Taalverzorging 3.5 en 3.6

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Taalverzorging H3 

Vandaag ga je werken aan...

Taalverzorging 3.5

> Schrijf je woorden aan elkaar of los?

Taalverzorging 3.6

> Eindigt het woord op -e of -en?

Doel:
Aan het einde van de les zijn de opdrachten Taalverzorging H3 allemaal af!

Aan elkaar of los?

Je weet...

• wanneer je woorden aan elkaar schrijft.
  
  
• wanneer je een koppelteken (-) gebruikt.
  
  

Deze woorden schrijf je aan elkaar

Samenstellingen: 

Rugzak, rugzaktoerisme, rugzaktoerismecriminaliteit

Woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus voorzetsel:
Daarover, erin, daarnaast, waarmee

Getallen tot en met duizend:
Tweeëndertig, zevenhonderdvijftig (750), tweeduizend tweeëntwintig (2022)

Bedenk zo veel mogelijk samengestelde
woorden met het woord 'mode' erin
en schrijf deze correct gespeld op.

Wanneer gebruik je een koppelteken
 in samenstellingen?

Bij voorvoegels, zoals niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, aspirant-, adjunct-:
Ex-echtgenoot, adjunct-directeur, leerling-verpleegkundige

Voor de uitspraak: 
Gala-avond, zee-egel, echo-onderzoek

Als een deel van de samenstelling bestaat uit letters, cijfers, tekens of een naam: A4-formaat, mbo-opleiding, &-teken, kabinet-Rutte, 3-jarige

Wanneer gebruik je een koppelteken
 in samenstellingen?

De samenstelling bestaat uit twee gelijkwaardige delen:
Zwart-wit, directeur-eigenaar
Zwart-witfoto, woon-werkverkeer, prijs-kwaliteitverhouding

Aardrijkskundige namen: Noord-Europa, Amsterdam-Zuid, West-Brabant

Vaste combinaties: kant-en-klaarmaaltijd, mond-op-mondbeademing, nek-aan-nekrace, kat-en-muisspel

Bij welk woord hoort GEEN koppelteken?

1. maximum-snelheid
2. ski-jas
3. chocolade-ijs
4. ex-directeur

Wel of geen koppelteken?

1. politieagent
2. politie-agent

Wat is juist?

1. mbostudent
2. mbo-student

Wat is juist?

1. mode industrie
2. modeindustrie
3. mode-industrie

Maak nu deze opdrachten:

Taalverzorging 3.5 Aan elkaar of los

• Opdracht 1, 2, 3, 4 en 5

-e of -en?

Je weet...

• wanneer je -e of -en aan het einde van een woord moet schrijven.

Wanneer eindig het woord op -en?

Woorden als sommige, vele, enkele, laatste, beide, alle, andere
schrijf je alleen met -en als:

1. ze op personen slaan
2. én zelfstandig gebruikt zijn (er staat geen zelfstandig naamwoord achter)

- De meesten wilden skiën.

- Deze workshop trekt veel publiek. Sommigen komen zelfs twee keer.

Maar let op:

Kun je een woord uit de zin ervoor of uit dezelfde zin achter het woord zetten? Gebruik dan alleen -e:

- Enkele studenten kozen voor het zeilkamp, maar de meeste (studenten)
   wilden skiën.

- Op deze workshop komen veel mensen af. Sommige (mensen) komen
   zelfs twee keer.

De meeste(n) oudere(n) weten wat Instagram inhoudt.

1. meeste, oudere
2. meeste, ouderen
3. meesten, oudere
4. meesten, ouderen

De computer en de printer zijn nieuw. Beide(n) worden vandaag aangesloten

1. Beide
2. Beiden

Ik heb vandaag iedereen gesproken. Sommige(n) vinden mijn voorstel niet goed.

1. Sommige
2. Sommigen

Ik heb een aantal mensen om advies gevraagd. Alle(n) adviseerden om de muren wit te schilderen.

1. Alle
2. Allen

Evi en Fleur zijn te laat. Beide(n) hebben zich verslapen

1. Beide
2. Beiden

Maak nu deze opdrachten:

Taalverzorging 3.5

• Opdracht 1 t/m 5

Taalverzorging 3.6

• Opdracht 1  en 2

Alle opdrachten van Taalverzorging H3 af?
Lees dan alvast de uitleg van lezen, kijken, luisteren 2.3 Beschouwende en betogende teksten door.