220926 verslaving angst en CI

• BSP
• MBO
• Studiejaar 3

26-09-22

Verslaving

Angst 

contra-indicaties 

Doel van de les

• Je weet wat de definitie is van contra-indicatie is en wekle ziektebeelden vaak een signaal CI geven 
• Je weet het verschil tussen verslaving en gewenning en welke medicatier bij verslaving kan worden gebruikt.
• Je hebt kennisgenomen van verschillende angststoornissen 

Medicatiebewaking 

Contra-indicaties 

Wat is een contra-indicatie?

Nakijken opdracht 

Contra-indicatie verdieping 

Vraag 1
Geef aan wat het verschil is tussen een absolute en een relatieve contra-indicatie.

● De relatieve contra-indicatie

Hierbij moet goed opgelet worden of er geen vervelende verschijnselen optreden. Dan kan alsnog een ander middel gekozen worden. De te verwachten effecten zijn niet zeer ernstig. Dit type contra-indicatie verlangt een grotere waakzamheid, en staat meestal onder de rubriek "Oppassen".

● De absolute contra-indicatie

Hierbij lopen patiënten een onaanvaardbaar risico. NIET GEBRUIKEN dus.

Bij een relatieve contra-indicatie kan de arts besluiten een lagere dosering voor te schrijven, of uit te wijken naar een alternatief middel, wat bij een absolute contra-indicatie meestal noodzaak is.

Vraag 2
Op welke manieren kun je er achter komen dat er sprake is van een contra-indicatie. Oftewel hoe weet je dat een patiënt een ziekte heeft?

Via arts (koppeling of op recept), patient, afgeleide ci

Vraag 3
Wat wordt er bedoeld met een afgeleide contra-indicatie en hoe moet je hiermee omgaan?

Afgeleide is afgeleid op basis van de gnm -> is onnauwkeurig, dus navragen

Vraag 4
Wat is het probleem van geneesmiddelgebruik bij een lever- of een nierfunctiestoornis?

minder snelle afbraak -> sneller toxisch -> dosering verlagen = freq of sterkte 

Vraag 5 Leg uit wat een patiënt mankeert als er sprake is van bovenstaande contra-indicaties en geef aan een voorbeeld incl uitleg.

• Astma en Copd
• Diabetes mellitus
• Glaucoom
• Hart- en vaatziekten; hartfalen, angina pectoris,  hypertensie, verlengd QT-interval
• Jicht
• Neurlogische aandoeningen; Parkinson, epilepsie
• Prostaathyperplasie
• Psoriasis 
• Ulcus pepticum  

● astma en COPD ;NSAID, Betablokkers, opioiden, ACE-remmers

● diabetes mellitus ; cortico’s (↑bloedglucosespiegel); betablokkers (maskeren hypo)

● glaucoom ;cortico’s

● hart- en vaatziekten, zoals

○ hartfalen, Nsaid’s

○ angina pectoris en diclofenac

○ hoge bloeddruk; Nsaid’s

○ verlengd QT-interval domperidon

● jicht; diuretica

● neurologische aandoeningen, zoals

○ de ziekte van Parkinson en antipsychotica

○ epilepsie;antibiotica oa amoxi (=prikkeldrempel verlagend)

● prostaathyperplasie;amitriptyline, diuretica, opioiden

● psoriasis;Betablokkers, Ace-remmers

● ulcus pepticum (maagzweer);NSAID’s, cortico’s

● aangeboren stofwisselingsziekten zoals coeliakie.tarwezetmeel

Vraag 6
Welke zwangerschapscategorieen zijn er en wat betekenen zij?

