Grammatica - Herhaling 4.2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

1Y

Planning

- Leerdoelen

- Vragen n.a.v. gisteren --> leerdoelen 4.1

- Herhaling leerdoelen 4.2

- Oefenen

- Aan de slag

Leerdoelen

- Je weet de betekenis en kenmerken van de volgende begrippen:

● Onderwerp

● Werkwoordelijk gezegde

- Je weet de vier verschillende werkwoordsvormen en de bijbehorende kenmerken.

- Je weet de betekenis en kenmerken van ‘congruentiefouten’.

Het onderwerp (o)

Degene die / hetgeen dat de handeling uitvoert.

Te vinden door:

1. De volgende vraag stellen: Wie / wat + alle werkwoorden in de zin? 

2. De getalsproef (vergelijkbaar bij het vinden van de persoonsvorm).

Plaats je de persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud (of andersom), dan verandert het onderwerp mee.

Tijdens het Europees Kampioenschap heeft Epke Zonderland een medaille gewonnen.

Het onderwerp (o)

Tijdens het Europees Kampioenschap heeft Epke Zonderland een medaille gewonnen.

1. Wie / wat heeft gewonnen? --> Epke Zonderland

2. Tijdens het Europees Kampioenschap hebben Epke Zonderland en Jeffrey Wammes een medaille gewonnen.

Het werkwoordelijk gezegde (wwg)

Alle werkwoorden in een zin. 

Dus ook inclusief de persoonsvorm (al moet je die vaak ook nog even apart benoemen).

Let op: als de het woord 'te' of 'aan het' voor een werkwoord staan, horen deze woorden ook bij het wwg. Daarnaast hebben we ook de scheidbare werkwoorden waar we op moeten letten.

Ik zou graag een keertje komen kijken.

Heb jij nog wat te vertellen?

Ik ben even aan het gamen.

O en WWG

Let op: in een samengestelde zinnen kunnen meerdere persoonsvormen en onderwerpen aanwezig zijn.

Ik ga naar huis, omdat ik huiswerk moet maken.

Ik ga , ik moet maken

Werkwoordsvormen

1. Persoonsvorm 

Altijd aanwezig in de zin, deze vorm zoek ik als eerst.

Mijn ouders hebben een cadeau gekregen.

Voor de overige werkwoorden kies je één van de volgende vormen:

2. Voltooid deelwoord 

Werkwoord dat aangeeft dat iets al 'af / klaar' is. 

Begint vaak het met voorvoegsel ge- (of be-, her-, ver-, ont-).

Mijn ouders hebben een cadeau gekregen.

Werkwoordsvormen

3. Infinitief (heel werkwoord).

Is vaak te herkennen aan de uitgang -en (lopen, vinden, maken).

Kan de woorden 'te' en 'aan het' bij zich dragen.

Ik heb zin om te voetballen.

Wij hebben zin om te voetballen.

4. Onvoltooid deelwoord (twee 'werkwoorden' doen tegelijkertijd iets)

Snikkend verliet zij het lokaal.

Congruentie

Overeenkomst / afstemming tussen het onderwerp en de persoonsvorm.

Ik loop - wij lopen.

Houd rekening met 'bijzondere' onderwerpen.

Dertig procent van de bevolking is vegetariër.

Een groep leerlingen heeft een tien gehaald.

Een aantal mensen houdt van spruiten.

Congruentiefouten

Bij een fout zijn de persoonsvorm en het onderwerp niet op elkaar afgestemd.

Dertig procent van de bevolking zijn vegetariër.

Een groep leerlingen hebben  een tien gehaald.

Een aantal mensen houden van spruiten.