32. Stekelhuidigen

• Dieren
• Speciaal Onderwijs
• Leerroute 1

32. Stekelhuidigen

In deze les:

- terugblik vorige les

- Wat weet je er al van?

- Doel van de les

- Stekelhuidigen

- Opdrachten maken

- Evaluatie

In de vorige les

Toets Weekdieren

Wat weet je er al van?

- Stekelhuidigen

Doel van de les

Aan het einde van deze les weet jij:

- Hebben alle stekelhuidigen stekels?

- Kunnen stekelhuidigen lopen?

- Hoeveel rijen zuigvoetjes de zeekomkommer heeft

Stekelhuidigen

De stekelhuidigen zijn bewoners van de zee. Meer dan 6000 soorten van deze dieren leven er op de zeebodem. De eerste stekelhuidigen ontwikkelen zich meer dan 550 miljoen jaar geleden. Vele zijn als fossiel of verstening bewaard gebleven. Er bestaan diverse vormen stekelhuidigen. Ze hebben bijna allemaal een huid met min of meer spitse stekels. Het bekendst zijn de zee-egel en de zeester.

Een huid van kalk en stekels

Zee-egels en zeesterren zijn kogelrond of stervormig. Het is niet mogelijk om bij deze dieren een linker- of een rechterkant aan te wijzen. De mond ligt aan de onderkant, de anus aan de bovenkant. Op de huid zitten bultjes of stekels. In de huid zitten kalkplaten. Bij een zee-egel zijn deze stug en stevig. Bij een zeester zijn de platen beweeglijk. Daarom kan een zeester zijn armen buigen en oprollen.

Op stap met zuigvoetjes

Alle stekelhuidigen hebben een zogenaamd watervaatstelsel. Het lijf is doortrokken met kanaaltjes. Daarin wordt met behulp van drukblazen water rondgepompt. Aan de zijkanalen zitten zuigvoetjes. Drukken de drukblaasjes samen, dan strekken de zuigvoetjes. Deze hechten bij veel stekelhuidigen als een rubberen zuignap aan de ondergrond. Als de drukblaasjes verslappen, trekken de zuigvoetjes zich terug. Op die manier bewegen de meeste zee-egels en zeesterren langzaam over de bodem. Sommige lopen ook met behulp van de stekels.

Zeekomkommers

De zeekomkommers zijn zeer bijzondere stekelhuidigen. Ze leven op de bodem van de zee en zien eruit als een worst. De dieren hebben geen stekels, maar een dikke, leerachtige huid. Verder hebben ze rond hun bek een ring van tentakels. De meeste zeekomkommers hebben vijf rijen zuigvoetjes. Met drie rijen kruipen ze net als een regenworm. Twee rijen voetjes gaan over de rug. Daarmee lopen ze natuurlijk niet. Enkele soorten kunnen ook kronkelend zwemmen.

Stekelhuidigen op een steel

De meeste stekelhuidigen bewegen zich vrij over de zeebodem. Enkele kunnen ook zwemmen of laten zich meevoeren door de golven. Er zijn echter ook soorten die aan de bodem vastgegroeid zijn. Ze hebben een lange steel met aan de uiteinde daarvan een stervormig dier. Deze worden zeelelies genoemd. Ze vormen een ontwikkelingsfase van de haarsterren. Na enige tijd maakt zich een heel zachte ster los van de steel en zwemt weg.

Opdrachten maken

Evaluatie

Zijn de doelen behaald?

 Hebben alle stekelhuidigen stekels?

- Kunnen stekelhuidigen lopen?

- Hoeveel rijen zuigvoetjes de zeekomkommer heeft

Ennn.. Op welk niveau heb jij gewerkt?