• Zwangerschapscategorie A Geneesmiddelen die door een groot aantal zwangere en vruchtbare vrouwen zijn gebruikt zonder dat een verhoogde incidentie van misvormingen of andere direct of indirect schadelijke effecten op de foetus zijn aangetoond.
• Zwangerschapscategorie B1 Geneesmiddelen die slechts door een beperkt aantal zwangere en vruchtbare vrouwen zijn gebruikt zonder dat een verhoogde incidentie van misvormingen of andere direct of indirect schadelijke effecten op de foetus zijn waargenomen.Onderzoek bij dieren heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor een verhoogde incidentie van foetale schade.
• Zwangerschapscategorie B2 Geneesmiddelen die slechts door een beperkt aantal zwangere en vruchtbare vrouwen zijn gebruikt zonder dat een verhoogde incidentie van misvormingen of andere direct of indirect schadelijke effecten op de foetus zijn waargenomen. Onderzoek bij dieren ontbreekt of is ontoereikend, maar de beschikbare gegevens wijzen niet op een verhoogde incidentie van foetale schade.
• Zwangerschapscategorie B3 Geneesmiddelen die slechts door een beperkt aantal zwangere en vruchtbare vrouwen zijn gebruikt zonder dat een verhoogde incidentie van misvormingen of andere direct of indirect schadelijke effecten op de foetus zijn waargenomen. Onderzoek bij dieren heeft een verhoogde incidentie van foetale schade aangetoond, waarvan de betekenis voor de mens onzeker is.
• Zwangerschapscategorie C Geneesmiddelen waarvan bekend is of waarvan op basis van hun farmacologische effecten wordt aangenomen, dat zij schadelijke effecten veroorzaken bij de foetus of neonaat zonder misvormingen te veroorzaken.
• Zwangerschapscategorie D Geneesmiddelen waarvan bekend is of waarvan vermoed wordt dat ze een verhoogde incidentie van foetale misvormingen of andere blijvende schade bij de mens veroorzaken.
• Zwangerschapscategorie X Geneesmiddelen die zo'n groot risico op onherstelbare schade aan de vrucht geven dat ze niet mogen worden gebruikt tijdens de zwangerschap of bij kans op zwangerschap.

Vraag 7
Welk naslagwerk kan je het beste raadplegen bij zwangerschap en/of borstvoeding?

GNM bij zwangerschap en borstvoeding van Health base (=oa Pharmacom)

Vraag 8
Wat is de meest kritieke periode van een zwangerschap wat betreft het gebruik van geneesmiddelen?

1e trimester wordt alles aangemaakt

laatste trimester kans op farmacologische effecten

Vraag 9
Wanneer spreken we van een intolerantie en wanneer van een allergie? En noem bij beiden een stof/ geneesmiddel?

intolerantie = overgevoelig-> klachten bij grote hoeveelheden

allergie-> immunsysteem reageert al heftig op kleine hoeveelheid.

Vraag 10
Hoe weet je of een geneesmiddel tarwezetmeel bevat? En is dat heel erg bij iemand met coeliakie?

zie CI coeliakie of prijs en logistiek-> G standaard handelsproducten => samenstelling per gnm

Welke verslavingen ken je?

Wat is misbruik?

Wat is misbruik?

Misbruik = gebruik van medicijnen zonder dat er een medische aanleiding is.

Bijv. zelfzorgmiddelen, receptgeneesmiddelen van anderen, ondoordacht gebruikt van gnm die eerder voorgeschreven zijn.

Alleen door voorlichting is misbruik van geneesmiddelen te voorkomen.

Misbruik van alcohol of drugs: wanneer het gebruik van het middel leidt tot maatschappelijke en relationele schade, terwijl de kenmerken van afhankelijkheid (nog) niet aanwezig zijn.

Wat is misbruik?

Wat is verslaving?

Verslaving = voortdurende behoefte om een middel in te nemen of te gebruiken.

Een verslaving begint vaak met gewoontevorming

Andere definitie: een onweerstaanbare behoefte om middelen te gebruiken, onafhankelijk van de lichamelijke behoefte.

Vragen 

Vraag 1 Beschrijf 2 voorbeelden van misbruik waarbij er geen sprake is van verslaving.

Vraag 2 Bij welke geneesmiddelen is er kans op verslaving?

Vraag 3 Welke vormen van verslaving ken je nog meer, naast verslaving aan geneesmiddelen?

Vraag 4 Wanneer spreek je van een alcoholverslaving?

