3.8 Hedendaagse klimaatverandering: oorzaken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.8 Hedendaagse klimaatverandering: 

Schrijf een oorzaak op van hedendaagse klimaatverandering

Doel: oorzaken van klimaatverandering bestuderen en snappen

Oorzaken klimaatverandering

1. Broeikasgassen

• CO₂: verbranding fossiele brandstoffen 
  
• Methaan: koeien + in permafrost
• Waterdamp: meer verdamping

De ontdooiing van permafrost is een voorbeeld van:

1. een negatief terugkoppelingsmechanisme
2. een voorbeeld van externe variabiliteit
3. een voorbeeld van interne variabiliteit
4. een positief terugkoppelingsmechanisme

Hoe noem je de toename van CO2 in de lucht, waardoor warmte vastgehouden wordt?

1. dampkringeffect
2. schokeffect
3. beurseffect
4. broeikaseffect

Door het versterkte
broeikaseffect
wordt het op aarde vooral:

1. Kouder
2. Warmer
3. Natter
4. Droger

Wolken

d. Meer verdamping -> meer wolken

Wolken weerkaatsen en absorberen zonlicht aan boven en onderkant. 

Gevolg lijkt te zijn dat de verwarming van de atmosfeer vermindert.

Oorzaken klimaatverandering

2. Veranderend landgebruik

• Verbranden regenwoud: bron CO2 uitstoot
  
• Toename akkers en weilanden:    weerkaatsen zonlicht -> afkoeling houden minder vocht vast -> verdroging -> Toename aerosolen

Waarom is het verbranden van het regenwoud een bron van CO2 uitstoot?

1. Rook zorgt voor meer wolken en dus meer absorptie van warmte
2. Het verbranden zorgt voor hitte die bijdraagt aan het broeikaseffect
3. Bij het verbranden van bos komt CO2 vrij
4. De opname van CO2 stopt door de verbranding

2. Veranderend landgebruik

a. Verbranden regenwoud: bron CO₂ uitstoot 

b. Toename akkers en weilanden: 

          weerkaatsen zonlicht -> afkoeling  
          houden minder vocht vast -> verdroging -> 

c. Toename aerosolen:

Aerosolen

Losliggende bodemdeeltjes waaien op (stof)

+

fijnstof uit (lucht)verkeer en industrie

Weerkaatsen zonlicht + absorberen warmte

Condensatie water + verkleining druppels (vallen niet)

Dus: opwarming of afkoeling, verdroging of vernatting

-> Afhankelijk van omstandigheden -> mondiaal gezien afkoeling

3. Andere oorzaken

Beïnvloeding tussen oceaan en atmosfeer:

a. interne variabiliteit - bijv. El Niño

b. externe variabiliteit - bijv. vulkaanuitbarstingen of zonnevlekken

In bron 46 zie je dat er een jaarlijkse cyclus is in de ontwikkeling van CO2 concentratie. Waarom is er in september een dal?

1. De begroeiing op Hawaii in de zomer zorgt voor CO2opname
2. De begroeiing ten N van de evenaar zorgt in de zomer voor CO2opname
3. Door het ITCZ staat de zon dan loodrecht op Hawaii
4. De vulkaan Mauna Loa op Hawaii barst vaak in september uit.