NM CASUS Bronnen ven Energie (3 lessen)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud

De Geo 3 VMBO-KGT

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Herhaling Bronnen van energie:  H5, H6

H4:	H5: Energie in Frankrijk	H6: Energie in Brazilië
	§1: Hoeveel en welke energie verbruikt Frankrijk? §2: Hoe werkt kernenergie? §3: Wat zijn de nadelen van kernenergie? §4: Hoe zie je het trasport van energie(bronnen) in het landschap?	§1: Hoe gaat het met Brazilië? §2: Hoe voorziet Brazilië in de toenemende energiebehoeften? §3: Wat zijn de voordelen en nadelen van suikerriet als hernieuwbare energiebron? §4: Hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Het Amazoneregenwoud heeft een grote biodiversiteit van dieren, planten en micro-organismen.

Geluiden uit natuurgebieden: Sabalillo reservaat in de nacht, Peru

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Het Amazoneregenwoud heeft een grote biodiversiteit van dieren, planten en micro-organismen.

Dit komt door het tropisch klimaat 

• Rond de evenaar is het altijd erg warm       warme lucht stijgt       warme lucht koelt boven de aarde af        de koude lucht verzamelt zich als wolk       de koude lucht regent het hele jaar uit.
• Veel planten = veel opgeslagen CO2. Het kappen van bomen leidt tot klimaatverandering.
• Doordat er heel veel leven is, is de bodem juist onvruchtbaar! Dode planten en dieren worden direct boven de grond 'opgegeten'.
  

= één seizoen tussen de 18 en 20 °C met 1 tot 3 droge maanden

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Planten, dieren en micro-organismen zijn gewend aan één seizoen het hele jaar rond. Het is dus lastig om je aan te passen aan veranderingen. Het regenwoud wordt dus bedreigt. Zie dit als een neerwaartse spiraal:

Ontbossing: ruimte maken voor landbouw en mijnbouw

Planten, dieren en micro-organismen hebben geen leefomgeving meer (habitat)

Biodiversiteit neemt af

Geen dode dieren en planten meer om van te eten

Bodem heeft nooit voedsel opgeslagen = onvruchtbaar

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

De Geo 3 VMBO-KGT

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Wat gaan we doen?

• Huiswerk bespreken en herhaling C1
• Uitleg: Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?
  
• Opdrachten maken en samenvatten

Lesdoelen (+Finish WB 106-107 en Begrippen LB 90-91)

Waarom wordt het
regenwoud gekapt, denk je?

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Er wordt regenwoud gekapt om ruimte te maken voor:

• mensen (kolonisatie)
• landbouw
• infrastructuur (rivieren, wegen en spoorwegen)
• hernieuwbare energiebronnen: waterkracht
• winning van natuurlijke hulpbronnen

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Aan de ene kant kun je zeggen: het is belangrijk om het regenwoud te beschermen.

Aan de andere kant kun je zeggen: Brazilië mag het regenwoud gebruiken om rijk te worden.

vanaf 5:44

tot 9:09

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Maken in de klas

Opdracht 8.2 en 8.3 learnbeat

Deelvraag

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

De Geo 3 VMBO-KGT

C3 Inheemse volken 

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Wat gaan we doen?

• Herhalen C2
• Uitleg: Hoe gaat het met de inheemse volken in het Amazonegebied?
  
• Opdrachten maken en samenvatten

Lesdoelen (+Finish WB 106-107 en Begrippen LB 90-91)

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Herhaling

• Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Maken

1. de samenvatting - ontbrekende woorden - 
2. probeer eerst uit je hoofd, pak dan je boeken en de laatste minuut mag je spieken bij je klasgenoot!

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Hoe gaat het met de inheemse volken in het Amazonegebied?

Geschiedenislesje:

• Zuid-Amerika kende eigen culturen, zoals de inca's. 
• 1492: Columbus komt aan in de Cariben en Zuid-Amerika                                                                              Het was al bewoond, dus hij heeft Zuid-Amerika niet ontdekt!

