1B Herhaling TV H4, 5, 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Taalverzorging herhalingsles

Hoofdstuk 4

Agenda

Leerdoelen;

Terugblik H4, 5 en 6;

Zelfstandig werken.

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

weet je hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd schrijft;

weet je hoe je meervouden op -en maakt;

weet je wanneer je met deze/die/dit/dat verwijst.

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

1. Ik-vorm (aangepaste stam)

2. Ik-vorm + t
3. Hele werkwoord

Bekijk de regels en leer goed wanneer je welke vorm gebruikt!

Vormen

1. Ik-vorm

Enkelvoud ik-vorm of jij erachter:

schrijf alleen de stam

ik loop

ik fiets

ik praat

ik vind

loop jij

fiets jij

praat jij

vind jij

2. Ik-vorm + T

Enkelvoud andere vormen:

schrijf de ik-vorm + t

jij loopt

hij fietst

zij praat

Fred vindt

3. HELE WERKWOORD

Meervoud:

schrijf het hele werkwoord

wij lopen

zij fietsen

jullie praten

Fred en Laurien vinden

(spelen t.t.) 1. Het jongetje ....... in de zandbak.

(zwemmen t.t.) 2. De kinderen ...... in het koude water.

(wandelen t.t.) 3. Je ..... daar niet graag, hé?

(schudden t.t.) 9. Hij ...... de oplossing zo uit zijn mouw.

(vinden t.t.) 10. .......... jij dat een leuke band?

Meervoud op -en

Regel 1: plak er -en achter. (Leeuw > leeuwen)
Noem andere voorbeelden

Regel 2: je hoort een korte klank, dus er moet een letter bij om uitspraakproblemen te voorkomen. (Mug > muggen) Noem andere voorbeelden.

Regel 3: je hoort een lange klank, dus er moet een letter af. (Aap > apen) Noem andere voorbeelden.

Regel 4: je moet de –s in een –z veranderen. (Kaas > kazen) Noem andere voorbeelden.

Regel 5: je moet de –f in een –v veranderen. (Neef > neven)
Noem andere voorbeelden.

Welke woorden zijn goed gespeld?

1. Kaaschaven, schoenendozen, smoezen en boeven
2. Kaasschaven, schoenendozen, smoezen en boeven
3. Kaasschaven, schoenendozen, smoesen en boefen
4. Kaasschafen, schoenendozen, smoesen en boeven

Verwijswoorden (1)

• Verwijswoorden wijzen terug naar iets wat eerder genoemd is. Je gebruikt verwijswoorden om een saaie herhaling van woorden te voorkomen.
  
• Je weet al dat je voor de-woorden deze of die kunt zetten. Voor het-woorden zet je dit of dat.

                Voorbeeld: Dat merk kun je hier niet kopen, maar dit wel, hoor.
                Voorbeeld: Die fiets is erg mooi, maar deze is goedkoper.
                Voorbeeld: De jas die ik kocht, was te kort.

• Met het woord dat kun je ook naar een hele zin verwijzen:
  

                Voorbeeld: Er rent een losgebroken schaap door de straat. Dat is erg grappig.

Sinds kort mogen alle gemeenten een avondwinkel hebben. Deze winkels mogen tot middernacht open zijn.

Waar verwijst deze naar?

1. avondwinkel
2. gemeenten

Twee broers en een zus wonen vlak bij me. Die zie ik vaak.

Waar verwijst die naar?

1. twee broers en een zus
2. wonen

En de familie van je vader en moeder? Zie je die nog wel eens?

Waar verwijst die naar?

1. de familie
2. de familie van je vader en moeder

Vul in: deze, die, dit of dat
De taarten ... ze hier bakken, smaken goed

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Bij 'de'-woorden verwijs je met:

1. deze of die
2. dit of dat

Bij 'het'-woorden verwijs je met:

1. deze of die
2. dit of dat

Herhaling Taalverzorging H5

Agenda

Leerdoelen;

Terugblik H5:

- De verleden tijd van zwakke werkwoorden;

- Meervoud op -s;

- Kennen/kunnen, liggen/leggen.

Zelfstandig werken.

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

- Weet je hoe je de verleden tijd van zwakke werkwoorden schrijft;

- weet je hoe je meervouden op -s maakt;

- weet je het verschil tussen kennen & kunnen en tussen liggen & leggen.

De verleden tijd van zwakke werkwoorden

De stappen:

1. Is het de pv?
2. Is het t.t. of v.t.?
3. Is het onderwerp enkelvoud of meervoud?

ZWAKKE

werkwoorden

de klank blijft in de verleden tijd hetzelfde

REGELS verleden tijd

bij zwakke werkwoorden

In het enkelvoud: stam + te / stam + de

In het meervoud: stam + ten / stam + den

Meervoud op -s

Meervouden

1. Meervoud op -en
2. Meervoud op -s
3. Meervoud op 's

Plak de -s eraan vast

Een tafel --> twee tafels

Een bezem --> twee bezems

Een vakantie --> twee vakanties

Een keuken --> twee keukens

Een letter --> twee letters

Een ziekte --> twee ziektes

Gebruik 's

Als het anders uitspraakproblemen zou opleveren:

Een opa --> twee opa's

Een taxi --> twee taxi's

Een auto --> twee auto's

Een paraplu --> twee paraplu's

Een baby --> twee baby's

Kennen/kunnen, liggen/leggen

• Kennen heeft te maken met iets weten of geleerd hebben. Bijvoorbeeld: Birgit kent de tekst van het liedje uit haar hoofd.• Kunnen betekent in staat zijn om iets te doen. Bijvoorbeeld: Ik kan vanmiddag mee naar de stad.• Liggen heeft te maken met niet bewegen, met rust. Bijvoorbeeld: Mijn truien liggen boven in de kast.• Leggen heeft te maken met iets doen, met actie. Bijvoorbeeld: Tijn legt de boodschappen in het karretje. Of: De kip legt een ei.

Herhaling Taalverzorging H6

- De verleden tijd van sterke werkwoorden;

- Voorzetsels;

- Verwijswoorden.

            verleden tijd                             sterke werkwoorden

STERKE

werkwoorden

heeft de KRACHT om in de verleden tijd te veranderen

VOORBEELD

STERKE WERKWOORDEN

kopen - ik koop - ik kocht

lopen - ik loop - ik liep

geven - ik geef - ik gaf

kruipen - ik kruip - ik kroop

REGELS verleden tijd

bij zwakke werkwoorden

- Vaak hoor je of je stam + te(n) of stam + de(n)

moet gebruiken

- Gebruik een ezelsbruggetje als je

het niet (zeker) weet

Voorzetsels

VOORZETSEL

Woord dat aangeeft

waar, wanneer of waarom

iets of iemand iets doet

waar

(... de kooi) in, op, achter, voor, naast, boven, onder... 

wanneer

ik appte tijdens de les, ik heb morgen om tien uur een afspraak, vanaf vandaag geldt het nieuwe rooster...

waarom

vanwege de storm blijft de brug dicht, dankzij mijn moeder kwam ik niet te laat

VOORZETSEL

Vaak staan er nog één of meer woorden tussen het voorzetsel en het woord waar het bij hoort

op de tafel - in de kast - achter het behang

op de houten tafel - na een halve minuut - in de grote groene tent

VAST VOORZETSEL

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen: een vast voorzetsel

Het boek bestaat uit zes hoofdstukken

Ik houd van kip met frietjes en appelmoes

een plaats

een tijd

een richting

een middel

een doel

tot

na

over

op

bij

in

te

naar

langs

in

met

om

Verwijswoorden

Zelfstandig werken

maak de oefentoets