Schrijven 3 Les 3 havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat weet je nog over 'toon'?

Wie kent de krant De Telegraaf?

Ja

Nee

Wat is de beste omschrijving van het lezerspubliek van De Telegraaf?

1. Mensen die graag nieuws lezen, maar ook sensationele teksten
2. Mensen die graag droog nieuws lezen
3. Mensen die graag sensationele teksten lezen

Een stukje tekst van De Telegraaf van 13 okt

Amsterdam - Tegen twee verdachte autohelers, die een Audi RS5 als vluchtauto zouden hebben geleverd voor de aanslag op De Telegraaf, is in hoger beroep drie maanden celstraf geëist. Samir A. en Abdul T. bleven woensdagmorgen weg bij hun zaak op het Amsterdamse gerechtshof.

  

In de vroege morgen van 26 juni 2018 - rond een uur of vier - werd een Volkswagen Caddy tot twee keer toe hard in de gevel van het Telegraafgebouw aan de Amsterdamse Basisweg geramd.

De auto, gevuld met brandbare stoffen, bleef wonderwel steken op de gevel. Bij het aansteken van de stoffen ontstond een ontploffing en een grote brand. Een deel van het gebouw raakte zwaar beschadigd. Niemand raakte gewond.

Herschrijf de tekst van De Telegraaf
zodat het publiek bestaat uit
kinderen uit groep 8 (Tekst staat bij 'uitleg')

Van toon naar tekstdoel

Als je een tekst schrijft, moet je toon passen bij het publiek van jouw tekst. Hier heb je mee geoefend. Je toon moet ook passen bij het doel van jouw tekst. Hier ga je nu mee aan de slag.

Wat is het tekstdoel van een nieuwsbericht denk je?

1. Overtuigen
2. Instructies geven
3. Amuseren of ontroeren
4. Informeren

Wat zijn twee voorbeelden van een informerende tekst?

1. Gedicht
2. Schoolboek
3. Nieuwsbericht
4. Recept

Wat zijn twee voorbeelden van een instruerende tekst?

1. Stappenplan
2. Motivatiebrief
3. Oproep
4. Recept

Wat zijn twee voorbeelden van een overtuigende tekst?

1. Betoog
2. Motivatiebrief
3. Reclame
4. Moppenboekje

Wat zijn twee voorbeelden van een activerende tekst?

1. Oproep
2. Schoolboek
3. Reclame
4. Betoog

Wat zijn twee voorbeelden van een amuserende/ontroerende tekst?

1. Nieuwsbericht
2. Gedicht
3. Reclame
4. Moppenboekje

In Les 1, blz 67, las je de tekst van Sem. Zijn tekst heeft drie alinea's (tussen inleiding en slot). Elke alinea heeft een ander doel. Welk doel heeft alinea 1? Die alinea begint met 'Een paar tips...'

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren

Welk doel heeft alinea 2 in de tekst van Sem? Die alinea begint met 'Cyberpesten is...'

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren

Welk doel heeft alinea 3 in de tekst van Sem? Die alinea begint met 'Uit onderzoek blijkt...'

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren

Tekstdoel van de hele tekst

Een tekst kan meer dan één doel hebben. Om iemand te overtuigen, moet je soms eerst informatie geven. Om iemand te activeren, moet je hem eerst overtuigen. Als je moet bepalen welk doel een hele tekst heeft, kies je altijd het 'hoogste' doel. Een tekst die informatie geeft én iemand probeert te activeren, is een activerende tekst. 

De verschillende alinea's in de tekst van Sem hebben verschillende doelen, maar de hele tekst heeft ook een doel. Welk doel is dat?

De volgende twee lessen ga je een tekst schrijven. Je mag kiezen uit de volgende drie onderwerpen. Welk onderwerp kies je?

Een overtuigende tekst over online privacy (goed of slecht?)

Een activerende tekst over jouw favoriete YouTube-kanaal, blog, Instagram-account of TikTok-account

Een informatieve tekst over online pesten