• West-Europa koloniseert kust Zuid-Amerika, veel Zuid-Amerikanen sterven
• 18e en 19e eeuw: kolonisten trekken naar de binnenlanden                                                                          op zoek naar goud e.a. grondstoffen

• 1822: Brazilië werd onafhankelijk (voor Europeanen)
• 1930-1984: Brazilië werd een dictatuur (voor Europeanen)
• Eind 20e eeuw: steeds meer rechten voor inheemse volkeren

Inheems volk

Oorspronkelijke bewoners

 Ongeveer 0,4% van de inwoners in Brazilië is inheems volk.

Gegevens 2017: ca. 900.000 mensen, samen 305 inheemse volken, 274 verschillende talen. 

Inheems volk

Elk volk heeft eigen leefgewoontes:

- nomaden (trekken rond)

- seminomaden (blijven een aantal jaren op dezelfde plek),

- volken die lange tijd op dezelfde plek blijven.

Indios: de Portugese naam voor de inheemse

bevolking. Daarom heten de bewoners van

Zuid-Amerika nu indianen.

Hun grootste bedreiging: grootschalige

ontbossing.

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Hoe gaat het met de inheemse volken in het Amazonegebied?

Inheemse bevolking

• ongeveer 0,4% v/d Brazilianen behoort tot een inheemse cultuur
• Elke volk heeft eigen leefgewoonten: nomaden (trekken rond), semi-nomaden (blijven een paar jaar op dezelfde plek wonen) en mensen die lang op één plek wonen.
• Nu 'indianen' genoemd, want indios is het Portugese woord voor inheemse bevolking
• FUNAI: bescherming van indiaanse cultuur en belangen
• volkeren in reservaten worden bedreigd door ontbossing

vanaf 2:22

tot 9:28

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Maken en samenvatten

Hoe?

•  10 minuten stil - geen vragen
• Samenwerken alleen op fluistertoon
• Weet je het antwoord niet? Lees de tekst in je LB (samen) nog eens goed door
• Komen jullie er samen niet uit? Stel je vraag aan de docent
  

Lezen LB	C3	LB 88-89
Maken WB	C3: 2, 3, 4,	WB 148-149
Samenvatten	Leerdoelen en begrippen C3	WB 151 LB 91

Reservaten

FUNAI: Organisatie voor de bescherming van de indiaanse cultuur en belangen, opgericht door de Braziliaanse regering.

 Inheemse volken bezitten ongeveer 13% van het Braziliaanse territorium: de reservaten zijn geen beschermd natuurgebied

Een onvruchtbare bodem

Twee reden:

1. Door de vele regen spoelen er voedingsstoffen uit de bodem
   
   
2. Door de aanwezige planten en bomen worden voedingsstoffen direct opgenomen

ontsluiten en ontginnen

Kolonisatie: Het bewoonbaar maken, en bezit nemen en ontginnen van een gebied.

De Braziliaanse overheid ontsluit al zo’n 50 jaar gebieden in het Amazonegebied, door de aanleg van (spoor)wegen.

Reden: Winning van natuurlijke hulpbronnen

 Ontginnen van natuurlijke hulpbronnen 🡪 banen en economische groei;

Reden: overbevolking

 De Braziliaanse overheid wil de zuidkust ontlasten, door dunbevolkte gebieden in het Amazonegebied te ontsluiten.

Leefgebied verdwijnt

Ernstige bedreigingen voor het tropisch regenwoud en de inheemse bevolking:

Groei mijnen

Meer boskap

Veeboeren vestigen zich in gebied.

Redenen: Landbouw

 De landbouwgrond in Brazilië is ongelijk verdeeld. Duizenden boeren zijn landloos. Voor die boeren wil de Braziliaanse overheid land ter beschikking stellen.

Wat betekent ´inheems´?

Wat is de grootste bedreiging voor inheemse volken

1. Globalisering
2. Ontbossing
3. Importeren
4. Migratiestromen

Inheemse volken

Leg in je eigen woorden uit waarom de bodem in het tropisch regenwoud onvruchtbaar is.

Waarom ontsluit Brazilië gebieden?

Geef het begrip dat hoort bij de omschrijving: De variatie in alle levende dieren, planten en micro-organismen in een gebied