H2.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Planning

Herhaling

Grondwet 1848

Quizvragen

Uitbreiding kiesrecht

Huiswerk

Hoe zat het ook alweer?

• 1800-1900
• Burgers en stoommachines
• Industriële revolutie
• Fabrieken

Maar ook:

• 1795-1813: Fransen de baas in Nederland, tijd van Napoleon (H1)

Leerdoelen

1. Je weet hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd

2. Je wat weet wat veranderde door de grondwet van 1848

3. Je weet hoe het kiesrecht werd uitgebreid

Onderwerp paragraaf 3.2

Het ontstaan van een parlementair stelsel en de toename van volksinvloed

1. Nederland in 1815

• Het Koninkrijk der Nederlanden
• Koning Willem I
• Constitutionele monarchie = ?
• -> koninkrijk waarin de koning zich moet houden aan de grondwet
• Grondwet van 1815 gaf de koning veel macht
• Volk heeft de macht in de Staten-Generaal

Koning Willem I

Taken Willem I: 

• Regeringsleider en staatshoofd
• Benoemen en ontslaan ministers
• Beslissen over geld, het leger en de kolonies.

-> veel macht!

Parlement keurde alleen wetten goed.

Het bestuur van Nederland: 1815

1830

De grondwet van 1848

• De Liberalen willen meer macht en zijn ontevreden
• België wordt onafhankelijk in 1830
• 1840: Willem I wordt vervangen door Willem II

• De nieuwe koning geeft toe aan de demonstratie
• Er wordt een nieuw grondwet geschreven door Thorbecke

Wat is er nieuw in de grondwet?

1. Persvrijheid
2. Parlementair stelsel (parlement heeft de hoogste macht)
3. Scheiding staatshoofd en regeringsleider

Veranderingen vanaf 1848

1815

1848

Wie had na de grondwet van 1848 de hoogste macht?

Hoe wordt het parlement ook wel genoemd?

Wat zijn de taken van de regering?

1. Nieuwe wetten maken
2. De leden van de 1e kamer kiezen
3. Het parlement informeren
4. Bepalen waar het geld aan werd uitgegeven

De aanvoerder van de ministers heet:

1. De koning
2. Minister-President
3. Premier
4. De liberaal

Uit welke tijd komt de volgende uitspraak:
De koning kiest de ministers en de leden van de 1e kamer

1. Voor 1848
2. Na 1848

Uit welke tijd komt de volgende uitspraak:
Het parlement controleert de regering

1. Na 1848
2. Voor 1848

Wie hadden er stemrecht na de grondwet van 1848?

1. Mannen en vrouwen boven de 21
2. Mannen die belasting betaalden
3. Iedereen die belasting betaalde
4. Mannen en vrouwen boven de 18

3. Uitbreiding van het kiesrecht

• Parlement werd gekozen door mannen die een goed inkomen hadden, die waren verstandig genoeg om te stemmen,  11% van de Nederlandse mannen had kiesrecht
• 1887: 25 % van de mannen
• 1896: 50 % van de mannen
• 1917: Algemeen kiesrecht voor mannen
• 1919: Algemeen kiesrecht, ook vrouwen mogen stemmen. 

Uitbreiding van het kiesrecht

• Met de komst van het algemeen kiesrecht (voor mannen en vrouwen) werd Nederland een parlementaire democratie

• -> bestuurssysteem waarin de regering afhankelijk is van het parlement dat met algemeen kiesrecht is gekozen.

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Koninkrijk met een grondwet
2. Koninkrijk zonder grondwet
3. Land met een grondwet maar geen koning
4. Koninkrijk met een absolute koning

Wanneer is er sprake van echte democratie in Nederland?

1. 1848
2. 1879
3. 1917
4. 1919

In welk jaar kreeg Nederland voor het eerst een Nederlandse koning?

1. 1813
2. 1815
3. 1830
4. 1848

Liberalen willen vooral.....

1. Weinig overheidsbemoeienis
2. Gelijkheid
3. Geen vrijheid
4. Politiek met de bijbel

Wie hebben er kiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

Wat betekent ' algemeen kiesrecht? '

1. stemrecht voor vrouwen
2. stemrecht voor rijke mannen
3. stemrecht voor mannen
4. stemrecht voor mannen en vrouwen

Het volk regeert via gekozen volksvertegenwoordigers
Dit noem je:

1. Een dictatuur
2. Een monarchie
3. Een parlementaire democratie
4. Verkiezingen

Huiswerk voor volgende week maandag

Leren + opdrachten afmaken H3 p2

Tip! Bekijk youtube filmpje:

https://www.youtube.com/watch?v=MrgHIFoQ2-I