelfstandige werkt, zul je zelf de schadevergoeding moeten betalen. Je kunt hiervoor een verzekering afsluiten.

Bij strafrechtelijke aansprakelijkheid word je niet enkel aangesproken tot het betalen van een schadevergoeding. maar is het ook mogelijk dat er een celstraf uitgesproken wordt. In veel gevallen zal de werkgever de schadevergoeding moeten betalen; maar de celstraf zal voor rekening van de dader zijn.

Toepassing
Een verpleegkundige in een ziekenhuis geeft herhaaldelijk verkeerde doseringen medicatie aan patiënten. Ondanks herhaalde waarschuwingen en training blijft de verpleegkundige nalatig handelen. Uiteindelijk krijgt een patiënt een levensbedreigende overdosis van een medicijn en overlijdt. Na onderzoek wordt de verpleegkundige strafrechtelijk vervolgd voor dood door schuld.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Is de verpleegkundige aansprakelijk?
A
Ja
B
Nee
C
Ik weet het niet

Slide 17 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Om welke soort aansprakelijkheid gaat het?
A
Burgerlijke aansprakelijkheid
B
Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Verantwoordelijkheid
Aansprakelijkheid
Wat?
Wanneer?
Waarvoor?

Slide 19 - Tekstslide

OPDRACHT: Vul het schema in. (cursus p.8)