Nederlands blok 3 over taal vmbo-bk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Over taal

Blok 3

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kun je grondwoorden in een woordenboek gebruiken; 
• Aan het einde van de les kun je trappen van vergelijking maken; 
• Aan het einde van de les kun je uitleggen wat een samenstelling is.  

Stappenplan moeilijke woorden

Moeilijke woorden 

Als je een woord leest dat je niet begrijpt, is je eerste stap: een stukje terug of een stukje verder lezen in de tekst. Vaak zie je dan:

• Een woord dat ongeveer hetzelfde betekent;
• Een uitleg of omschrijving van het moeilijke woord; 
• Een woord dat het tegenovergestelde betekent. 

1. Wat is de betekenis van het woord 'corrigeren' in de zin:

'Het spijt me,' zei onze leraar, 'ik moet de toetsen nog corrigeren. Ik hoop dat ik morgen klaar ben met nakijken.'

'Het spijt me,' zei onze leraar, 'ik moet de toetsen nog corrigeren. Ik hoop dat ik morgen klaar ben met nakijken.'

Hoe wist je de betekenis van het woord?

1. ervoor of erna stond een woord dat hetzelfde betekende
2. ervoor of erna stond de uitleg of omschrijving van het woord
3. ervoor of erna stond het tegenovergestelde

Vroeger was hij sterk en fit, maar nu is de gezondheid van mijn opa erg broos.

Hoe weet je de betekenis van het woord?

1. ervoor of erna stond een woord dat hetzelfde betekende
2. ervoor of erna stond de uitleg of omschrijving van het woord
3. ervoor of erna stond het tegenovergestelde

Als je naar het schilderij van Rembrandt kijkt, wat denk je dan: 'is het OUDERWETS of modern?

1. ongeveer dezelfde betekenis
2. tegenstelling
3. uitleg / omschrijving

In de winter SCHEMERT het al vroeg. Het wordt dan al vroeg een beetje donker.

1. ongeveer dezelfde betekenis
2. tegenstelling
3. uitleg / omschrijving

Grondwoord

Woorden kunnen verschillende vormen hebben. 

In het woordenboek zoek je altijd naar het een grondwoord.

Grondwoorden

1. Bij werkwoorden is het altijd het hele werkwoord.
    (gegeven=> geven)
2. Bij zelfstandige naamwoorden is het altijd het enkelvoud,  nooit
     het verkleinwoord.
     (parapluutje => paraplu)

3. Bij sommige woorden zoek je de kortste vorm.
     (prijzige => prijzig)

Het grondwoord van 'computertje' is:

Het grondwoord van 'gewinkeld' is:

hoog - hoger -?

weinig - minder - ?

Samenstellingen

Sommige woorden kun je aan elkaar vastplakken. Van laptop en tas kun je een nieuw woord maken: laptoptas. Zo'n woord heet een samenstelling. 

Het laatste woord van de samenstelling zegt iets over de betekenis van het woord. Het eerste woord vertelt er iets extra's over. 

school

fiets

bel

plein

broek

boek

tas

gebouw

tocht

route

Aan de slag:

Over taal, blok 3.

Basis: 24, 25 & 26 (blz. 112 t/m 115)

Kader: 29, 30 & 31 (blz. 130 t/m 132)

Wat hebben jullie geleerd? 

• Je weet nu hoe je grondwoorden in een woordenboek kunt  gebruiken;
  
• Je weet nu hoe je trappen van vergelijking kunt maken;
  
• Je kunt nu uitleggen wat een samenstelling is.