1.1 Leven van jager-verzamelaars

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Het leven van de jager-verzamelaars

1.1

1. Introductie

2. Leervragen 1.1

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Introductie

Blz. 11

Leervragen

Hoe leefden jager-verzamelaars?

Belangrijke vragen bij 1.1

Wat is zelfvoorzienend?

Wat is een samenleving?

Wie is een archeoloog en wat doet hij?

Het leven van de jager-verzamelaars

Van de eerste mensen tot 3000 v. Chr. 

Jagen en verzamelen was het middel van bestaan. 

Mensen hadden geen vaste woonplaats, dus ze waren nomaden. 

Samenleving van jager-verzamelaars

Een samenleving is de manier waarop mensen in een grote groep samenleven.

Je hebt ook een samenleving van jager-verzamelaars.

Bronnen van onze kennis

Geschreven bronnen

Ongeschreven bronnen

Prehistorie

Archeologen bestuderen ongeschreven bronnen.

Jager-verzamelaars

Ongeveer 10 000 jaar geleden kwamen de eerste jager-verzamelaars naar Nederland.

Nomaden

De jager-verzamelaars hadden geen vaste woonplaats. Ze woonden een tijdje op plaatsen waar genoeg te eten was en daarna trokken ze weer verder. 

Middel van bestaan

Jager-verzamalaars leven van:

• de jacht op wilde dieren
• het verzamelen van eetbare planten, noten en vruchten
• vissen

Welk twee middelen van bestaan zie je in de afbeelding?

De Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

• Mannen: jagen en vissen

• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten enz.

• dit noemen we middelen van bestaan 

Dierenhuiden

Van dierenhuiden werden kleding en tenten gemaakt.

Hout

Van hout werden palen en handvaten gemaakt. Van jonge takken konden manden worden gevlochten.

Botten en stenen

Van dierenbotten, geweien en stenen werden scherpe mespunten gemaakt om mee te jagen.

Zelfvoorzienend

De jager-verzamelaars maakten al hun werktuigen (gereedschappen) zelf. Alles wat ze nodig hadden om te leven maakten ze zelf. Je noemt dat zelfvoorzienend.

De eerste 10 minuten werken 

we stil en zelfstandig

Les 1:

- Maak opdracht 1 t/m 5 op blz. 12 t/m 15.

Les 2:

- Maak opdracht 6 t/m 8 op blz. 15 t/m 17.

- Maak opdracht 1 en 2 van de verdieping op blz. 19.

Leervragen

Hoe leefden jager-verzamelaars?

Belangrijke vragen bij 1.1

Wat is zelfvoorzienend?

Wat is een samenleving?

Wie is een archeoloog en wat doet hij?

leven van Jager-verzamelaars

Samenleving van jager-verzamelaars:

De manier waarop mensen in een grote groep samenleven

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)

• Geen vaste woonplaats: nomaden

• Trekken achter hun eten aan

• Eenvoudige woningen: hutten/grotten

• Weinig bezittingen

Zelfvoorzienend

Jagers-verzamelaars zorgden voor zichzelf en waren van niemand afhankelijk noemen we dat: zelfvoorzienend.

Jager-verzamelaar haalden voedsel uit de natuur en maakten ook zelf alle werktuigen en wapens van bijv. steen, bot, hout maar gebruikten ook de huiden, spieren en ingewanden.

Werktuigen en wapens

Van scherpe stenen maakten ze:

pijlpunten, stenen messen en krabbers

Kleding en tenten maakten ze van:

botten, spieren en dierenhuiden

Van hout maakten ze:

handvatten, manden en visfuiken

Waarom waren de jager-verzamelaars zelfvoorzienend?

De eerste 10 minuten werken 

we stil en zelfstandig

Les 1:

- Maak opdracht 1 t/m 5 op blz. 12 t/m 15.

Les 2:

- Maak opdracht 6 t/m 8 op blz. 15 t/m 17.

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Wat is het middel van bestaan van jagers en verzamelaars?

1. Handelen
2. Jagen en verzamelen
3. Alleen jagen
4. De landbouw

Jagers-verzamelaars
hebben geen:

1. Dieren
2. Kinderen
3. Vaste woonplaats
4. tenten

Leervragen

Hoe leefden jager-verzamelaars?

Belangrijke vragen bij 1.1

Wat is zelfvoorzienend?

Wat is een samenleving?

Wie is een archeoloog en wat doet hij?

De koeienjagers

Werk in tweetallen. Schrijf de antwoorden op papier. 

1. Bedenk een tactiek om een koe te vangen. 
2. Welke materialen en werktuigen heb je daarvoor nodig?
3. Hoe ga je aan die materialen komen?

Werktijd

STAP 1

KLAAR ?

Maak blz. 17 herhaling

1.1 Vraag 6 t/m 9

Hoe?

• In tweetallen of alleen
• Zachtjes overleggen
• Vraag? Steek je vinger op

D