1.3.2 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Lezen

Terugblik vorige les:

1. Welke drie manieren van een tekst lezen zijn er? 
2. Welke 4 tekst doelen zijn er? 

Antwoorden:

1. Zoekend lezen, verkennend lezen en grondig lezen
2. Informeren, amuseren, activeren en overtuigen.

Doel van deze les:

• Je leert wat een hoofdgedachte is.
• Je leert wat hoofd- en bijzaken zijn. 

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is de belangrijkste gedachte die de schrijver over het onderwerp heeft. Een hoofdgedachte bestaat uit één zin. 

Hoofdgedachte: Wat betekent het eigenlijk?

Het woord ‘hoofdgedachte’ bestaat eigenlijk uit twee woorden die aan elkaar geplakt zijn: ‘hoofd’ en ‘gedachte’. Laten we die twee eens apart bekijken.

Het woord ‘hoofd’ kan natuurlijk verwijzen naar dat ding dat vast zit aan je nek. Over dat hoofd hebben we het nu niet. ‘Hoofd’ heeft nog een andere betekenis, namelijk ‘belangrijk’. Een hoofdgerecht is het belangrijkste gerecht van de avond. Het hoofd van de school is de directeur. Ook belangrijk dus. Dan naar het tweede deel: ‘gedachte’. De betekenis van ‘gedachte’ is ‘iets wat iemand denkt’. De hoofdgedachte is dus het belangrijkste wat iemand denkt.

Twee jaar geleden is een vriend van je verhuisd naar Maastricht. In de komende vakantie komt hij vier dagen logeren. Hij komt met het openbaar vervoer. Je schrijft een mail waarin je hem uitlegt op welk station hij moet uitstappen en welke tram of bus hij daarna moet nemen.
Wat is de hoofdgedachte van deze e-mail?

Welk tekstdoel hoort bij deze situatie?

1. instrueren
2. informeren
3. amuseren
4. overtuigen

Je mailt je docent Nederlands. Je moet een boekverslag maken, maar je komt er niet goed uit. Je wil graag wat meer uitleg.

Wat is de hoofdgedachte van deze e-mail?

Wat zijn hoofdzaken?

Wat zijn hoofd- en bijzaken?

Hoofd- en bijzaken

Hoofd- en bijzaken

Hoofd - en bijzaken

hoofdzaken	bijzaken
- belangrijk - inleiding en slot - kernzin (1e zin alinea) - belangrijk voor maken samenvatting	- minder belangrijk - voorbeelden, getallen

Waar in de tekst vind je vaak de hoofdzaken?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Inleiding en (herhaald) slot
4. Middenstuk en (herhaald) slot

Opdracht 6 t/m 10 en 12 blz 24

Klaar? Opdracht 11