13/2 - 8.3.2 - Sociale Kwestie (politiek maatschappelijke stromingen)

8.3.2 Politiek maatschappelijke stromingen
Leerdoel:
Hoe veranderde de politiek-maatschappelijke stromingen de maatschappij?

KA: De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.
1 / 12
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 12 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

8.3.2 Politiek maatschappelijke stromingen
Leerdoel:
Hoe veranderde de politiek-maatschappelijke stromingen de maatschappij?

KA: De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

Slide 1 - Tekstslide

Wat hield de sociale kwestie in?

Slide 2 - Open vraag

Herhaling: Nieuwe industriële samenleving
Klassensamenleving vervangt de standensamenleving
Industrieel kapitalisme vervangt handelskapitalisme

Samenleving met een indeling in sociale groepen (klassen) op basis van hun sociaal-maatschappelijke positie.





Slide 3 - Tekstslide

8.3.2 Politiek-maatschappelijke stromingen
De verschillende groepen proberen hun ideeën over de samenleving in het bestuur van het land te laten doorklinken

Slide 4 - Tekstslide

Stromingen (-isme)
Liberalisme
Socialisme
Confessionalisme

Nationalisme
Conservatisme

Emancipatiebeweging: feminisme


Slide 5 - Tekstslide

Liberalisme


Economische vrijheid
(vrijemarkteconomie)
Politieke vrijheid
Godsdienstvrijheid
Geen overheidbemoeienis
Socialisme 

'Maakbare samenleving' 
Gelijkheid (einde arm en rijk)
Overheid speelt belangrijke rol

Karl Marx 
- Afschaffen klassensamenleving
- productiemiddelen in gemeenschappelijk bezit (communisme)
- Geloof speelt een te grote rol 

Sociaal Democraten: gematigder

Slide 6 - Tekstslide

Confessionalisme
-Religieus (gereformeerden/katholieken)
- Nadruk op broederschap
(liefdadigheidsinstellingen)
Arbeidersklasse en middenklasse
Overheid op afstand


Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Politiek-maatschappelijke stroming
Emancipatie-beweging
Allebei
Conservatisme
Liberalisme
Socialisme
Nationalisme
Confessionalisme
Feminisme

Slide 9 - Sleepvraag

8.3.3 Nieuwe ontwikkelingen
Deze stromingen zorgen voor veranderingen binnen de sociale kwestie
- arbeidersverenigingen en vakbonden

- eerste sociale wetten
Sociaalliberalen nemen het voortouw: 
- Kinderwetje van Van Houten (1874)
- Leerplichtwet (1901)

Andere sociale wetten als:
Arbeidswet (1889) en Woningwet (1902)


Slide 10 - Tekstslide

In 1874 publiceerde de Maastrichtse priester J.H. Wijnen een brochure waarin hij de sterk toegenomen kinderarbeid in zijn stad veroordeelde.
Toon aan:
dat de kritiek op kinderarbeid past bij twee kenmerkende aspecten van de moderne tijd en
welk verband er bestaat tussen de groeiende aandacht van de roomskatholieke kerk voor de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders en de opkomst van het socialisme

Slide 11 - Open vraag

In 1873 werd gedebatteerd over een wetsvoorstel van Samuel van Houten om fabrieksarbeid door kinderen jonger dan 12 jaar te verbieden. Sommige liberale tegenstanders van zijn voorstel meenden dat dit verbod in strijd was met hun visie op de taak van de overheid. Zij betoogden ook dat de leefomstandigheden van arbeidersgezinnen zouden verslechteren door deze wet.
Licht de bezwaren van deze tegenstanders toe door aan te geven:
bij welk kenmerkend aspect van de negentiende eeuw het wetsvoorstel van Van Houten past en
welke visie de liberale tegenstanders van Van Houten hadden op de taak van de overheid en
waardoor de leefomstandigheden van arbeidersgezinnen zouden kunnen verslechteren door deze wet.

Slide 12 - Open vraag