3.3

 §3.3 Europa en de wereld
1 / 36
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 36 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

 §3.3 Europa en de wereld

Slide 1 - Tekstslide

3.3 
Lesdoel;
Aan het einde van de les weet je
- hoe de handel tussen alle werelddelen groeide in de 17e eeuw.
- hoe Europeanen activiteiten in Azië en Oost-Afrika uitbreidden.


Slide 2 - Tekstslide

Herhaling 3.2 'Nederland en Europa'
Amsterdam werd een stapelmarkt van geheel Europa.
Leg uit dat dit goed paste bij het kapitalisme.

Slide 3 - Open vraag

Herhaling 3.2 'Nederland en Europa'
1672 wordt het Rampjaar genoemd omdat:
A
De Nederlanden Amsterdam verloren als stapelmarkt van de wereld.
B
de Nederlanden werden aangevallen door Frankrijk, Engeland, Keulen en Münster.
C
De Nederlanden werden aangevallen door Duitsland, Rusland en Italië.
D
De Nederlanden de godsdienstige oorlog tegen de Rooms-Katholieke kerk leken te verliezen.

Slide 4 - Quizvraag

Specerijen
  • Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

  • Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

  • Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Slide 5 - Tekstslide

Herken jij deze VOC producten?
Koffie
Gember
Foelie
Kruidnagel
Nootmustkaat
kaneel
Peper

Slide 6 - Sleepvraag

Op welke plek werden al deze specerijen geruild en verhandeld?
A
De stapelmarkt
B
In Azië
C
De Rotterdamse haven
D
Aan boord van de schepen van de VOC

Slide 7 - Quizvraag

Eerste Nederlanders in Azië
  • Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan

  • Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

  • Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Slide 8 - Tekstslide

Nieuw probleem!
  • Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.

  • Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

  • De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Slide 9 - Tekstslide

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)
  • Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.

  • Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

  • Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

Slide 10 - Tekstslide

De VOC (verenigde Oost-Indische Compagnie)
  • Gericht op de handel in Zuidoost-Azië; handel in specerijen.

  • De VOC krijgt het monopolie (alleenrecht) op de handel met Zuidoost-Azië.

  • Ook bevoegdheden om oorlog te voeren en verdragen sluiten in naam van de staat.

Slide 11 - Tekstslide

Waar had de VOC een monopolie op?
A
De handel in specerijen
B
De handel in slaven
C
De handel met Zuidoost-Azië
D
De handel met Indonesië

Slide 12 - Quizvraag

Hoe?
  • Uitschakelen van concurrenten

  • Bouwen van handelposten

  • Contracten met inheemse vorsten

  • Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

  • Indien nodig: veel geweld

Slide 13 - Tekstslide

VOC
2000 Schepen en 30.000 man personeel
Eerste multinational van de wereld

Slide 14 - Tekstslide

Wat maakte de VOC zo ontzettend rijk en machtig?
A
Alle schepen met soldaten
B
Ze waren het snelst bij Azië
C
De handel in kruiden en specerijen
D
De hulp van het Nederlandse leger

Slide 15 - Quizvraag

Welk begrip past het beste bij de bron?
A
Concurrentie
B
Factorij
C
Gouverneur-generaal
D
Monopolie

Slide 16 - Quizvraag

Jan Pieterszoon Coen
  • Berucht vanwege het gebruik van geweld

  • Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden

  • Hongitochten, speciale strafexpedities om smokkelen tegen te gaan

Slide 17 - Tekstslide

1
2
3
4
De Portugezen handelden in specerijen in Europa
Nederlanders wilden een eigen route naar Indië
De VOC werd opgericht en werd erg machtig, het werd een multinational
De route leidde tot wildgroei aan handelaren

Slide 18 - Sleepvraag


Atlas Major
1662



Joan Blaeu brengt een grote hoeveelheid kaarten
en tekeningen uit, gebundeld in een serie boeken: de Atlas Major

Slide 19 - Tekstslide

Atlas Major
De atlas werd door rijke burgers, edelen en vorsten gekocht als pronkstuk.

Slide 20 - Tekstslide

lokaal bestuur VOC
  • Eerst factorijen (handelsposten), later kolonisatie.

