H3 - pleonasme en tautologie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Stijlfouten: pleonasme en tautologie

Wat gaan we doen?

- Uitleg stijlfouten: pleonasme en tautologie

- Opdracht stijlfouten herkennen en verbeteren

Pleonasme

Je gebruikt een woord waarvan de betekenis al aanwezig is in een ander woord in de zin. 

Het rode bloed stroomde uit z’n neus.

Hij liet het ingestorte huis opnieuw herbouwen.

Tautologie

Je gebruikt twee verschillende woorden die hetzelfde betekenen. 

Zij deed direct na het ongeluk onmiddellijk aangifte.

Hij was bedroefd en verdrietig toen zijn vriendin het uitmaakte.

Verschil

Bij een pleonasme gebruik je verschillende woordsoorten: 

witte sneeuw

Bij een tautologie gebruik je dezelfde woordsoort:

altijd en eeuwig

Pleonasme: stijlfiguur of stijlfout

Soms wordt het pleonasme als stijlfiguur gebruikt om zo een eigenschap te benadrukken: 

De zwarte vogel steekt scherp af tegen de witte sneeuw. 

Foutief pleonasme:

Dat bedrijf importeert zijn grondstoffen vanuit het buitenland.

Tautologie: stijlfiguur of stijlfout

Soms wordt de tautologie als stijlfiguur gebruikt om zo een eigenschap te benadrukken: 

Senna en Boris beloofden elkaar dat ze altijd en eeuwig samen zouden blijven. 

Foutief pleonasme:

Misschien dat ze wellicht nog even bellen. 

De mondelinge bespreking

1. Pleonasme
2. Tautologie

Natuurlijk controleren we vanzelfsprekend de antwoorden.

1. tautologie
2. pleonasme

De ronde bal lag op de grond.

1. tautologie
2. pleonasme

Enkel en alleen is een vorm van

1. tautologie
2. pleonasme

Die spullen worden gewoon gratis weggegeven.

1. pleonasme
2. tautologie