3, 4, 6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

Ga rustig zitten en pak je boeken

Deze les

- Leer je hoe de verschillende organen in het spijsverteringsstelsel voor vertering zorgen (paragraaf 4 & 6)
- Leer je over gezonde voeding (paragraaf 3)

Planning

- uitleg en behandeling (+ aantekening) paragaaf 4 en 6
- Verwerking 4 en 6
- uitleg en bespreking paragraaf 3
- verwerking 3, 4 en 6

Wat is het doel van vertering?

HET DOEL VAN VERTERING IS NIET DAT JE KUNT POEPEN!!!!

Het doel van vertering is het opnemen van voedingsstoffen in het bloed. 

Opname

gebeurt pas in je dunne en dikke darm. 
Hiervoor wordt het voedsel bewerkt, zodat er deeltjes ontstaan die door de darmwand kunnen.

Schema

Orgaan                          activiteit                 functie                           enzym

1. Mond

afbijten en kauwen: zodat je het kunt doorslikken
+ oppervlakte vergroten

Slijm: makkelijker slikken + bacteriën doden

chemische bewerking: enzym dat zetmeel afbreekt

kun je ondersteboven iets doorslikken?

2 Slokdarm

Vervoeren door darmperistaltiek
Door lentespieren en kringspieren

3. Maag

Spierwand kneed het voedsel
Tijdelijke opslagplaats voor voedsel

Enzym: eiwitten
zoutzuur:  doodt bacteriën. 

Twaalfvingerige darm

Twaalfvingerige darm

Sappen toegevoegd: 
- Uit de lever (opgeslagen in galblaas): Gal emulgeert vetten
- Uit de alvleesklier: Alvleessap verteert vetten, koolhydraten en eiwitten

Twaalfvingerige darm

Sappen toegevoegd: 
- uit de lever (opgeslagen in galblaas): Gal emulgeert vetten
- Uit de alvleesklier: Alvleessap verteert vetten, koolhydraten en eiwitten

Gal

Wordt gemaakt in de lever
Wordt bewaard in de galblaas

Maakt vetdruppeltjes klein=
emulgeren

Alvleessap

Wordt gemaakt in de alvleesklier

Neutraliseert zuurtegraad
Bevat enzymen (vetten, eiwitten en koolhydraten)

Dunne darm

Dunne darm

5 - 7 meter lang
- voortstuwing door peristaltiek
- Darmsap bevat enzymen voor koolhydraten, vetten, eiwitten-> laatste vertering!
- Opname voedingsstoffen via veel oppervlak:
darmplooien en darmvlokken
- Bloed stroomt via de poortader naar de lever

Darmvlokken

Voedingsvezels!

prikkelen de darmen voor een goede stoelgang

Blinde darm + appendix

Dikke darm

1-2 meter lang
 Bacteriën helpen bij de afbraak van o.a. cellulose en maken vitamine K.
Opname opgeloste stoffen en water
Voedselbrij verandert in ontlasting

Endeldarm of rectum

verzameling ontlasting tot uitscheiding via de anus

Aan de slag. Keuze:

- afmaken schema
- maken opdrachten in het werkboek
- Maken tekening met de verschillende organen + hun functie
- oefenen via biologiepagina

Pauze!

Aan de slag. Keuze:

- afmaken schema
- maken opdrachten in het werkboek
- Maken tekening met de verschillende organen + hun functie
- oefenen via biologiepagina

Paragraaf 3: gezonde voeding

De schijf van vijf

kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal)

De hoeveelheid energie in een voedingsmiddel

Gezond gewicht: verhouing lengte/gewicht (en geslacht en leeftijd)

- Body Mass Index 

- Quetelet-index

Gebreksziekten

(Gebrek aan eiwitten leidt tot hongeroedeem)

Eetstoornissen

- Anorexia
- Boulumia
- (Binge Eating Disorder)

https:

Aan de slag

eigen maken paragraaf 3, 4 en 6