Formatief evalueren (Lieke en Clara)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom!

Clara Meijer & Lieke Brakkee

Leerdoelen

Na deze workshop heb je een helder beeld van: 

• Wat formatief evalueren is (en wat niet)
• Hoe je zelf al zelf formatief handelt...
• ...en hoe je dat gemakkelijk kunt uitbreiden 

Focus op: ideeën uitwisselen

Formatief werken

Waarom wel / waarom niet? 

• Ga staan
• Heb je een argument gegeven, dan mag je gaan zitten

Misconcepten van formatief evalueren

1. Formatief handelen betekent een instrument inzetten            (bv. een quizvraag, wisbordje)
2. Formatief evalueren betekent geen cijfers geven
3. Een toets is summatief óf formatief
4. Leerlingen werken alleen voor een cijfer, dus formatief evalueren werkt niet
5. Formatief evalueren werkt niet voor iedere leerling

Wat is formatief evalueren?

bron: SLO naar Gulikers en Baartmans (2017) 

Definitie formatief evalueren

Dylan Wiliam noemt het liever "responsive teaching"

Formatief evalueren is:

1. (Bewijs)materiaal ophalen van leerprestaties leerlingen
2. Input leerlingen gebruiken voor vervolgstappen

Wat is formatief evalueren?

bron: SLO naar Gulikers en Baartmans (2017) 

1: Leerdoelen en succescriteria

Voorbeeld (ak): wat is de beste tekening? 

Leerdoel: Een leerling kan de kringloop van water schematisch weergeven (kleine en grote kringloop). 

1: Leerdoelen en succescriteria

Voorbeeld (ak): wat is de beste tekening? 

Leerdoel: Een leerling kan de kringloop van water schematisch weergeven (kleine en grote kringloop). 

--> Succescriteria zijn nodig om te bepalen of het leerdoel behaald is. Waar moet de tekening aan voldoen?

1: Succescriteria opstellen

Aandachtspunt : verschil in interpretatie docent-leerling

1: Succescriteria opstellen

Aandachtspunt : verschil in interpretatie docent-leerling

• Op woordniveau

1: Succescriteria opstellen

Aandachtspunt : verschil in interpretatie docent-leerling

• Op woordniveau
• Op productieniveau

1: Succescriteria opstellen

Werkvorm voorbeeld (Engels): wat is de beste e-mail? 

Leerdoel: Een leerling kan een formele Engelstalige mail opstellen . 

--> Succescriteria kun je ook met leerlingen bepalen door voorbeelden te bekijken!

Wat is formatief evalueren?

bron: SLO naar Gulikers en Baartmans (2017) 

2-3: Reacties ontlokken en analyseren 

In gesprek aan de hand van de volgende vragen: 

1. Welke manieren gebruik jij nu al om het leren van leerlingen zichtbaar te maken? Bespreek wanneer je dit doet en wat de voor- en nadelen zijn.
2. Welke manieren zou je nog meer kunnen inzetten? Bespreek ook hiervan de voor- en nadelen.
3. Schrijf de voorbeelden die jullie verzinnen op een post-it                                    (één voorbeeld per post-it)

2-3: Interventies uitzetten in matrix  

Inventariseer: 

1. Waar zitten alle interventies?

Daarna:

2. Hoe kun je interventies die veel

moeite kosten makkelijker maken?

3. Hoe kun je interventies met weinig 

opbrengst waardevoller maken? 

Hierna ook bespreken ´klassikaal´ wat bracht dit op? ideeën opgedaan? 

Wat neem ik mee uit deze workshop?

Voorbeelden voor fase 2

Hoe verzamel je input uit de klas? Enkele voorbeelden... 

Scharniervragen (= hinge questions)

Voorbeeld (bio): 

•  Meerkeuze
• Ieder verkeerd antwoord

legt een  ander mogelijk

misconcept bloot

•  Antwoorden bepalen 

verder verloop van de les

Analoge tools

• Wisbordjes
• Vingers 
• Gekleurde kaartjes
• Exit tickets

Hierna ook bespreken ´klassikaal´ wat bracht dit op? ideeën opgedaan? 

Wisbordjes

Voorbeeld NL's

• Teken het verloop van de spanning in het verhaal
•  Is figuur A een karakter of een type en waarom?
• Wat is volgens jou het thema van het verhaal?

Hierna ook bespreken ´klassikaal´ wat bracht dit op? ideeën opgedaan? 

Exit ticket 

Voorbeeld NL's

Noteer op een post-it:

• Wat ging je goed af bij het schrijven?
• Wat vond je het moeilijkst?

Plak de post-it op de deur voor je weggaat!

Hierna ook bespreken ´klassikaal´ wat bracht dit op? ideeën opgedaan? 

Digitale tools

• Kahoot!
• LessonUp
• Quizizz
• Go formative (tekeningen)
• Forms (escape rooms)
• Flipgrid (video's delen)

Hierna ook bespreken ´klassikaal´ wat bracht dit op? ideeën opgedaan? 

Voorbeeld: open vragen LessonUp
Welk argument geeft de schrijver in alinea 3?

Voorbeeld: polls LessonUp
Ik vond deze sessie tot nu toe zinvol:

😒🙁😐🙂😃

Peter is verlamd aan zijn linkerpink. Hij heeft nog wel gevoel in zijn pink maar kan het niet meer bewegen. Welke zenuwbaan is beschadigd?? 

Sleep het juiste getal in het rode kader

Beschadigd??

1

2

3

4

Krokodillen ontstonden ongeveer 102 miljoen jaar geleden, en zijn nog steeds een relatief succesvolle groep

Dromaeosaurus: ontstond ongeveer 67 miljoen jaar geleden. Had veren. vormt een uitgestorven groep in hetzelfde clade waar nu ook moderne vogels worden ingedeeld. Omnivoor

Tyrannosaurus rex: ontstond ongeveer 72 miljoen jaar geleden. Deze is relatief klein, sommigen konden 12 meter lang worden. Een carnivoor.

Edmontonia: ontstond ongeveer 78 miljoen jaar geleden. Herbivoor. De stekels dienden niet alleen ter bescherming voor predatoren, maar waarschijnlijk ook voor het imponeren van vrouwtjes.

Varen: een van de eerste landplanten die 360 miljoen jaar geleden ontstonden. Vroeger ook veel boomvarens, maar concurrentie van bedektzadigen heeft de varens flink teruggedrongen in aantallen.

Lees de beschrijvingen van deze organismen goed door:

Noteer naam en ouderdom

Sleep alle organismen naar je juiste tijdsperiode van ontstaan 

Let op! soms kun je dus meerdere afbeeldingen naar hetzelfde hokje slepen 

20 mjg

Nu

40 mjg

60 mjg

80 mjg

100 mjg

120 mjg

Het bovenstaande ecosysteem geeft een beeld van welke tijdsperiode?

Gebruik BINAS 94A

(of blz. 252 boek)

1. Het carboon
2. het Trias
3. het Krijt
4. Het Tertiar