Zinsdelen uitleg + H1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* uitleg grammatica

* Socrative

* oefeningen

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* waarom grammatica nuttig en belangrijk is.

* wat ik nog weet van zinsdelen, persoonsvorm en onderwerp van een zin.

Hoofdstuk grammatica; par. A

1. In duo's vragen 1 t/m 3 maken
2. Lees theorie in HB, blz. 142 - 143
3. Maak in duo's vraag 4 t/m 6

Uitleg module grammatica zinsdelen

Elke week maak je een nulmeting over een bepaald onderdeel van grammatica zinsdelen. Hieruit blijkt hoe goed je dit onderdeel beheerst. Jouw score vul je in op een eigen overzicht in je schrift.

Op basis van deze score beslis je dan zelf welke keuzeopdrachten je maakt. Deze opdrachten wisselen per les.

Uitleg zinsdelen

Een zin kan je opdelen in zinsdelen. Er zijn twee manieren om te zien welke woorden samen een zinsdeel (groepje) vormen:

1. Vind de persoonsvorm. Probeer welke woorden je voor de pv kan zetten. Heb je nog steeds een goede zin? Dan zijn die woorden samen een zinsdeel. 

2. Hussel de zin. Kijk welke woorden naast elkaar blijven staan; die woorden zijn samen een zinsdeel.

De persoonsvorm (PV)

In elke zin staan werkwoorden.

Een werkwoord (ww) zegt wat iets of iemand doet of is/wordt.

Eén van de werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv).

De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord!

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm is een werkwoord die zich

vormt (aanpast) aan het onderwerp van de zin. 

Verandert het onderwerp, dan verandert de persoonsvorm mee.

Ik loop

Jij loopt

Wij lopen

Hoe vind je de pv?

Voorbeeld: Jij loopt naar school.

1. Maak van de zin een vraag. Loop jij naar school?
2. Zet de zin in een andere tijd. Jij liep naar school.
3. Verander het getal van de zin. Wij lopen naar school.

Zinsdeelproef, hoe doe je dat?

Door een blessure kon ik een tijd niet sporten.

Stap 1: zoek de pv

Stap 2: zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen

TIP: Alle woorden die VOOR de persoonsvorm staan, zijn één zinsdeel!

Stap 3: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.

Stap 4: zet de zinsdeelstrepen!

Het onderwerp (ow)

• geeft aan wie of wat iets doet in de zin.
• is een mens, dier, ding, plant of eigennaam of het verwijst naar een mens, dier, ding, plant of eigennaam.
• heeft altijd hetzelfde getal als de persoonsvorm. Ze staan dus allebei in het enkelvoud OF allebei in het meervoud.
• begint nooit met een voorzetsel.

Het onderwerp (ow) vinden, hoe doe je dat?

1. Verander de persoonsvorm van getal. (van enkelvoud maak je dus meervoud of andersom)

Het woord dat mee moet veranderen, is het onderwerp.

2. Stel de vraag wie of wat + persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Nulmeting

Maak nu de nulmeting op 

Socrative.com

login - studenten login

roomname (of lokaalnaam): MEIJERCOMENIUS

naam: A1A + voor- en achternaam

Wat is de persoonsvorm?

1. Een zelfstandig naamwoord dat zich vormt aan het onderwerp van de zin.
2. Een bijvoeglijk naamwoord dat zich vormt aan het onderwerp van de zin.
3. Een werkwoord dat zich vormt aan het onderwerp van de zin.
4. Een lidwoord dat zich vormt aan het onderwerp van de zin.

Benoem de persoonsvorm in de volgende zin:

"Wat is de persoonsvorm in deze zin?"

1. wat
2. is
3. de persoonsvorm
4. in

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets wat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen.
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010

Ik kan de persoonsvorm in een zin herkennen en benoemen.
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010

Hoe vind je zelf dat je gewerkt hebt?

😒🙁😐🙂😃