Herhalen H4 gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Herhalen H4 gedrag

Wat weet je nog?
waar hebben we het over gehad?
(noem 2 onderwerpen)

4.1 - prikkels en gedrag

Leerdoelen:

Je kunt beschrijven wat gedrag is

je kunt beschrijven waardoor gedrag ontstaat

je kunt uitleggen hoe je gedrag onderzoekt

Wat is gedrag? vul de zin aan:
Gedrag is ...

Wat is gedrag en hoe ontstaat gedrag?

Gedrag is alles wat een mens of dier doet

Gedrag ontstaat door prikkels

Een prikkel is iets van binnen of buitenaf waar je op kunt reageren

Hoe heet een prikkel van binnen in je lichaam?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel
3. Uiterste prikkel
4. Interne prikkel

En hoe heet een prikkel waar altijd dezelfde reactie op komt? (havo)

1. Sleutelprikkel
2. Constante prikkel
3. Tafelprikkel
4. Zintuigprikkel

Hoe onderzoek je gedrag?

Observeren

Objectief beschrijven (zonder mening)

Ethogram

Protocol

Wat zit er niet in een ethogram?

1. Handeling
2. Afkorting
3. Aantal keer uitgevoerd
4. Omschrijving

4.2 - leren

Leerdoelen:

Je kunt beschrijven hoe mensen en dieren leren

Je kunt beschrijven hoe je dieren traint

Je kunt uitleggen wat aangeboren gedrag is en wat reflexen zijn

De jonge gans doet zijn moeder na. Welke vorm van leren zie je hier?

1. Immiteren
2. Inzicht
3. Oefenen
4. Inprenting

5 manieren van leren

Imiteren: iets afkijken en nadoen

Oefenen: iets herhalen tot je er beter in bent

Inzichtelijk leren: leren door na te denken en zelf een nieuwe oplossing te bedenken

Inprenting: Leren in een korte gevoelige periode (net na de geboorte)

Straffen en belonen: gewenst gedrag wordt beloond en ongewenst gedrag wordt gestraft, zo weet het dier welk gedrag het moet herhalen of juist niet

Welke manier van leren gebruik je om een dier te trainen?

1. Immiteren
2. Inzicht
3. Inprenten
4. Belonen en straffen

Aangeboren gedrag

Gedrag dat je niet hoeft te leren

Je kunt het al bij je geboorte

Reflexen

snelle reacties die er zijn om je te beschermen

4.3 lichaamstaal

Leerdoelen:

je kunt beschrijven wat lichaamstaal of non-verbaal gedrag is

je kunt voorbeelden van non-verbaal gedrag geven

je kunt beschrijven wat signalen van mensen en dieren zijn

Welke emotie vertoont deze hond?

Welke emotie vertoont deze hond?

Non-verbale communicatie

Communicatie zonder taal of spreken

Emoties en lichaamshouding

signalen geven aan een ander

Welk signaal geeft deze kikker?

1. Ik ben de baas
2. Ik ben heel lekker
3. Ik ben giftig
4. Ik ben de oudste

4.4 - samen leven

leerdoelen:

je kunt uitleggen hoe groepsdieren met elkaar kunnen samenwerken

je kunt beschrijven hoe dieren in een groep de baas kunnen zijn over andere dieren

je kunt uitleggen wat een rangorde is en waarvoor een rangorde belangrijk is

havo: + je kunt beschrijven hoe dieren een partner vinden

Samen leven in een groep

Er is een taakverdeling: alle dieren hebben een taak in de groep

Er zijn dominante dieren: zij zijn de baas

Er zijn onderdanige dieren: zij volgen de baas

De verdeling van dominante en onderdanige dieren noem je de rangorde

Een rangorde zorgt voor duidelijkheid en hierdoor weinig ruzie in een groep

Welke hond is dominant en welke hond is onderdanig?

1. Links onderdanig rechts dominant
2. links dominant rechts onderdanig

Hoe noemen we 'flirtgedrag' bij dieren?

Hoe komen dieren aan een partner?

Baltsgedrag: flirten voor dieren

laten zien dat je een geschikte partner bent

bijvoorbeeld:

zorgen voor eten

laten zien hoe sterk je bent

laten zien hoe mooi je bent

Hoe kun je leren
voor de toets?

Leren voor PW H4 - 23 maart

4.1 t/m 4.4

tekst en begrippen leren!

Maak een begrippenlijst of een samenvatting

Test Jezelf maken

Volgende les maken we de oefentoets

Succes met de toets!