§3.5 Sociale ontwikkelingen deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

1. Wat zie je?

2. Waar is deze foto gemaakt?

3. Waarom komt dit hier voor? 

4. Komt dit overal zo voor?

§3.5 Sociale ontwikkelingen in Brazilië

Braziliaanse steden onder de loep

Hiernaast zie je het demografisch transitiemodel van Brazilië
Welke lijn geeft het geboortecijfer weer?

bevolkingsgroei Brazilië

1. Geel
2. Groen
3. Rood
4. blauw

Brazilië kent een daling van het geboortecijfer, maar nog steeds grote bevolkingsgroei.
Het land bevindt zich in fase ... van het Demografisch transitiemodel.

1. fase 1
2. fase 2
3. fase 3
4. fase 4

Wat is een reden van economische groei van Brazilië

1. Grote beroepsbevolking
2. Globalisering
3. Aanwezigheid van voldoende brandstoffen
4. Veel vruchtbare grond en aanwezigheid van grondstoffen

Benodigde voorkennis 

Je weet wat urbanisatiegraad en -tempo is;
Je weet wat (ruimtelijke)segregatie is;
Je weet wat push- en pull factoren zijn;

Hoeveel procent van de Brazilianen woont in steden?

1. 25%
2. 55%
3. 76%
4. 90%

Welke definitie hoort hierbij: aandeel van de stedelijke bevolking in de totale bevolking.

1. Verstedelijkingstempo
2. Verstedelijkingsgraad
3. Re-urbanisatie
4. Suburbanisatie

Waarom is vanaf 1950 het aandeel van de stedelijke bevolking hard gaan groeien?

1. Door armoede op het platteland
2. Door armoede in de stad
3. Door het kolonialisme
4. Door een hoog vruchtbaarheidscijfer

In grote miljoenensteden zoals Rio de Janeiro en Sao Paulo ontstonden problemen door de overbevolking.
Noem minimaal 1 probleem.

Urbanisatie in Brazilië in beeld

Verstedelijkingsgraad

Megasteden en agglomeraties

Verstedelijkingsgraad

In Brazilië is de verstedelijkingsgraad inmiddels zo'n 90%

In Nederland is de verstedelijkingsgraad zo'n 83%

Waarom is dit opvallend?

Gevolgen?

• Er ontstaat gebrek aan huizen, banen en wegen.
• Veel afval, slechte riolering, etc
• Mensen gaan zelf een huisje in elkaar zetten --> ontstaan favela's, ook wel zelfbouwwijken genoemd

Het grote plaatje

Dit...                                                maar ook dit...

Bevolkingsdichtheid en spreiding

• ongelijke bevolkingsspreiding

Waarom grote steden aan kust?

- Landschap (geen tropisch regenwoud)

- Kusststeden speelden al een rol voor de handel in koloniale tijd

Stedelijk netwerk

Economisch hart:

Zuidoosten van Brazilië

Waarom is stedelijke samenwerking nodig?

Agglomeratievoordelen

De steden in dit kerngebied zijn aantrekkelijk voor investeerders. Dat komt doordat er veel gunstige vestigingsfactoren zijn. Er is een relatief goede infrastructuur, zoals een goed wegennet en ICT-netwerk. Er is een sterke concentratie van banken, waardoor de toegang tot kapitaal goed is. De arbeidsmarkt is groot en divers. De eindproducten kunnen direct in het kerngebied worden afgezet.

Problemen door overbevolking steden

• Arm & rijk duidelijk zichtbaar
• Veel criminaliteit
• Veel vervuiling

Regionaal schaalniveau -> Verschillende wijken

Verschillende wijken in stad

- Schematische opbouw van steden in Brazilië, 1970 en 2010.

Verschillende wijken in stad

Wat valt op:

• Vroeger lagen de favela's aan de rand van de stad. 
• De stad is er verder omheen gegroeid 
• Nu: 

gefragmenteerd beeld

favela's en gated communities naast elkaar. 

Gated communities

Drie soorten:

• midden in stad, rijke middenklasse
  relatief klein, weinig eigen voorzieningen
  
• suburbs, rijkere mensen,
  ruime woningen, eigen voorzieningen 
• nieuwbouwprojecten, allerrijksten,
  alles is er: bioscoop, sport, winkels. 

Slums (zelfbouwwijken)

Twee soorten:

• Favela's 
  
  
  
  
• Corticos 

• illegaal gebouwd
• chaotisch 
• plek is eigenlijk niet geschikt (berghelling)
• geen/nauwelijks  stedelijke/sociale voorzieningen

• 1 of meerdere gebouwen 
• vervallen huizen waar migranten intrekken 
• illegaal onderverhuurd 

Aan de slag

Maak van §3.5 opdrachten 1 t/m 6