Osteoporose behandeling Start-Stop

• Geneeskunde
• WO
• Studiejaar 6

Osteoporose behandeling START  STOP

Osteoporose behandeling 

is fractuurpreventie bij 

patiënten > 50 jaar

Start 

• Risico op een (volgende) fractuur is verhoogd
• Fractuur heeft een negatief effect op kwaliteit van leven, morbiteit en mortaliteit

Hoe groot is de kans dat binnen 3 jaar een volgende fractuur optreedt?

1. 10-20%
2. 40-50%

Osteoporose diagnostiek 

Proactief bij patiënten >50 jaar met

•      een wervelfractuur
  
•      een recente (< 2jr) niet- wervelfractuur

Vraag gestuurd bij patiënten >50 jaar met

vragen over osteoporose en fractuurrisico 

Tegengaan van secundaire osteoporose door glucocorticosteroïdengebruik

Hoe groot moet het % hoogteverlies van het wervellichaam zijn om

te kunnen spreken van een wervelfractuur 

1. 9%
2. 25%
3. 40%
4. >50%

Fractuur ?

Patiënt uitnodigen voor diagnostiek:

-  Risico op volgende # inschatten

    bot gerelateerd en val gerelateerd

-  DEXA (met VFA) 

Wie roept de patiënt >50 jaar met een fractuur op?

Dat doe ik zelf.

Dat laat ik mijn POH doen.

Ik ga er van uit dat het ziekenhuis dit oppakt.

Ik doe het nog niet maar wil het wel doen.

• eerdere fracturen > 50e
• aanwijzingen voor wervelfracturen
• heupfractuur bij ouders
• aanwijzingen voor een verhoogd valrisico
• zuivelintake
• risico op vit D deficiëntie
• roken
• overmatig alcohol
• RA en andere secundaire factoren voor osteoporose   
• geneesmiddelen die gepaard gaat met een verhoogd #risico

Na een fractuur: risico-inventarisatie: anamnese

Lichamelijk onderzoek:

• gewicht, lengte (BMI).
  
• onderzoek wervelkolom (vorm, klop-, druk-, asdrukpijn)
• uitpuilen van de voorste buikwand en geringe afstand tussen ribbenboog en bekkenkam
• evt mobiliteit en evenwicht

Lab: BSE, serumcalcium, albumine, creatinine (GFR), TSH en evt:  25(OH)D, Alkalische fosfatase, PTH 

Geen fractuur, wel vragen over osteoporose/# risico?

Fractuurrisicoscore meten: 4 punten of meer: DEXA

Wanneer spreek je van osteoporose

1. T-score ≥ -1
2. T-score ≤ -2.5
3. Ik lees de conclusie van de radioloog

DEXA incl VFA:

 T-score ≤ -2.5 : osteoporose

 T-score tussen -1 en -2.5 : osteopenie 

 T-score ≥ -1 : normaal

Osteoporose behandeling is fractuurpreventie:

Medicamenteus: -osteoporosemedicatie

                                - vitamine D

                                - Calciumsuppletie evt

NIet-medicamenteus: - leefstijladviezen (roken, alcohol)

                                           - regelm. lichaamsbeweging

                                           - valpreventie

                                           - sec oorzaken evt behandelen

Osteopenie   T-score tussen -1 en -2.5

recente fractuur en osteopenie : secundaire osteoporose kan een rol spelen bij de afweging tussen wél of niet behandelen. 

 

1e keus: Bisfosfonaat (alendroninezuur, risedroninezuur)

Osteoporosemedicatie in de 1e lijn:

Aandachtspunten:

Contra-indicatie: creatinineklaring < 30 ml/min.

Inname instructies om slokdarmschade te voorkomen

Ook in vloeibare vorm verkrijgbaar

Folluw-up van belang (controle-schema)

Stop bisfosfonaat na 5 jaar (drug holiday), herevaluatie

3 jaar na stoppen

Denosumab, een monoklonaal antilichaam,

overwegen bij
contra-indicaties, intolerantie, non-compliance of inefficiëntie van alendronaat en risedronaat.

 

Voordelen Denosumab:

1 × per 6 maanden subcutaan spuiten

toediening ook mogelijk bij een slechte nierfunctie

Nadeel: rebound effect na staken, kans op ## neemt toe

Advies: eerst DEXA, bij hoog risico score: doorbehandelen

Start: 

bij osteoporose, niet alleen medicamenteus

Stop: 

osteoporosemedicatie na 5 jaar gebruik, tenzij

Linkjes naar literatuur:

https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/osteoporose-en-fractuurpreventie.pdf

https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/fractuurpreventie#volledige-tekst-botmineraaldichtheid-bmd

https://www.henw.org/artikelen/fractuurpreventie-met-denosumab

https://www.nve.nl/stoppen-van-denosumab/

Extra: 

https://www.huisartspodcast.nl/pilot/pilot-osteoporose-en-fractuurpreventie/

https://www.antoniusziekenhuis.nl/sites/default/files/vragenlijst-fractuur-osteoporose.pdf