3.3 De Oost en de VOC

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Programma

Vorige les

De rol van de VOC

Standplaatsgebondenheid

Is Jan Pieterszoon Coen een held of schurk?

Aan de slag

Terugblik

Wat is de belangrijkste reden waarom het zwaartepunt van de handel verschuift van Antwerpen naar Amsterdam?

1. Afsluiting van de Schelde
2. Het verloop van de Tachtigjarige Oorlog
3. Hertog van Alva
4. Tiende Penning

Waar gingen de ambachtslieden wonen tijdens de stadsuitbreiding van Amsterdam?

1. In het centrum
2. Aan de rand van de stad

Leerdoel

1. Moeten wij excuus aanbieden voor het slavernij verleden?
2. Je weet wat standplaatsgebondenheid betekent.

Oprichting VOC

• Kooplui werkte in voorcompagnieën samen. 

-> Door ruzie en concurrentie werd de inkoopprijs van specerijen hoger 

en de verkoopprijs lager; slecht in oorlogstijd!

• Van Oldenbarnevelt: voorcompagnieën moesten samenwerken. 

-> Oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in 1602.

• Bestuur VOC: Heren Zeventien

-> Handelsmonopolie in Azië voor Republiek, mochten oorlog voeren en verdragen sluiten namens Republiek.

De Oost en de VOC

• Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in 1602.
  
  Doel: Handelsmonopolie op de specerijenhandel in Azië
  
  Hoe: Handelsposten bouwen, oorlog voeren en handelsverdragen sluiten.
   
• Financiering: Geld investeren in de VOC   -> Aandeel VOC ->    Uitbetaling van een deel van de winst aan aandeelhouders.

Jacatra, Batavia & Jan Pieterszoon Coen

Batavia:

• Verjaagt inwoners Jacatra en sticht Batavia (1619);
• Batavia werd handelspunt en bestuurscentrum van 'de Oost'.
• Eerste gouverneur-generaal van de VOC in Azië = hoogste bestuurder.

Banda-eilanden:

• Banda-eilanders verkochten specerijen ook aan Engelsen;
  
• Vermoord later de bevolking van de Banda-eilanden;
• Zo bleef monopolie intact.

Stelling: Ik vind het goed dat dingen die met de slavernij te maken hebben worden verwijderd. 

https:

Stelling: Ik vind het goed dat dingen die met de slavernij te maken hebben worden verwijderd. 

Wat is standplaatsgebondenheid?

• Standplaatsgebondenheid: Iedereen kijkt door eigen ogen naar het verleden (heeft zijn eigen waarheid). 
• Dit hangt af van je geslacht, woonplaats, tijd waarin je leeft, maatschappelijke positie.

Ik vind Zwarte Piet racistisch.

Eens

Oneens

Ik vind roetveegpiet niet erg

Eens

Oneens

Jan Pieterszoon Coen Held of schurk?

• Maak het stencil verder af. 
• Wanneer iedereen klaar is gaan we het bespreken
  
• 3.3 de opdrachten: 33, 35, 37, 39, 40, 41, 44, 45, 46, 47, 49.

Hoe zouden Nederlanders in de 17e eeuw gedacht hebben over Jan Pieterszoon Coen? Meer een held of een schurk?

1. Held
2. Schurk

Aan het werk!

Wat ga je doen? 3.3 de opdrachten: 33, 35, 37, 39, 40, 41, 44, 45, 46, 47, 49.

Wanneer moet het af? Je krijgt deze les de tijd, volgende les moet het af zijn.

Hulp? 1. eerst de theorie goed lezen, gebruik eventueel internet.

            2. buurman/buurvrouw naast je vragen, dan pas je docent.

Klaar? Markeren belangrijke zinnen 3.3, gebruik de doelenlijst hierbij.

Tijd: Zie timer.

'Wij, Nederlanders moeten excuus aanbieden voor het verleden en daden van de VOC.'

Eens

Oneens

Eens/Oneens

Opdracht Banda-Eilanden

1. Je werkt in tweetallen. De een verdiept zich in de bewoners van Jacatra en de Banda-eilanden. Bedenk wat die mensen destijds hebben gedacht.
2. De ander verdiept zich in Jacques l'Hermite, de medewerker van Jan Pieterszoon Coen. Geef een verklaring voor zijn optreden.
3.  Schrijf allebei een oordeel over het woord dat op het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen werd geschreven. Horen zulke standbeelden nog thuis in Nederland? Waarom wel of niet. Bespreek het met elkaar en zet het in Word/PPT.
4. Later bespreken we dit met de klas.