  • VOC wordt bestuurd door een gouverneur-generaal; bijv. Jan Pieterszoon Coen stichter Batavia.

  • Meewerken en anders dwang: Genocide Ambon.

Slide 21 - Tekstslide

De WIC Opgericht in 1621
1) Slavenhandel
  • Driehoekshandel (Trans-Atlantische slavernijhandel)
  • Ruim 600.000 slaven verhandeld naar Amerika > werken op de plantages.

2) Kaapvaart
  • Zuid- Amerika is rijk aan zilver en goud.
  • Nederlandse schepen kapen de transport schepen van Spanje en Portugal.

Deze video is niet meer beschikbaar
Welke video was dit?

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Handel het gebied rond de Oostzee
De West-Indische Compagnie
De Verenigde Oost-Indische Compagnie

Slide 24 - Sleepvraag

Gaan deze zinnen over vraag of aanbod?

(De vraag naar en het aanbod van goederen en diensten bepalen de prijs (als alle overige factoren gelijk blijven). Neemt de vraag toe, dan zal de prijs stijgen. Neemt het aanbod toe, dan zal de prijs dalen.)
vraag
aanbod
Afrikaanse slavenhandelaren ontvoeren meer mensen om als slaaf te verkopen.
Europeanen willen meer suiker, tabak, cacao, koffie en specerijen. 
In Afrika willen Europeanen meer slaven kopen.
In Amerika produceren plantages meer tabak, suiker, koffie en cacao.
In Azië willen Europeanen meer specerijen kopen.
Plantagehouders in Amerika hebben meer slaven nodig.

Slide 25 - Sleepvraag

Slide 26 - Video

Welke producten verhandelde de WIC?
A
Slaven
B
Wijn
C
Specerijen
D
Graan

Slide 27 - Quizvraag

WIC is opgericht in
A
1702
B
1602
C
1721
D
1621

Slide 28 - Quizvraag

Sleep de begrippen naar de juiste Compagnie. VOC of WIC
Slavenhandel
Specerijen
1621
1602
Gebruik van geweld
Gebruik van geweld
driehoekshandel
Handels-monopolie

Slide 29 - Sleepvraag

Kolonialisme
Het stichten van kolonies zoals de VOC en de WIC dat deden noemen we kolonialisme. Deze gebieden werden met geweld bestuurd. 
Vanaf 1634 veroverde de WIC Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten.
1667 Suriname
1637 Fort Elmina in Ghana

Slide 30 - Tekstslide

Piet Hein
verovert in 1628 de Spaanse Zilvervloot
--> betekent ook een omslag in de oorlog tegen Spanje!

Slide 31 - Tekstslide

0

Slide 32 - Video

wat hoort bij verandering of continuïteit?
verandering
continuïteit
In de 16e eeuw stichtten Portugezen factorijen en kleine kolonies in Zuid- en Oost-Azië.
In de 17e eeuw werden de Portugezen in sommige plaatsen in Zuid- en Oost-Azië verdreven door de Engelsen en Nederlanders.
In de 17e eeuw behielden de Portugezen sommige factorijen in India en China.
In de 17e eeuw bleven de Portugezen in Afrika actief in de handel in slaven, ivoor en goud.

Slide 33 - Sleepvraag

De Verenigde Oost-Indische Compagnie
De West-Indische Compagnie
inter-Aziatische handel
Trans-Atlantische slavenhandel

Slide 34 - Sleepvraag

Begrip
Omschrijving
De grachten die in de zeventiende eeuw rondom het centrum van Amsterdam zijn aangelegd. 
Handelsvereniging
Handelsvereniging voor de handel met Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied. 
Naam voor de zeventiende eeuw, toen het economisch heel goed ging met Nederland.
Handelsvereniging voor de handel met Zuidoost-Azië.
Maak de juiste combinaties tussen het begrip en de omschrijving. 
Compagnie
Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)
West-Indische Compagnie (WIC)
Gouden Eeuw
Grachtengordel

Slide 35 - Sleepvraag

Kijk de opdrachten van 3.2 na.

Slide 36 - Tekstslide