Algemene spelling: koppelteken en trema

Samenstellingen
Een samenstelling is het aan elkaar plakken van twee (of meer) woorden:
Telefoon + oplader = telefoonoplader
Playstation + console = Playstationconsole

Er komen steeds nieuwe samenstellingen bij. 
Welke samenstellingen ken je met het woord 'corona'?
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 2

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 15 min

Onderdelen in deze les

Samenstellingen
Een samenstelling is het aan elkaar plakken van twee (of meer) woorden:
Telefoon + oplader = telefoonoplader
Playstation + console = Playstationconsole

Er komen steeds nieuwe samenstellingen bij. 
Welke samenstellingen ken je met het woord 'corona'?

Slide 1 - Tekstslide

samenstelling/ afleiding
Samenstelling: meerdere woorden samengevoegd. De meeste zijn zelfstandig naamwoorden, zoals: koffieautomaat

Delen van een samenstelling kunnen ook werkwoorden of bijvoeglijke naamwoorden zijn: 
Spinnewiel / rodewijnglas / langeafstandsraket / reuzeleuk


Slide 2 - Tekstslide


De algemene regel is: schrijf samenstellingen zoveel mogelijk aan elkaar!
Soms schrijven we samenstellingen verkeerd...

omdat we bij het Engels gewend zijn samenstellingen los te schrijven.

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Welke schrijfwijze is correct?
A
autoonderdelen
B
auto-onderdelen
C
autonderdelen
D
autoönderdelen

Slide 10 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
be-invloeden
B
beïnvloedden
C
beïnvloeden
D
beinvloeden

Slide 11 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
astmaanval
B
astmaáanval
C
astma-aanval
D
astamaanval

Slide 12 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
onderzeeeer
B
onderzeeër
C
onder-zeeër
D
onder-zee-er

Slide 13 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
drie-en-twintig
B
drieëntwintig
C
drietwintig
D
drieeentwintig

Slide 14 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
ge-upload
B
geupload
C
geüpload
D
geüploat

Slide 15 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
geinteresseerd
B
geïntereseerd
C
ge-interesseerd
D
geïnteresseerd

Slide 16 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
stereo-installatie
B
stereoinstalatie
C
stereoïnstallatie
D
stereo-instalatie

Slide 17 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?
A
West Fries
B
West-Fries

Slide 18 - Quizvraag

Welke schrijfwijze is correct?t
A
politie agent
B
politieagent

Slide 19 - Quizvraag

Afleiding: woorddelen kunnen niet allebei zelfstandig voorkomen. Voorbeeld: vergeetachtig


Slide 20 - Tekstslide

Trema (") kort samengevat

In sommige woorden schrijf je een trema. Je voorkomt zo dat je een woord verkeerd uitspreekt.


Het trema maakt duidelijk dat het om twee klinkers gaat,

en niet om één klank.

Slide 21 - Tekstslide

Koppelteken (-) kort samengevat

In sommige woorden schrijf je een koppelteken. Je voorkomt zo dat je een woord verkeerd uitspreekt.


Het koppelteken schrijf je tussen twee delen van een samenstelling:


1. als de samenstelling verkeerd uitgesproken kan worden

2. in aardrijkskundige aanduidingen

3. voor of na een hoofdletter

4. na een cijfer, afkorting of symbool


Slide 22 - Tekstslide

Waarom heeft het woord een trema?
geïnteresseerd
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 23 - Quizvraag

Waarom heeft het woord een trema?
hindoeïsme
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 24 - Quizvraag

Waarom heeft het woord een trema?
onhygiënisch
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 25 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
DNA-onderzoek
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 26 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
domino-effect
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 27 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
elite-eenheid
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 28 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
e-mailen
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 29 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
mini-jurk
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 30 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
Oost-Indisch
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 31 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
thema-avond
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 32 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
%-teken
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 33 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
Zuid-Europa
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 34 - Quizvraag

Waarom heeft het woord
een koppelteken?
Etten-Leur
A
Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
B
Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
C
Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
D
Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Slide 35 - Quizvraag