1.  PPI’s, Paracetamol, NSAID’s, pil, hoestdrank, ritalin
2. Benzo’s , opiaten 
3. Drugs, roken, alcohol, internet, gokken, eten, gezondheid, 
4. ♂>21 glazen per week; ♀> 15 glazen per week

Vragen 

Vraag 5 Welke geneesmiddelen zijn er voor het behandelen van verslaving en hoe werken ze?

Vraag 6 Bij welke geneesmiddelen is er kans op gewenning?

Vraag 7 Bij welke geneesmiddelen is er kans op onttrekkingsverschijnselen terwijl er geen sprake is van verslaving?

Vraag 8 Op welke manieren kom je in de apotheek in aanraking met verslavingsproblemen?

5.● Methadon; vervanging

● Buprenorfine; vervanging

● Clonidine; onderdrukking onthoudingsverschijnselen

● Naltrexon; vermindert de hunkering

● Disulfram; Ziek bij alcohol gebruik

● Acamprosaat ; vermindert hunkering

● Nicotine vervangende middelen

● Bupropion (Zyban); ook antidepressivum, werking onbekend

● Varencicline (Champix); blok nicotinereceptor

● Nortriptyline; antidepressivum, werkingsmechanisme onbekend.

6. Benzo’s, opiaten

7.Antidepressiva, anti-epileptica, corticosteroide, PPI’s

8. Overgebruik gnm, uitgifte methadon, afleveren gnm bij verslaving

Vragen 

Vraag 9 Voor welke verslaving is een zelfzorgstandaard. Welke is dit en geef daar een samenvatting van.

Vraag 10 Waarom moet de patiënt melden dat hij stopt met roken als hij insuline, theofylline en/of bètablokker gebruikt?

Vraag 11 Een patiënt gebruikt al jaren temazepam 20 mg 1t an en oxazepam 10mg zn 1-3d1t. Nu moeten de benzo’s zelf betaald worden en de arts vindt het een mooi moment om te stoppen. Wat adviseer je?

Vraag 12 Maak een afbouwschema, het liefst in zo kort mogelijke tijd, voor de patiënt van vraag 11.

9.Roken

10. Door roken ia met gnm, meer nodig, na stoppen dosering aan passen (hier verlagen) 

11. Afbouwen iom arts

Vragen 

Vraag 13 Wat is de indicatie voor oxycodon, welke toedienvormen is oxycodon te krijgen? En bij welke vorm is de kans op verslaving het grootste?

Vraag 14 Herken je het beeld dat hierboven wordt geschetst in de apotheek?

Vraag 15 Wat zou er kunnen gedaan worden om de kans op verslaving te voorkomen?

13. Oxycodon: caps, tabl en tabl mga

Oxycontin: tabl mga

Oxynorm; caps, drank, inj, tabl oros

15. minder snel voorschrijven, kleinere hoeveelheid voorschrijven, goede voorlichting, niet herhalen via herhaalservice

Onthoudingsverschijnselen

Angststoornissen

Verschillende type angststoornissen

De DSM-5 onderscheidt verschillende type Angststoornissen:

*Gegeneraliseerde angststoornis

*Paniekstoornis

*Specifieke fobie

*Agorafobie

*Sociale angststoornis

*Angststoornis door middel/medicatie

*Angststoornis door somatische aandoening

Opdracht 

De klas wordt verdeeld in groepjes en elk groepje gaat een angststoornis onderzoeken. Het onderzoek bestaat uit;

 Beschrijving van de ziekte

 Symptomen

 Oorzaak

 Gevolgen 

 Behandeling

 Kort filmpje van bv een ervaringsdeskundige.

Je geeft een presentatie over jullie angststoornis

1. Specifieke fobie;

2. Sociale fobie;

3. Paniekstoornis;

4. OCS;

5. Gegeneraliseerde-angststoornis.

6.  PTSS

7.  Hypochondrie

8. Angststoornis door alcohol of drugs

• gegeneraliseerde angststoornis

• posttraumatische stressstoornis (PTSS)

• paniekstoornis

• obsessieve compulsie stoornis (OCS)

• specifieke fobie

• sociale fobie

• angststoornissen door alcohol of drugs

Wat neem je mee van de les van vandaag?