Hoofdstuk 3 - Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Nederlands

Lezen

Programma:

• Project Matilda
  
  
• Terugblik grammatica 
  
• Uitleg in Lessonup
• Zelfstandig werken

Lesvragen/ lesdoelen:

• Ik concentreer mij op mijn  werk
• Ik kan de persoonsvorm op de volgende drie manieren vinden...
• Het werkwoordelijk gezegde zijn....

Nieuwsbericht nog inleveren:

bk1a

Toon
 

bk1b 

Noud, Litanja, Mohammed

Check in

😒🙁😐🙂😃

Noteer de/het werkwoord(en) in de onderstaande zin:

Harry heeft op straat gefietst.

Alvast aan het werk

https://www.spellingoefenen.nl/werkwoorden-oefenen.html

Werkwoord geeft aan wat wordt gedaan (doe-woord)

Je kan een werkwoord vervoegen (in een andere tijd zetten of van enkelvoud naar meervoud veranderen

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

De PV =

1. Wie
2. heeft
3. gerepareed
4. mijn scooter

Persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde

Persoonsvorm

De persoonsvorm (pv) is een belangrijk zinsdeel. In elke zin staat een pv. De pv is altijd een werkwoord (doe-woord) en bestaat meestal uit één woord.

Je vindt de pv door:

• De zin van tijd te veranderen 
  (het woord dat moet veranderen is de pv)
• De zin vragend te maken
  (het woord dat vooraan komt te staan is de pv)
• De zin in enkelvoud of meervoud te veranderen
  (het werkwoord dat moet veranderen is de pv)

Alvast aan het werk

Maak oefening 2 en 3 in je werkboekje (persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde)

Wat is 'gaat' in deze zin?
Lisa gaat vanmiddag hardlopen.

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. werkwoordelijk gezegde

Noteer de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde uit de volgende zin:

Lisa gaat vanmiddag hardlopen.

Welke volgorde moet je aanhouden om zinnen in zinsdelen te verdelen?

Zoek de PV en onderstreep deze.

Bekijk de woorden achter de PV.

Ieder woord dat je voor de PV kan zetten en nog een zin vormt, is een zinsdeel.

3

2

1

Alles voor de PV is één zinsdeel

Elk puzzelstukje van de zin vertelt iets

Wie levert in?

Onderwerp

Wat  wordt er gedaan?

Werkwoordelijk gezegde en PV

Wanneer

Wat lever ik in?

Lijdend voorwerp

Wat  wordt er gedaan?

Werkwoordelijk gezegde 

Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in de zin, ook de persoonsvorm.

Het onderwerp (o) en de PV horen bij elkaar. Ze staan allebei in het enkelvoud of meervoud.

Je vindt het onderwerp door te vragen:
Wie (of wat) + werkwoordelijk gezegde

Bijvoorbeeld: Wie levert in? Antwoord ik

Lijdend voorwerp (lv)

Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen:
Wat (of wie) + WG + O

Bijvoorbeeld: wat lever (WG) ik (O)in

Antwoord: mijn dagboekverslag

Stappenplan zinsdelen:

1. Onderstreep de pv

2. Zet wg onder de pv en alle                  anderen werkwoorden die er zijn

3. Vraag: wie of wat + wg
     Zet o onder het onderwerp

4. Vraag wat + weg + o
     Zet lv onder het lijdend                       voorwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

Zin:

Gisteren

bracht

ze

een goed boek

voor mij

mee.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vw

ww gezegde

Zin:

De ober 

heeft 

de jas

aan de klant 

gegeven. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

Zin:

Marjan

had

een mooi gedicht

geschreven. 

Sleep de zinsdelen naar de juiste plek. Let op... soms moet je het zinsdeel naar 2 plaatsen slepen.

wwg

ond

overig

Deze film

begint

over een uur.

Hoe vind je de zinsdelen?

Persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, gezegde etc. 

Wie of wat + PV?

Alle werkwoorden in een zin.

Wat of wie + gez + ond?

Tijdsproef of vraagproef

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

Verwerking

• Thema 3, paragraaf 7 (3.7)
  

• Oefen met extra zinnen in je werkboekje
• Kijk je werkboekje na in Teams
  
  

Klaar, extra oefenen:

• Junior Einstein
• Ik schrijf beter
• Extra oefenen Nederlands
• Taalboom
• Cambiumned

Samenvattend:

Persoonsvorm (pv):
Vind je door de zin vragend te maken/ van tijd te veranderen of van enkelvoud  naar meervoud te veranderen. De PV is een werkwoord en is altijd ook het werkwoordelijk gezegde.

Werkwoordelijk gezegde (wg):
Alle werkwoorden in de zin

Onderwerp (o)

Onderwerp hoort bij de PV, ze staan allebei in het enkelvoud of meervoud.

Onderwerp vind je door de vraag te stellen:
Wie + (werkwoorden pv en wg)

Lijdend voorwerp (lv)

Je vind het lv door de vraag te stellen:
Wat (of wie) + wg + o

Basisopdrachten	extra opdrachten
2-3-45-6-7-8-9-10-11	12 Extra grammatica blz. 198