H3L55 - 2THF - Woensdag - 3.7 Grammatica zinsdelen - lijdende en bedrijvende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 2THF : )

Planning van dit uur

• Stillezen
• Huiswerk bespreken: opdracht 1 en 2 van het werkblad
• Herhaling lijdend en bedrijvende vorm 
• Samen oefenen door alvast de eerste zin van opdracht 3 en 4 samen te maken of alvast zelfstandig in stilte werken: maak opdracht 3 t/m 5 van het werkblad. 

Aan het einde van deze les

• weet je weer wat het verschil tussen de lijdende en bedrijvende vorm is;
• kan je een zin omzetten van de lijdende naar de bedrijvende vorm;
• weet je waarom het belangrijk is deze theorie te kennen. 

Nederlands

Aankomende toetsen en opdrachten:

• Elevator pitch
• Repetitie hoofdstuk 3 (toetsweek begin april)
• Boektok (vrijdag 9 mei)

Opdracht 1

1. In een lijdende (passieve) zin doet het onderwerp zelf niets, maar het onderwerp ondergaat de handeling.

2. In een lijdende (passieve) zin staat een door-bepaling of die kun je erbij denken.

3. In een lijdende (passieve) zin staat altijd een vorm van het werkwoord worden of zijn + een voltooid deelwoord.

Opdracht 2

1. Sommige van mijn klasgenoten leren hun leerstof met muziek of smartphone op de achtergrond > bedrijvend
2. Andere worden door hun moeder verwend met snacks tijdens het leren > lijdend
   
3. Ik word het liefst door niets of niemand gestoord > lijdend
   
4. Laatst werd ik op de vaste telefoon opgebeld tijdens het schrijven van een
   opstel >  lijdend
   
5. Een beetje geïrriteerd nam ik de telefoon op > bedrijvend
6. Een vriend wilde graag met datzelfde opstel geholpen worden > lijdend
   
7. Toen heb ik mijn principes even aan de kant geschoven > bedrijvend

Stel: een politicus (iemand die werkt in de politiek) zegt:

De situatie is niet goed ingeschat.

Is deze zin lijdend of bedrijvend? 

De situatie is niet goed ingeschat door... wie?

door-bepaling erbij denken

De situatie is niet goed ingeschat door ons.

De situatie is niet goed ingeschat:
lijdende zin

1. Het onderwerp doet zelf niets, maar ondergaat de handeling
2. Er staat een door-bepaling in of die kun je erbij bedenken
3. De zin bevat een vorm van het hulpwerkwoord worden of zijn + voltooid deelwoord 

De situatie is niet goed ingeschat door ons.

Hoe maak je hier een bedrijvende zin van?

door-bepaling wordt onderwerp

De situatie is niet goed ingeschat door ons 

Wij hebben de situatie niet goed ingeschat.

wordt

Lijdend en bedrijvend

Waarom kiest een politicus voor de lijdende zin? 

Lijdende zin	Bedrijvende zin
De situatie is niet goed ingeschat.	Wij hebben de situatie niet goed ingeschat.

Samenvatting lijdende zin

1. Het onderwerp doet zelf niets, maar ondergaat de handeling
2. Er staat een door-bepaling in of die kun je erbij bedenken
3. De zin bevat een vorm van het hulpwerkwoord worden of zijn + voltooid deelwoord 

Wat moet je kunnen op de repetitie?

• Herkennen wat een lijdende en bedrijvende vorm is
• Kunnen vertellen wat de lijdende en bedrijvende vorm is 
• Een lijdende zin in de bedrijvende vorm zetten. En andersom.