M4 12.6 eters + gebit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Leerdoelen 12.6

• Je kunt de delen van tanden en kiezen noemen met hun kenmerken.
• Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen.
• Je kunt omschrijven wat tandplak is en wat tanderosie is. 

Wat is de volgorde van het verteringsstelsel?

1. mond, maag, 12v- darm, dunne darm
2. mond, 12v- darm, dunne darm
3. mond, dunne darm, 12v- darm, maag

Organen die verteringssappen maken

Organen die géén verteringssappen maken

Alvleesklier

Darmsapklieren

Galblaas

Lever

Maagsapklieren

Speekselklieren

Tong

Twaalf

vingeringe darm

Wat is vertering?

1. Energie in voedingsstoffen gebruiken om te bewegen.
2. Voedingsstoffen gebruiken om cellen te bouwen.
3. Voedingsstoffen klein maken zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen.
4. Voedingsstoffen onbruikbaar maken

De functie van het verteringsstelsel is het omzetten van ..................................... in ..........................................

Speeksel en maagsap zijn voorbeelden van .......................

De enzymen in ........................ zorgen ervoor dat voedingsstoffen ..................... worden afgebroken. Voedingsstoffen die ....................... door de darmwand heen kunnen, worden omgezet in verteringsproducten. Verteringsproducten kunnen ............................. door de darmwand heen. 

Voedingsstoffen

Verteringsproducten

sneller

niet

verteringssappen

verteringssappen

wel

langzamer

3 soorten eters

Planteneters - Herbivoren

Vleeseters - Carnivoren

Alleseters - Omnivoren

Planteneters - Herbivoren

Een planteneter eet alleen planten.

De cellen van planten hebben celwanden. Deze celwanden zijn moeilijk verteerbaar.

Een planteneter heeft daarom een lang darmkanaal zodat de celwanden verteerd kunnen worden.

Plantencel

Vleeseters - Carnivoren

Een vleeseter eet alleen vlees en geen planten. 
Dus hij hoeft geen celwanden van planten te verteren. 

Een vleeseter heeft een kort darmkanaal.

Alleseters - Omnivoren

Alleseters eet zowel planten als vlees. 

Hij moet dus ook de celwanden van planten verteren. 

De alleseter heeft daarom een middellang darmkanaal.

Verhouding darmkanaal - lichaamslengte

Kiezen vergelijken

Tanden

Blauw: snijtanden

Oranje: hoektanden

Geel + bruin: kiezen

Het gebit

5	1	2	2	1	5
5	1	2	2	1	5

Verzorging gebit

• Tandplak: plakkerig laagje, met bacteriën     zetten koolhydraten om in zuur tandbederf (gaatjes).

Tandplak kan tandsteen worden.

Tanderosie = aantasting/verandering glazuur.

Middellang darmkanaal

Omnivoor

Herbivoor

Carnivoor

Lang darmkanaal

Kort darmkanaal

Knipkiezen

Knobbelkiezen

Plooikiezen

Geen hoektanden

Grote hoektanden

Grote of kleine hoektanden

Omnivoor

Herbivoor

Omnivoor

Herbivoor

Carnivoor

Carnivoor

Je moet in een afbeelding van een tand/kies de juiste namen bij de
onderdelen kunnen schrijven.

Koppel de juiste woorden aan de afbeelding.

cement

wortelvlies

kroon

glazuur

wortel

tandholte

tandvlees

bloedvaten

zenuw

tandbeen